Kumar Bağımlılığı
Bağımlılık; bir nesneye, bir varlığa, bir kişiye, bir maddeye ya da bir davranışa karşı konulamaz bir istek duyma hâlidir.
Günümüzde en net kriterleri belirlenmiş bağımlılık türü kumar bağımlılığıdır. Pandemi ile birlikte kumar bağımlılığı çok hız kazanmıştır. İleriki zamanlarda da çok daha hızlı ilerleyeceği öngörülen bir bağımlılık türü hâline gelmiştir.
Salgın süreci ile birlikte bireyler teknolojiye daha çok yönelmiştir. Bu sebeple kumar oyunlarının erişilebilirliği sanal ortamda kolaylaşmış, oynayanların sayısı gün geçtikçe çoğalmıştır. İnternette kumar bağımlılığını; aşırı derecede kumar oynama, alışveriş yapma, açık artırma ya da bahis sitelerinin kullanımı olarak tanımlayabiliriz. Artık, tablet, bilgisayar ve cep telefonları sanal bir kumarhaneye dönüşmektedir. Özellikle çocuk ve ergen yaş grubunda daha da dikkate alınması gereken, sanal kumar bağımlılığıdır. Yer ve zaman açısından serbest olması, kolay ulaşılabilir olması ve kişinin kimliğini gizleyebilmesi gibi avantajları internet üzerinden oynanan kumarı normal kumara göre daha da çekici kılan sebeplerdir. Sanal kumar da davranışsal bağımlılığı doğurabilmektedir. Kişi, kumar ortamına ulaşamadığında veya kazanamadığında kendini kötü hissetme, sıkıntıya düşme gibi davranışlar sergilemektedir.
Kumar Bağımlılığının Kişiye Etkileri
Kumar bağımlısı bireyde; hayat kalitesinde düşüş, aile hayatı düzeninde bozulma, diğer bağımlılıkları daha kolay edinme olasılığında artış, fiziksel zararlara yol açabilecek karmaşık ilişki ağlarına dâhil olma gibi etkiler görülebilir. Ailede güven ortamı kaybolur, maddi kayıplar yaşanır ve bu kayıplar nedeniyle psikolojik, ailevi ve sosyal sorunlar ortaya çıkar (boşanma, aile içi şiddet vb.). Haksız kazançlar geçerli olur. Toplum için çalışmak, adalet ve hukuk gibi temel anlayışlar önemini yitirir. Kazanma ve kazanma tutkusu tüm sosyal ilişkileri zedeler. Kumar oynayan bireylerde oynamayan bireylere göre psikolojik rahatsızlıklar daha fazladır. Örneğin kumar bağımlılığı ile birlikte anksiyete bozuklukları, depresif bozukluklar ve alkol/madde kullanımı görülme ihtimali daha fazladır.
2012 yılında bahis siteleri kullanımı incelendiğinde çevrim içi kumar aktivitelerinin yüzde 41.5’lik bir oranla en popüleri olduğu ortaya çıkmıştır. Son günlerde incelenen internet bahis sitelerinden birinin 3,5 milyon üyeye sahip olduğu, diğer bir sanal bet sitesinin de 2 milyon üyeye ve ayda 30 milyon tıklanma sayısına eriştiği tespit edilmiştir. Türkiye nüfusunun 85 milyon olduğunu düşünürsek sorunun acil çözülmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.
2019 yılında ise Türkiye’de yapılan çalışmada 756 (yüzde 12,4) ergen bireyin çevrim içi bahis oynadıklarını bildirmelerine rağmen sadece 176 ergen (yüzde 2,9) problemli internet kullanıcısı olarak sınıflandırılmıştır. Neredeyse katılımcıların dörtte birinin, sanal bahise ergenlik döneminde başladığı görülmektedir. Avustralya’da yeni teknolojilerin ve internet ortamının kumar üzerindeki etkilerini ve kumar yaygınlığını incelemek üzere, 2010-2011 yılında 18 yaş üstü 1767 yetişkin ile bir çalışma yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre, internet ortamında kumar oynayan ve bağımlı olanların oranı yüzde 2,7 iken internet ortamı haricinde normal ortamlarda kumar oynayan bağımlıların oranı yüzde 0,9 çıkmıştır. Araştırmada internet ortamının bağımlılık adına üç kat daha fazla risk taşıdığı görülmektedir.
Sanal kumar bağımlılığının, fiziksel problemler (uykusuzluk, yetersiz beslenme, mide problemleri), ruh sağlığı problemleri (depresyon, kaygı problemleri, panik atak, stres, intihar düşüncesi ve intihar girişimleri), duygusal sağlık (düşük benlik saygısı, düşük öz saygı, suçluluk duygusu), ekonomik problemler, sosyal ve kişisel problemler gibi olumsuz sonuçları tespit edilmiştir.
Özetle bahis siteleri tarafından bireyleri oynamaya teşvik etmek için öne sürülen heyecan, eğlence, macera, bahisseverlik gibi tehlikelerine karşı özelikle ergen bireyler kontrol altında tutulmaya çalışılmalıdır.
Çevrim içi kumar bağımlılığı bir hastalıktır. Tedavi sürecinde ilaç, psikoterapi ve aile görüşmeleri etkili olmaktadır. Kişinin bağımlılık tedavisi sürecinde psikolojik destek alması oldukça önemlidir.
Peygamber Efendimiz (s.a.s.) “Kıyamet gününde hiçbir kul, ömrünü ne için tükettiği, bilgisiyle ne yaptığı, malını nereden kazanıp nerede harcadığı ve bedenini neyle yıprattığı konusunda hesaba çekilmedikçe bir yere kıpırdayamayacaktır.” (Tirmizî, Sıfâtü’l-kıyâme, 1)
Esra Obuz.
Uzman Klinik Psikolog.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
