Geçmiş Hükümdarların Hallerinden Hisse Çıkar
"Tayinlerde, tecrübeli, işinin ehli olanları tercih et! Halkın erzakı üzerinde çok dur!.. Meşguliyetin, seni bundan alıkoymasın."
Abdullah bin Tahir, Abbâsîler zamanında yaşamış, insanları güzel idare etmekte mahir bir vali idi. Oğlu, Rakka Valiliğine tayin edilince buna uzun bir nasihat mektubu yazdı. Daha sonra bu mektup Halîfe’nin eline geçti. Halife, bu nasihatleri çok beğenerek çoğaltıp bütün valilere gönderdi. Bu mektupta, devlet adamlarının istifade edebileceği şu nasihatler yazıyordu:
*Her zaman Allahtan kork! O'nun emirlerinin hilâfına bir iş yapma! Allahü teâlânın sana ihsan ettiği nimetleri âhirete hazırlanmakta kullan!
*Üzerinde önemle duracağın şey namazdır. Güzel abdest alarak, erkânına dikkat ederek beş vakit namazını mutlaka zamanında kıl! Namaz insanı kötülüklerden uzaklaştırır. Çünkü (Ankebut) sûresinde meâlen, (Doğru kılınan namaz, insanı fahşadan ve münkerden mutlaka uzaklaştırır) buyuruluyor.
*İdaren altında bulunan kimselere şefkat ve merhametle davran! Onların hak ve hukuklarını koru! Herkese karşı âdil ol!
*Âlimlerin kıymetini bil! Her zaman onlara danış.
Onlara danışmadan bir iş yapma! Sen âlimlere saygı gösterirsen, idaren altında olan kimseler de sana saygı ve hürmet gösterirler.
*İdaren altında bulunanlar hakkında, kesin olarak ispat edilmeden ithamda bulunma! Çünkü temiz kimselere ithamda bulunmak büyük günahtır.
*Verdiğin herhangi bir sözü mutlaka yerine getir!
Herkese iyilik yapmağa çalış! İdaren altında bulunanların kusurlarını, ayıplarını görmezlikten gel!
*Doğruluk ve iyilik sahibi kimseleri çok sev! Doğruluk üzere iş yapanlara her zaman yardımcı ol! Zayıflara yardım eyle! Akrabanı ziyaret et!
*Kötü arzulardan ve zulümden çok kaçın! Hatta bunları hatırına bile getirme! Kızdığın zaman kendine hâkim ol! "Ben başta bulunuyorum. İstediğimi yaparım!" düşüncesine sakın kapılma! Böyle düşünmek Allahü teâlâya uzak olmanın alâmetidir.
*Hasenatını, iyiliklerini çok eyle! Maldan bâki kalacak, âhirete yarayacak olandır. Nimete şükredenleri iyi tanı, onları mükâfatlandır! Nimete nankörlük edenlere iyilikte bulunma! Haini emin kabul etme! Kendini beğenme. Şımararak, gururlanarak yürüme!..
*İdaren altındaki kimselerin, ihtiyaçlarını gözet!
Maaşlarını artır! İnsanlara iyilikte bulunmak, onların ihtiyaçlarını görmek büyük nimettir. Bunu elden kaçırma!
*Bugünkü işini yarına bırakma! Yaptıklarını başa kakma!
*Tayinlerde, tecrübeli, işinin ehli olanları tercih et! Halkın erzakı üzerinde çok dur! Bu husus çok önemlidir. Meşguliyetin, seni bundan alıkoymasın.
*Geçmişten ders al! Geçmiş hükümdarların hâllerinden kendine hisse çıkar!
Ahmet Demirbaş.
