HAMİLELİĞİN İKİNCİ EVRESİ - 14-26 HAFTA
Hamilelik 3’er aylık dönemlere ayrılır ve bu her 3 aylık döneme “trimester” denir. Bundan önceki yazılarımızda genelde ilk aylara değindik. Bu yazımızda ise ikinci döneme yani sıradaki 3 aya değineceğiz. İlk 3 ay vücudun gebelik hormonlarına ve hamileliğe alışma dönemidir. İkinci 3 ay ise gebe kadınların en rahat geçirdikleri dönemlerden biridir. İlk trimesterde ortaya çıkan şikayetlerin önemli bir kısmı 2. trimesterde ortadan kalkmaya başlar. Anne adayı artık gebeliğe uyum sağlamıştır. Bu dönemde genellikle gebelikle ilgili heyecan ve sevinç artar. Hele 20. haftadan sonra bebeğin hareketlerinin hissedilmeye başlamasıyla birlikte bu sevinç ikiye katlanır.
İkinci 3 ayda kadınların enerjileri gebelik hormonları sebebiyle artış gösterir. Bu hormonların doğal doping etkisi vardır. Bulantılar ve yorgunluk hissi minimum seviyeye iner. Salgılanan progestoron hormonunun etkisiyle anne adayının kaslarında gevşeme meydana gelir. Bu da bağırsak hareketlerinin azalmasına dolayısıyla kabızlık şikayetlerinin artmasına sebep olur. Anne adayı bu aylarda lif oranı yüksek gıdalar tüketmelidir.
Gebeliğin 4. ayından itibaren, göğüs ve karındaki toplardamarlarda gözle görülebilir oranda genişleme meydana gelir. Göğüs dokusu emzirme için yapmaya başladığı hazırlıkları hızlandırır. Gebelikte artan bazı hormonların etkisiyle göbek çizgisi ve göğüs uçlarında renk koyulaşmaları meydana gelir. Doğumdan kısa bir süre sonra geri dönecek olan bu durum koyu tenli kadınlarda daha belirgindir. Aynı gebelik haftasında olan anne adaylarının dıştan bakıldığında görüntüleri farklı olabilir.
Bu ayalarda hızla büyüyen bebeğe oranla anne adayının iştahı da artar. İdeal bir gebelikte alınması ön görülen 12 kilonun (bazı gebelerde bu oran 7 ile 20 kilo arasında değişebilir) yaklaşık yüzde 65’i bu dönemde alınır. Kilo artışına ek olarak gebeliğin eklemleri gevşetici etkisi sırt, bel ağrıları ve kasıklarda çekilme gibi şikayetlere neden olabilir. Bunların haricinde baş ağrısı, sık idrara çıkma, midede ekşime ve yanma gibi rahatsızlıklar baş gösterebilir. Bu aylarda kullanılmaya başlayan bazı vitaminlerin de mide problemlerine sebep olduğunu unutmamak gerekir. Oluşmaya başlayan karın çatlakları için badem yağı, çatlak önleyici kremler ve kakao yağı gibi ürünler kullanılmalıdır. Kilo alımının kontrolünü sağlamak amacıyla günde 6 ile 8 bardak arası su içmek çatlak oluşumunu azaltır.
Bazı gebelerde bu dönemlerde, değişen hormon düzeylerinin burundaki iç tabakada şişmeye yol açması, artmış kan akımı ve dokulardaki yumuşama sebebiyle burun kanaması meydana gelebilir. C vitamini eksikliğinde bu kanamalarda artış olabilir.
20. haftalarda yani gebeliğin tam ortasında, gebenin karnı çok hızlı bir şekilde ortaya çıkmaya başlar. O zamana kadar hiçbir şey belli değilken, yaklaşık 2 haftaya kadar anne adayı tam bir hamile görüntüsü almaya başlar.
BEBEKTE MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER
Yaklaşık olarak 14-26 hafta arasını kapsayan bu dönemde, bebekte de önemli değişiklikler meydana gelir. Bu dönemde fetus ciddi şekilde bebek olma yolunda ilerler. Daha önceki dönemlerde vücuduyla uyumsuz olan baş, bu dönemde normale dönmeye başlar. Kemikler sertleşirken, dış cinsiyet organları gözle görülecek kadar gelişir. Bebeğin en hareketli olduğu dönem, 20. haftadan sonraki haftalardır. 26. haftada ağırlığı ortalama 800 gramdır.
YAPILACAK TESTLER
5. ayda yapılan detaylı bir ultrasondan sonra, ortalama 24-28. haftalar arasında bebeğin gelişimi izlenirken anneye ait bazı testler tekrar yapılır. Kan sayımı tekrar kontrol edilerek, ona göre gerekli vitamin tedavileri yapılmasına karar verilir. (Demir, kalsiyum, magnezyum vs) İdrar tahlili çok önemli bir tetkiktir. Halk arasında “gebelik zehirlenmesi” diye bilinen, anne ve bebeğin hayatı açısından riskli olan; yüksek tansiyon, protein kaybı ve vücutta şişmeyle seyreden rahatsızlık özellikle bu haftalarda görülür. Bu nedenle idrar tahlilini bu haftalarda tekrarlamak çok önemlidir.
BEBEK HAREKETLERİNİ DAHA KOLAY HİSSETMEK İÇİN
• Bebek 26. haftasında ve daha büyükse sırt üstü yatın.
• Şekerli bir şeyler yiyip için.
• Yüzükoyun yatın.
• Yatağa uzanın ve rahatlayın.
• Karnınıza kulaklık dayayın ve bebeğinize dinletin.
Bebek hareketleri bebeğin sağlığı hakkında bize ciddi olarak bilgi veren bir durumdur. Hareket eden bebek, sağlıklı olduğunu gösterir ama normal hareket eden bebek birden bire hareketsizleşirse bu kötü bir belirti olabilir.
BEBEĞİNİZ KOKUYU ALGILAR
Bebeğin burnu, gebeliğin 11-15. haftaları arasında oluşumunu tamamlar. Bu arada “amniyon” denen sıvı, bebeğin ağız, burun ve akciğerinde dolaşarak, değişik tat ve kokuya sahip maddeleri bebeğe taşır. Bu maddeler direkt olarak tat ve koku almadan sorumlu algılayıcı hücreler ile temas halinde bulunarak onları uyarırlar. Bu nedenle bebekler daha anne karnındayken değişik kokuları tanıyıp ayırt edebilirler.
Aysun ÖZPOLAT.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
