Aranan Kimlik
Bardağın içine konan ne ise, dıştan görülen de odur. Gönül kabına konan îmânsa, zâhirde kişinin kimliği mü’mindir. Nifaksa münâfık, küfürse kâfir, şirkse müşrik, isyansa âsidir. Aleyhissalât ü Vesselâm’ın göğsüne işâretle, “takvâ buradadır” buyurduğu güzide sıfat kâlbde ise, o kimse müttakîdir. Hayırlı ameliyle ebrar, Hakk Teâlâ’ya yakınlığıyla da mukarreb kuldur o.
Türüne göre fidan kiraz, muz ve çeşit çeşit meyve verir. Mutmainne sıfatında kâlb safâsı, istikâmet, nefsini irşad, İlâhî emre itâat meyvesi verir.
Râziyye mertebesinde olgun akıl, Hakk Teâlâ’ya yakınlık, Allah Teâlâ’yı tanıma meyvesi verir. Merdiyye makamında nefsini Hak Teâlâ’da yok etme, Zât’ıyla var olma meyvesi verir.
Nevine göre çiçek; gül, çiğdem, menekşe kokusu verir. Dostluğun derecesine göre velâyet-i suğra (küçük velîlik), velâyet-i Kübra (büyük velîlik), velâyet-i ulyâ (en üstün velîlik) tad ve lezzetini verir. Gönül havf, haşyet kokusunu verir. Sır müşâhede, rüyet (İlâhî Cemâl) lezzetini verir. Ruh hayâ, heybet tadını verir. Bâtın (mide ve karın) helâl taam ve iffet, nâmusu koruma tadı verir.
Dil zikir ve istiğfar râyihâsı verir. Kimliğine göre kişi mecliste milletvekili, bakanlar kurulunda bakan, başbakan ve reisicumhur olur. Nefsin mertebelerini geçme, rûhun olgunluğunu teminle kâmil mü’min kutub, ğavs, evtad, ebdal nükebâ, nücebâ ve ricalül ğayb makâmına nâil olur.
Müslimîn, mü’minîn, ibâdette dâim, kânitîn, sâdıkîn, sâbirîn, hâşiîn, sâimîn, zâkirîn kuldur o. Ârifân-ı İlâhî’nin kimliğine bir bakalım, ne yazıyor orda.
1- Kendilerini hiçbir varlıktan üstün görmeme.
2- İbâdet ve tâatlerin hepsinde Allah Teâlâ’ya yakınlık.
3- Her an kâlbleri zikrullâh ile nûrlu.
4- İşlerinde aceleci değil, ğazablı anlarında halim, yumuşak huylu.
5- Bir başkalarını kendilerine tercih ile, güçleri nisbetinde cömert.
6- İbâdetlerinde gaflete düşmeyen, Hak Teâlâ’yı görür gibi ibâdet eden kimseler.
7- İçiyle dışıyla samîmî, muhabbetli, üstâzına sadâkat ve ihlâsla bağlı kişiler.
8- Zâhirde ve bâtında günahtan sakınan, hayır ehlinin sohbetlerine katılan, şerden kaçınan erler.
9- Ezâ ve cefâya katlanan, intikam hırsıyla yaşamayan, af eden, bağışlayan kimseler.
10- Dînî emirlere bağlı edebli kişiler.
İlim varsa başta, âlim olur kişi. İrfan (Hakk Teâlâ’yı tanıma) varsa kâlbde ârif olur insan. Yaratılan her bir varlığın, âbidin, âlimin, ârifin kimliği nedir? Soyadı, adı, baba adı, ana adı, doğum yeri, doğum târihi, medenî hâli, dini, kan grubu, ili, ilçesi, mahallesi nedir?
Künyemizin, hepsinin özeti şu âyet-i celîledir:“Göklerde ve yerde olan herkes, müstesnâ olmamak üzere, Rahmân’a kul olarak gelecektir.” Meryem, 93.