Gönderen Konu: Eğitimci Olarak Hz. Muhammed (s.a.v.) (Okunma sayısı 949 defa)

gurbetciyim · « : Eylül 04, 2024, 09:06:39 ÖÖ »

Eğitimci Olarak Hz. Muhammed (s.a.v.)

İnsan olmak bir anlamda, duyusal ve bilişsel gelişimin doğru yönde tamamlanmasıdır. Her iki gelişim sürecinin yaşanmasıyla duyusal gelişim bir anlam kazanacaktır.Her insan bir şekilde çevresini ve eşyayı algılar. Bu algılama sonucunda davranışlar ortaya çıkar. Algılama sürecinin, insan ve toplum açısından doğru tutum ve davranış biçimlerini ortaya çıkarması, gelişim süreçlerinin sağlıklı olup olmadığı ile ilgilidir. Bir eğitimci olarak Hz.Muhammed'in eğitimci kişiliği, insanın tekamülü ve toplumsal düzenin sağlanması yönünde her iki gelişim sürecinin dengeli bir şekilde ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Genel kanaate göre Allah, Peygamberlerini azgınlığa düştükleri bir zamanda rahmetinden dolayı kavimlere gönderir. Zira Kur'an'da:"Biz bir Peygamber göndermedikçe kimseye azap edecek değiliz"(İsra/15) denilmektedir. İşte son Peygamber de o dönemde yeryüzünde karmaşa içine düşmüş bir kavmi, azgınlıklarından vazgeçirmek, hidayete çağırmak, davranışlarını Yaratıcının belirlediği bir şekle dönüştürmek için, rehber, elçi ve eğitimci olarak gönderilmiştir. Bu çerçevede Hz. Peygamberin gönderildiği toplumu ve bu toplumun eğitim sürecini değerlendirmek gerekiyor.

Bu noktada Kur'an gelişimlerini tamamlayamamış, hayatı ve olayları doğru bir şekilde algılayıp yorumlayamamış, kendilerince doğru ancak bir o kadar basit değerler dünyasına hapsolmuş insanların oluşturduğu toplumlara cahili toplum diyor. İşte tam da burada eğitim bir zorunluluk ve Hz. Muhammed'de bir eğitimci olarak karşımıza çıkıyor.

Allah Rasulü, Peygamberliğinin her anını çevresindeki insanların gelişim ve eğitimine, buna bağlı olarak da toplumunu aydınlatmaya ve Hakk'ı onlara öğretme çalışmalarına ayırmıştır. Sahih-i Buhari'de Hz. Muhammed (sav)'in Medine Camiinde oturduğu ve yakın arkadaşlarına, söylediklerini üç kez tekrar ederek ezberletinceye kadar öğretmeye çalıştığı rivayet edilmektedir. Bilindiği gibi, hicretten önceki dönem müslümanların eziyet ve işkence gördüğü bir dönemdir. Bununla beraber bu devrede bile Hz. Peygamber, eğitim ve öğretim faaliyetlerini sürdürmüş ve bu faaliyetlerde bulunanları takdir etmiştir.. Hicretten sonra ise Allah Rasulünün ilk işi, namaz kılınması ve dini tedrisatın yapılabilmesi için bir mescid inşaa etmek olmuştur. Hz. Peygamber bir yandan bilenlerin bildiklerini saklamayıp hemen yaymasını emrederken, bir yandan da ihtiyaç duyulan bölgelere öğretmen göndermiştir. Allah ve Rasulünün teşvikleriyle İslam Dünyasında ilim ve ilim adamları büyük rağbet görmüşlerdir.

Hz. Muhammed (sav)'in Eğitim ve Öğretim Metodları

A) Takrir Metodu: Genel olarak, anlatım tarzı ve konuşma şekliyle ilgili olan bu metod Hz.Muhammedin hatırlatma, özendirme, anlatma, hikaye etme , nakletme gibi konuşma ve anlatıma yönelik ifade şekillerini içermektedir. Allah Rasulünün uyguladığı bu ifade şekillerini birkaç maddede özetlemek mümkündür. Bunlar Kısa ve özlü konuşma

Akıcı konuşma

Samimi konuşma

Edebe riayet

Seviyeye uygun konuşma

Yaşar gibi anlatmak başka deyişle anlattığını içselleştirmek.

Dolaylı anlatım

Ses tonunu doğru ayarlamak

Beden dilini iyi kullanmak (jest ve mimikler) şeklinde sıralanabilir.

B) Soru Cevap Metodu: Hz.Peygamberin en çok kullandığı eğitim metodlarından biri de çevresindekilerin soru sormasına izin vererek cevaplamak suretiyle düşünce ve davranış biçimlerine açıklık getirme şeklindedir. Bilinmektedir ki soru cevap yöntemi eğitim ve öğretimi pekiştiren bir metoddur.

C) Temsil Metodu: Açıklanmak istenen bir durumun benzerini sunmak ve tasvirini yapmak şeklinde tanımlanabilecek bu metod da yine Hz. Peygamberin kullandığı bir eğitim şeklidir. İslam eğitiminin ilk kaynaklarında temsil için ilginç örnekler vardır. Örneğin Kur'an da yer alan kıyamet, cennet ve cehennem tasvirleri oldukça etkileyicidir ve insanın zihin dünyasında anlatılmak istenen durum tüm çarpıcılığıyla canlanmaktadır.

D) Tartışma Metodu: Muhataplarını düşünce üretmeye teşvik eden bu metod Hz. Muhammed'in uygulamalarında görüldüğü gibi bizzat Kur'an'ın da tavsiyesidir. Ancak uygulamada cedel halini almamasına yani tartışma yapan kişilerin birbirlerine dönük haklılık ve üstünlük mücadelesine dönüşmemesine özen gösterilmiş, özellikle bu durumdan kaçınılması gerektiği vurgulanmıştır. Buna çözüm olarak tartışma metodunda, bilgi, edep ve güzel söz şartının altı çizilmiştir.

E)Tedric Metodu: İslam Eğitiminde tedricilik esastır. İnsanın fiziksel gelişimi gibi zihinsel gelişimi de aşama aşamadır. Bu konuma uygun bir eğitim metodu olan tedrici eğitim metodunu Hz .Muhammed çok iyi bir şekilde kullanmıştır. Çevresindekilere kazandırmak istediği düşünce ve davranış biçimlerinin hepsini birden sunmamış, aşamalı bir eğitim sürecini takip etmiştir.

F) Kıssa ile Eğitim Metodu: Eğitim alanında kıssaların ve tarihi olayların insanlar üzerindeki büyüleyici etkisi insanlık tarihi kadar eskidir. Kur'an' da da sıkça kullanılan kıssa ile anlatım şeklini Hz.Muhammed de bir eğitim metodu olarak kullanmıştır.

Kıssanın etkili bir eğitim vasıtası olduğunu bilen Allah Rasulü , bu yöntemden ileri, derecede faydalanmıştır.

G) Örnekle Eğitim Metodu: Hz. Peygamber ilahi bir eğitimden geçmiştir. Bu nedenle her anlamda örnek insan mo delidir. Bunun bilincinde olan Allah Rasulü davranışlarıyla örnek teşkil edecek şekilde halkın içinde yerini almıştır.

H) Öğütle eğitim metodu: Hz. Muhammed, eğitimle ulaşmak istediği hedeflenen insan modeline uygun tutum ve davranışların nasıl olması gerektiğini veya men etmek istediği alışkanlıkların kötü sonuçlarını nasihat ederek çevresindekilere bildirmiştir.

Sonuç olarak; Hz. Peygamber(sav), bazen konuşarak, bazen yaşantısının örnekliğiyle İslam insanının yetiştirilmesi ve şahsiyetini bulması, gelişim süreçlerinin sağlıklı bir şekilde tamamlanması ve buna bağlı olarak da ideal eğitim için ne mümkünse yapmıştır. Kur'an müşahhaslaştıran Allah Rasulünün tüm davranışları gibi eğitimci kimliğiyle ortaya koyduğu uygulamalar da bizler için örnek olmalıdır.

* Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, İbrahim Sarıçam. *Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed, Abdullah Özbek

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

Gönderen Konu: Eğitimci Olarak Hz. Muhammed (s.a.v.) (Okunma sayısı 949 defa)

gurbetciyim

Eğitimci Olarak Hz. Muhammed (s.a.v.)

BENZER KONULAR