Gönderen Konu: İslâm Dininde Komşuluk ve Önemi (Okunma sayısı 807 defa)

webtasarim · « : Eylül 21, 2024, 08:49:03 ÖÖ »

İslâm Dininde Komşuluk ve Önemi

Hz. Peygamber (sallalahu aleyhi ve sellem):"Vallahi mü'min olamaz, vallahi mü'min ola¬maz, vallahi mü'min olamaz." buyurdu. Kendisine:"Ey Allah'ın Rasûlü, kim mü'min olamaz?" denildi:"Zulüm ve şerrinden komşusu güven içeri¬sinde ol-mayan kimse." buyurdu.

(Buhari, Kitâbu'l-Edeb: 29, Tecrid no: 2019)

Çok önemli olan, bu sebeple de çok yazılan, çok anlatılan, ama az uygulanan konulardan biri de İslam’da komşuluk ilişkileridir. Komşu, birbirlerine iş¬leri düşen, birbirlerinin yardımına ko-şabilecek kadar yakın yaşayan, her an görüşülüp, konuşulacak bir mesa¬fede bulunan kimselere denir. Her ailenin, doğum, ölüm, hastalık, kaza ve afetler gibi genel prob¬lemleri yanında, birbirine benzer özel problemleri de olabilir. Böyle durumlarda, akrabalar uzakta bulunabilir. Bu sebeple iyi komşu¬lara sahip olmak, başlı başına bir servettir.

Atalarımız: “Ev alma, komşu al”; “Komşu komşunun külüne muhtaç” sözlerini boşuna söylememişler. Komşulukta en önemli ilke karşı¬lıklı güvendir. Komşu komşuya her bakımdan güvenebilmelidir. Bir kom¬şu, sıkıntıya düştüğünde, darda kaldı¬ğında komşularının yardıma koşacağından emin olmalıdır. Komşunun diğerine yardım ve iyilik etmek için, onun sıkıntılı ve muhtaç zamanını beklemesi de gerekli değildir. Pey-gamberimiz, sahabeden Ebu Zer'e şöyle buyuruyor:

"Ey Ebu Zer, çor¬ba pişirdiğin zaman suyunu biraz faz¬la koy ve ondan komşuna da ikram et." Bu hadis, komşunun komşuya iyilik etmek için, zaman ve zemin beklememesi gerektiğini belirtir.

İslam dini, dünya hayatının sulh ve sükûn içinde geçmesine, insanların kardeşçe yaşamlarına önem vermiştir. İnsan sosyal bir varlıktır. Bu sebeple tek başına yaşayamaz. Çevremizde komşu, eş, dost akraba ve arkadaşların olması kaçınılmazdır. Köyde, kentte, tarlada, bahçede, iş yerinde, bize en yakın çevremiz, komşularımızdır. Bu sebeple de yüce dinimiz komşuluk ilişkilerine büyük önem vermiştir. Yüce Rabbimiz buyuruyor ki:”Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksulara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz ki Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.” (Nisa, 36.)

Yıllardır aynı binada yaşadıkları halde birbiri ile tanışamayan, komşuluk ilişkilerine giremeyen nice insanların, ailelerin varlığına şahit oluyoruz. Kalabalıklar içinde yalnız olmak, yabancı olmak ne kötü bir durumdur. Merdivenlerde, asansörde karşılaştığımız bir komşumuza vereceğimiz bir selam, göstereceğimiz bir güler yüz, samimi bir hal hatır sormak, kapı komşumuza bir ihtiyacının olup olmadığını soracak bir samimi ortam hazırlamak, hatta pişirilen yemekten, tatlıdan bir tabak ikram edivermek, komşular arasında oluşacak sıkı bağların ilk adımını oluşturabilir. Muharrem ayındaki aşureleri, kandilleri bu kapsamda değerlendirmek komşuluk ilişkileri açısından önemlidir. Dinimiz bu tür davranışları sadaka olarak nitelemiştir.

Hz. Peygamber (sallalahu aleyhi ve sellem): "Cebrail, o derece sürekli komşuyu tav¬siye etti ki, komşu¬nun komşuya mirasçı olacağını zan-nettim."buyurmuş¬tur.(Buhari, Kitâbu'l-Edeb: 28) Hadisteki, "Komşuyu komşuya mirasçı kılacak zannettim" ifadesi komşunun komşusu üzerindeki hakkının ne kadar önemli olduğunu açıklamak içindir.

Hazreti Musa (As)’a vahyedilen on emirde de, komşu hakkı ve komşunun namusuna yan gözle bakmamaktan bahsedilir. Ayrıca komşuyla zinanın haramlığı bir başkasıyla zinadan, komşusundan bir şey çalmanın da bir başkasından çalmasından on kat daha fazla haram olduğu hadislerde geçmektedir. (Buhari,Edeb,20)

Günümüzde aynı çatı altında, aynı apartmanda birçok aile birlikte yaşa-maktadır. Bu durumda komşusuna saygısı olmayan, kendisine yapılmasını istemediği davranışı komşusuna yapan, bir apartmanda değil de, bir dağ başında tek başına yaşıyormuş gibi, sorumsuz tavır ve davranışlarda bulunanlar bunun hesabını Allah’a zor verirler.

Kendisinin dışında başkalarının da yaşadığını hesaba katmadan, müzik seti, radyo, televizyon vb.nin sesini sonuna kadar açan, penceresin¬den veya balkondan, halı, kilim vb. sil¬keleyerek alt kattaki komşusunun ye¬ni yıkanmış çamaşırlarını kirleten, kötü niyetli veya en azından, düşüncesiz komşular az değildir. Konuyla ilgili birkaç hadisi sıralamamız uygun olacaktır:

Ebû Hureyre (r.a.)dan: "Rasûlüllah (sallalahu aleyhi ve sellem):"Kim, Allah'a ve âhiret gününe inanıyorsa kom¬şu¬suna eziyet vermesin…buyurdu." (Buhari, Kitâbu'l-Edeb: 31)

Hz. Aişe (r.a.) şöyle demiştir: "Rasûlullah (sallalahu aleyhi ve sellem)'e:"Benim iki komşum var, bu ikisinden han¬gi¬sine he-diye vereyim?" dedim:

"Sana kapısı en yakın olana."buyurdu."( Buhari, Kitâbu'ş-Şuf'a: 3)

“Komşusunu üzen, beni üzmüş olur. Bana eziyet eden Allah’a eziyet etmiş olur. Komşusu ile dövüşen, benimle dövüşmüş olur. Benimle dövüşen Allah ile dövüşmüş olur.” (Ebu Nuaym)

Komşuluk hakını yerine getirme veya getirmeme, cennet veya cehennemi kazanmayı da ilgilendirmektedir. Komşunun, ölen komşuyla ilgili iyi veya kötü şahadetinin Allah katında da geçerli olduğu hadislerde geçmektedir.(Keşful Hafa ,181)

Nitekim bir hadiste:“Namaz kılan, oruç tutan, sadaka veren, fakat dili ile komşularını inciten nice kimseler vardır ki, gidecekleri yer Cehennemdir.”buyrulmaktadır. (Hakim)

Belki de komşu haklarının en önemlisi, manevi olanlardır. Komşuya uygun bir uslupla nasihat etmek, önemli bir kul hakkıdır. Güler yüz ve tatlı dille, alkol kullanmanın, açık gezmenin, uygunsuz televizyon programları izlemenin haram olduğunu, namaz kılmanın, zekât, sadaka ve benzeri yardımlaşmanın bize cenneti kazandıracağı, cehennemden kurtaracağını komşularımıza anlatmak, gittiğimiz sohbetlere, konferanslara onları da davet etmek, önemli kul haklarındandır. Komşularının günah işlediklerini görüp de, “bana ne” diyerek evine çekilen, uygun bir şekilde onlara nasihat etmeyen ve kendileri ile görüşmeyen, onların Cehennemden kurtulması için yardım etmeyenler, bundan sorumludur. Komşuları böyle bir kimseyi, kıyamette Allahü Teâlâya şikâyet edeceklerdir.

Hadis-i şeriflerde şöyle buyrulur:“Nice kimse, kıyamette komşusunun yakasına yapışıp "Ya Rabbi, buna, niçin kapısını bana kapattığını sor. Niçin elindeki nimetlerden bana da vermedi"diyecektir.” (İsfehani)

Komşunun komşusuna hak ve görevlerinden bir kaçını şöyle sıralayabiliriz: İyilik ve ikramda bulunmak, komşusunun namusunu kendi namusu gibi korumak, eli veya diliyle incitmekten sakınmak, penceresinden, duvarından izinsiz bakmamak, borç isterse vermek, izni olmadan, kendi binasını, onlarınkinden yüksek ve önlerini kapayacak şekilde yaptırmamak, evini satacağında önce komşusuna teklif etmek, sırlarını ve ayıplarını araştırmamak, komşuların hallerini ve işlerini başkalarına söylememek, rastladıkça ilk önce selâm vermek, kederli günlerinde teselli etmek, davet olununca gitmek, bir kusur işleyince affetmek, hasta olunca ziyaret etmek, vefat edince, cenazesinde hazır bulunmak, yetimlerini himâye etmek, güler yüzlü, tatlı dilli olmak.

Sözün özü, komşularının kendisine nasıl davranmasını istiyorsa, onlara öyle davranmalıdır. Cenabı Hak bizlere, komşularımızla birlikte Cennette buluşmayı nasip eylesin.

Amin.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

Gönderen Konu: İslâm Dininde Komşuluk ve Önemi (Okunma sayısı 807 defa)

webtasarim

İslâm Dininde Komşuluk ve Önemi

BENZER KONULAR