HASAN BASRİ’DEN BÜROKRATLARA VE YÖNETİCİLERE NASİHATLER
Bilin ki, adaletli yöneticiler her eğriyi doğrultur, her zulme karşı gelir, her bozuğu düzeltir. Her zayıfa destek olur, her mazlumun imdadına koşar ve her korkanın korkusunu giderir.
Halkınıza karşı evladını seven bir baba ve anne gibi olun. Öksüzlerin anası, yoksulların hamisi olun. Milletin nesillerini güzel terbiyeyle yetiştirin. Toplumun büyüklerini kimsesiz bırakmayın.
Unutmayın ki! Adaletli yöneticiler kalp gibidir. Kalp iyi ise bütün gövde de iyi olur. Kalp bozulursa bütün toplum bozulur. Kalbi bozan da şu 6 şeydir:
Allah Teâlâ’nın rahmetine güvenerek tevbeyi terk etmek.
İlmi ile amel etmemek.
Amelinde ihlâs sahibi olmamak.
Allah Teâlâ’nın ihsan buyurduğu rızkı yiyip, şükür etmemek.
Allah Teâlâ’nın taksimine razı olmamak.
Vefat edenleri kabrine defnedip onlardan ibret almamak.
Ey ümmetin yöneticileri! Siz daima ölümü hatırlayın. Ne kadar güçlü kudretli olsanız da ölümü tek başınıza karşılayacağınızı hiç unutmayın!
Etrafınızdaki kalabalığa bakıp aldanmayın! Çünkü siz yalnızsınız, yalnız öleceksiniz, kabre yalnız gireceksiniz, yalnız kabirden kalkacaksınız ve hesabınızı da yalnız vereceksiniz. Ona göre ve onun ardına göre hazırlanın. Bugünkü ikametgâhınızdan başka bir ikametgâha geçeceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Dostlarınız siz bırakacak ve siz o ikametgâhın dibinde tek başınıza yaşayacaksınız. Yanınıza öyle azık alın ki, insanın kardeşinden, anasından, babasından ve çoluk çocuğundan kaçarak canını kurtarmak için uğraştığı gün işinize yarasın.
O günü düşün ki, kabirlerin içinde ne varsa hepsi savrulur, sinelerin içinde gizli ne varsa hepsi açıklanır, hiçbir şey saklanmaz ve amel defterleri bir bir açılır. Onun için ey ümmetin yöneticileri! Ecel gelmeden evvel elinizdeki mühletten faydalanın, ümitler kesilmeden önce hazırlanın!
Unutmayın! Her ümmetin bir putu vardır bu ümmetin putu da altın ve gümüştür, yani mal, makam ve servettir. Bugün ölümden korkuyorsanız arkanızda servet bıraktığınızdandır. Eğer servetinizi önden gönderseydiniz ölümden bu kadar korkmazdınız.
Bilin ki, dünya üç gün gibidir. Geçen gün, geçip gitmiştir artık. Geri döndüremezsiniz. Ondan ümit kesilmiştir. İkinci gün içinde bulunduğunuz gündür ki, bu günü ganîmet ve fırsat bilin. Üçüncüsü ise gelecek olan gün ki, siz ona ulaşır mısınız belli değil. Belki de gelecek olan güne kavuşamadan ölürsünüz.
Allah’ın kulları arasında cahillerin vereceği hükümle hükmetmeyin. Ve Allah’ın kullarını zulmeden kimselerin yoluna davet etmeyin.
Kibirli ve gururlu kimseleri zayıf olan kimselerin başına musallat etmeyin. Çünkü bu çeşit kimseler müminlere saygı göstermezler. Böyle olursa zayıflar suçların ağır yükü altında ezilirler, suçlarına başka suçlar da eklerler. Böyle yaparak kendi yükünüz yetmiyormuş gibi başkalarının yükünü ve vebalini de sırtınıza vurmayın…
Sakın bugünkü kudretinize güvenmeyin! Yarın ölümün pususuna düştüğünüz zamanki kudretiniz neyse ona güvenin. Allah’ın karşısına durup hesap vereceğiniz anı düşünün!
Ey ümmetin yöneticileri! Bu mektubumu, bir hastayı tedavi için ve sıhhatini korumak ve kurtarmak için verilen bir ilaca benzetin. Selâm size ey ümmetin yöneticileri!
Ebu’l-Hasan En-Nedevi, İslam Önderleri Tarihi. Diyanet İslam Ansiklopedisi.
Abdülaziz Kıranşal.
