Gönderen Konu: Yapay Zekadan Korkmalımıyız (Okunma sayısı 5416 defa)

fanidunya NET · « : Haziran 30, 2024, 02:57:01 ÖS »

Yapay Zekadan Korkmalımıyız

Son günlerde birçok platformda yapay zekânın geçirdiği değişim ve gelişimlerin insan hayatına ne gibi etkileri olacağıyla ilgili yapılan yoğun tartışmalar dikkat çekmektedir. Yapay zekânın teknolojiden üretime, sosyal hayattan sanata kadar hayatımızın her aşamasında çok daha fazla yer alacağı, bununla birlikte yaşanan değişimlerin insan hayatına sadece olumlu değil olumsuzluklar da getireceği belirtilmektedir. Hatta birtakım kötücül senaryolar bile dillendirilmektedir.

İddialara bakıldığı zaman âdeta insanın makinelere yenileceğinden korkan ve bin sekizyüzlü yılların Luddizmini hatırlatan bir karamsarlığın bu tartışmalara hâkim olduğunu görebiliyoruz. O zamanın korkusu makinelerin insanı işinden edeceğiyse şimdinin korkusu da yapay zekânın dünyayı ve insana ait olan her şeyi elinden alacağı gibi görünmektedir. İnsanoğlu hem teknolojinin her nimetini sonuna kadar kullanma hevesi hem de onun her şeyi elinden alacağı korkusu gibi birbirine taban tabana zıt duyguları aynı anda hissetmenin kafa karışıklığını yaşamaktadır.

Oysa yapay zekâ ve insan beyni arasında bir rekabet olduğunu düşünmek, muhteşem bir işleyişle yaratılmış insan beynine haksızlık olur. Zira yapay zekâ, insan zekâsını taklit etmek ve onu geliştirmek için bilgisayar programları ve algoritmalar kullanarak yine insan beyni tarafından tasarlanmış bir teknolojidir. Bu tartışmalar insanın, kendisine de beyninin gücüne de yeterince güvenmediğini göstermekte, güvensizliğin kaynağı ise sahip olduğu beynin potansiyelini yeterince tanımamasıdır.

İnsan beyninin oldukça kompleks bir yapısı ve henüz çözümlenememiş çok özelliği olsa da bilim insanlarının son yüz yıldır yaptıkları deneysel araştırmalarla konuya katkıları inkâr edilemez. Biyolojik bir yapıya sahip olan beynimiz, nöronlar (sinir hücreleri) ve sinapslar (bağlantı noktaları) arasında oluşan karmaşık ağlarla çalışır. Toplam 1.500 gram ağırlığındaki insan beyninde 100 milyar nörondan her birinin 10-15 bin başka nöronla oluşturduğu 100 trilyon bağlantısı olduğu düşünülmektedir. Bu bağlantılardan oluşan beyin yapısında, onlara destek olan ve 1 trilyon kadar da yapısal destek hücresi bulunur. Yapısal destek hücrelerinin meydana getirdiği bilgi ırmaklarında, düşünce, zihin ve bilinç oluşmaktadır.

Her bir nöronun aynı anda 5 ila 10 ayrı karar sürecine katkı sağlaması bile başlı başına insan beyninin mevcut teknolojilerle modellenebilmesinin mümkün olmadığını ortaya koymaktadır.

Bu yapının ayrıca sinirsel bir esnekliğe (nöroplastisite) sahip olduğu ve sinir sistemindeki değişimlerin bu esneklik sayesinde gerçekleştiği artık bilinmektedir. İnsanoğlunun beyninin anne karnındaki dönemden bu yana geçirdiği hayat tecrübeleriyle biçimlendiğini ve nöroplastisitenin bizi diğerlerinden ayıran şeyin “özü” olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

İnsan beyni 2 yaşına kadar erişkin boyutlarının yaklaşık olarak yüzde 80’ine ulaşmakta ve 10 yaşında neredeyse tamamlanmaktadır. Beynin en kolay şekillenebilir olduğu dönem de her türden çevresel uyarana ileri derecede hassas olduğu erken çocukluk çağına denk gelmektedir.

Erişkin beyni, değişen koşullara uyum sağlamak, yaşanan her deneyime cevap bulmak, yapısını ve fonksiyonlarını hayat boyu yeniden düzenleyebilmek için son derece dinamik bir yapı sergilemektedir.

Beyin “kullanmazsan kaybedersin” ilkesiyle yönetildiğinden eğer zihinsel becerilerimizi egzersiz yaparak geliştirmezsek onları yalnız unutmakla kalmayız, bu beceriler için ayrılan beyin haritası alanı onların yerine pratik yaptığımız başka becerilere devredilir. Beynin öğrenme ve hafıza gibi işlevlerini sürdürebilmesi için düzenli olarak kullanılması gerekir. Bu ilkeye göre, beynin kullanılmaması durumunda, beyin hücrelerinin ve sinir bağlantılarının zayıflayabileceği, beyin fonksiyonlarında ve hafıza, düşünme, öğrenme yeteneklerinde azalma meydana gelebileceği öngörülür.

Bu ilke, beynin sürekli olarak yeni bilgiler öğrenme, mevcut bilgileri hatırlama ve çeşitli görevleri yerine getirme yeteneğini koruyabilmesi için düzenli olarak aktif tutulması gerektiğini vurgular.

Yaşlanmada beyin birçok değişim geçirir. Zihinsel plastisiteyi standart yaş sınırının ötesine taşıyan yaşlılar olduğu gibi zamanından önce bu potansiyellerini tüketen yaşlılar da vardır. Bazı “süper” yaşlılarda olumsuz hiçbir değişim görülmediği gibi yeni bilgileri öğrenmede başarı görülebilir. Bu farklılıklar genetik faktörlerin, çevre ve yaşam deneyiminin birleşmesiyle açıklanabilir. Yaşam tarzı tercihleri gerilemeyi durdurabilir.

Yeni bir dil öğrenmek hafızayı iyileştirir ve korur. Yoğun bir odaklanma gerektirdiği için bu çalışma beynin yeni değişim kontrol sistemini aktive eder. Hafızanın her türlü anıyı kaydedecek kadar iyi durumda olmasını sağlar. Yüksek dikkat yoğunluğu gerektiren herhangi bir şey sisteme yardımcı olacaktır.

Beyin aktivitesini yavaşlatan ve gerileten etkenleri ve bunlara karşı alınacak önlemleri bilmek bize mevcut kapasitemizi en üst düzeyde kullanma olanağı verecektir.

Gündemimizi ve zamanımızı meşgul eden, insanlar arası iletişim yollarını sekteye uğratan sosyal medya ve teknoloji bağımlılığı bu etkenlerin başında sayılabilir. Beyin aktivitesini azaltması ve olumsuz görsel, işitsel uyarıcılara maruz bırakması nedeniyle beyin fonksiyonlarını pasifize etmektedir.

Fiziksel aktif bir yaşam tarzı beynin sağlıklı kalmasına, oksijen ve kanla beslenmesine, beyindeki nöronların bağlantılarının güçlenmesine yardımcı olacağı gibi aktivite azlığı da bağlantıları zayıflatacaktır.
Sürekli aynı işle

rin yapılması ve tekrarlanan rutinler, yetersiz ve düzensiz uyku, yaşanan stres, beyin fonksiyonlarının gelişimine olumsuz etki etmektedir.
Düşük kaliteli, işlenmiş gıdalar ve yetersiz beslenme de bu olumsuz etkenlerdendir. Sağlıklı yağlar, proteinler, vitaminler ve mineraller içeren bir beslenme, beyin sağlığını olumlu yönde destekleyecektir.

Yeni beceriler öğrenmek (çeşitli hobiler, dil öğrenimi vs.) çeşitli aktivitelerde bulunmak (geziler, bulmacalar, zihinsel egzersizler, teknolojik gelişmeleri takip etmek gibi) beynin aktif tutulması ve fonksiyonlarının sürdürülmesi için önemlidir ve yeni bağlantıları beynimiz ancak bu şekilde oluşturabilmektedir.

“Kullanmazsan kaybedersin” ilkesi beynin sürekli olarak aktif tutulması ve işlevselliğinin korunması için önemli bir ilkedir. Bunu göz önünde tutarak hayat boyu beynimizi aktif tutmak ve sınırsız potansiyelini hakkıyla kullanmak da bizim sorumluluğumuzdadır.

Betül Karapınar.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
[/font][/size][/color][/b]

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Yapay Zekadan Korkmalımıyız (Okunma sayısı 5416 defa)

fanidunya NET

Yapay Zekadan Korkmalımıyız

BENZER KONULAR