Gönderen Konu: KUR'AN IŞIĞINDA MÜNAFIK PSİKOLOJİSİ (Okunma sayısı 509 defa)

fanidunya · « : Ocak 07, 2019, 02:32:30 ÖS »

KUR'AN IŞIĞINDA MÜNAFIK PSİKOLOJİSİ

Münâfık karakterinin en önemli diğer özellikleri arasında sözünde durmamak¸ cimrilik¸ kibirlilik¸ önyargılı olmak¸ bozguncu ve alaycı olmak sayılabilir. Bu karakter özellikleri¸ çoğunlukla¸ özgüveni gelişmemiş ve kendi kendisiyle çatışmalı bireylerde gözlenir.

İslâm dini insanları birkaç grupta tanımlar. Bu gruplarda yer alan insanların çeşitli kişilik ve özellikle karakter özellikleri¸ içinde bulundukları grubun geneline has özelliklerle belirlenir. Bunlar arasında psikolojik açıdan en karmaşık ve sorunlu olan kimseler münâfıklardır.

Kur'an-ı Kerim'de münâfıklarla ilgili anlatılanlara bakıldığında¸ onların pek çok açıdan anormal davranışlarla ilgilenen psikopatololojinin ilgi alanına girdikleri görülebilecektir. Bu konuda¸ pek çok temel bireysel ve sosyal konuda görülen kararsızlık¸ kanıksanmış gibi gözüken¸ ama sayısız korkular karşısında bireye sarsıntılar yaşatan ikiyüzlülük ve yalanı rahatlıkla söyleyebilme gibi meziyetler örnek olarak verilebilir. Zaten münâfık kelimesinin anlamı da bu karakteri anlatır. İnanmış gözüken ama kalbiyle inanmayan kimselere münâfık denilir.

Kur'an-ı Kerim¸ olumsuz kişilik tipleri arasında en çok münâfıklar üzerinde durur. Çünkü münâfıkların anlaşılabilmeleri o kadar kolay değildir. İçleri ile dışları bir olmadığı için¸ sürekli olduklarından farklı gözükürler.

Kendilerini gizleme konusunda uzmanlaşmış tiplerdir. Bukalemun gibi renkten renge girdikleri ve samimi olmadıkları için¸ sürekli gel-gitler yaşarlar. Her ne kadar kendilerini akıllı görüp başkalarını aldatma konusunda kendilerine güveniyor gözükseler de¸ gerçekte o kadar rahat değillerdir. Her daim kendilerini ele verme korkusu taşıyor olmaları bunun göstergesidir. Bu nedenle de¸ korkuyu ve kişisel menfaati esas alan belli tutum ve davranışları kişiliklerinin bir parçası haline getirirler. İşte münâfıkların psikolojik yapılarını anlamaya çalışırken¸ bu tutum ve davranışlarına bakmak yararlı olur. Bu çerçevede şimdi kısa kısa münâfıkların temel davranış özelliklerinden önemlileri üzerinde durmaya çalışacağız.

Münâfıkların en önemli ve belirleyici özelliklerinin başında çok rahatlıkla yalan söyleyebilmeleri gelir.

Yalancılık¸ yukarıda sözünü ettiğimiz kendini gizleme kaygısından kaynaklanan bir özellik olarak ortaya çıkar.

Çünkü bazen dürüst olamayan ve olduğu gibi gözüküp davranmayan ikiyüzlü kimseler¸ yalana başvurarak kendilerini gizlemeye çalışırlar. Kur'an-ı Kerim'de bu konuda çok sayıda ayet vardır. Bunlardan bazıları şöyledir:

"(Bazı insanlar)¸ Allah'a ve Peygamber'e inandık ve itaat ettik.' diyorlar; ondan sonra da içlerinden bir grup yü çeciriyor. Bunlar inanmiş değillerdir."[1]

"Gizli konuşmaktan menedildikten sonra yine o yasaklananı yapmaya kalkışarak günah¸ düşmanlık ve Peygamber'e karşı gelmek hususunda gizlice konuşanları görmedinmi? Onlar sana geldikleri zaman seni¸ Allah'ın selamlamadığı bir şekilde selamlıyorlar. Kendi içlerinde de¸ Bu söylediklerirmrz yüzünden Allah'ın bize azap etmesi gerekmezmiydi?' derler. Cehennem onlara yeter; oraya gieceklerdir. Ne kötü dönüş yeridir orası."[2]

"Eğer yakın bir dünya malı vekolay bir yolculuk olsaydı (o münâfıklar) mutlaka sana uyup peşinden gelirlerdi. Fakat meşakkatli yol onlara uzak geldi. Gerçi onlar¸ Gücümüz yetseydi mutlaka sizinle beraber çıkardık.' Diye kendilerini helâk edercesine Allah'a yemin edeceklerdir. Halbuki Allah onların kesin olarak yalancı oldukarırn biliyor."[3]

"Eğer sığınacak bir yer yahut (barınabilecek) mağaralar veya (sokulabilecek) bir delik bulsalardı¸ koşarak o tarafa yönelip giderlerdi."[4]

"Rızânızı almak için size (gelip) Allah'a and içerler. Eğer mü'min iseler Allah ve Rasûlünü râzı etmeleri daha doğrudur."[5]

"Nihayet¸ Allah'a verdikleri sözden döndüklerinden ve yalan söylediklerinden dolayı Allah¸ kendisiyle karşılaşacakları güne kadar onların kalbine (nifak (iki yüzlülük) soktu."[6]

"(Münâfılar arasında) bir de (mü'minlere) zarar vermek¸ (hkkı) inkâr etmek¸ mü'minlerin arasına ayrırlık sokmak ve daha önce Allah ve Rasûlüne karşı savaşmış olan adamı beklemek için bir mescid kuranlar ve (Bununla) iyilikten başka bir şey istemedik.' diye mutlaka yemin edecek olanlar da vardır. Halbuki Allah¸ onların kesinlikle ylancı olduklarına şâhitlik eder."[7]

Münâfık kişiliğinin en temel ikinci özelliği¸ korkaklıktır. Kendilerini tam olarak güvende hissedemezler. Çünkü sahip oldukları ikiyüzlü karakter özelliği nedeniyle¸ gizledikleri gerçek kişiliklerinin ortaya çıkması onlara derin korku verir. Özellikle samimi mü'minlere karşı tutum ve davranışlarında bu korkuyu sürekli yaşarlar. Ama yine de Müslümanlara karşı dürüst davranıp inanmadıklarını söylemeyi yahut inanmaya kendilerini açık tutmayı bir türlü beceremezler. Kur'an-ı Kerim'in ifadesiyle bu kimseler¸ doğru yolu bulamayacak¸ göremeyecek ve duyamayacak kadar sağır¸ kör ve dilsizdirler: "Onlar sağırlar¸ dilsizler ve körlerdir. Bu sebeple onlar geri dönemezler."8

Münâfık karakterinin en önemli diğer özellikleri arasında sözünde durmamak¸ cimrilik¸ kibirlilik¸ önyargılı olmak¸ bozguncu ve alaycı olmak sayılabilir. Bu karakter özellikleri¸ çoğunlukla¸ özgüveni gelişmemiş ve kendi kendisiyle çatışmalı bireylerde gözlenir. Bu insanlar¸ genellikle yaptıkları işlerde kendi menfaatlerini önceleyip¸ başkalarına karşı cömert ve fedakâr olmayı¸ içten sevmeyi kendilerinden bir şeyler vermek olarak algılarlar. Karşılarındaki insanları önyargısız bir şekilde dinlemeyi¸ anlamayı ve sevebilmeyi gereksiz ve hatta kendileri için problem olarak görürler. Bu nedenle meselâ¸ sadece sahip olduklarını düşündükleri maddî şeyler konusunda değil¸ sevgi¸ saygı¸ fedakârlık gibi hususlarda da cimri davranırlar.

İşte Kur'an'ın en çok üzerinde durduğu münâfık kişiliği¸ genel anlamda karakter özellikleri yukarıda sıralanan sorunlu ve çatışmalı bir yapıdadır. Kendi içinde çatışmalı olan bireyler¸ dış dünyayla da sağlıklı ilişkiler kuramazlar. Ruhen sağlıklı bireylerin sahip olduğu yahut olması gereken öz-güven¸ kendi kendisiyle dürüst bir şekilde ve korkusuzca yüzleşebilme özellikleri bu kimselerde gerçekleşmediği için¸ Kur'an'ın ifadesiyle var olan bu ruhsal hastalıkları gittikçe artmaktadır. Bu yönüyle de münâfık kişilik tipleri¸ en olumsuz ve dikkatli olunması gereken kimselerdir.

----------------------------------------------

[1] 24/Nûr¸ 47.

[2] 58/Mücâdele¸ 8.

[3] 9/Tevbe¸ 42.

[4] 9/Tevbe¸ 57.

[5] 9/Tevbe¸ 62.

[6] 9/Tevbe¸ 77.

[7] 9/Tevbe¸ 107.

8 2/Bakara¸ 18.

Gönderen Konu: KUR'AN IŞIĞINDA MÜNAFIK PSİKOLOJİSİ (Okunma sayısı 509 defa)

fanidunya

KUR'AN IŞIĞINDA MÜNAFIK PSİKOLOJİSİ

BENZER KONULAR