Gıybet Ve Zan
Yüce Allah iman edenleri birbirlerine karşı suizanda bulunmalarını birbirlerinin ayıplarını araştırmalarını ve birbirlerinin giybetlerini yapmalarını yasaklıyor ve metni okuduğu Ayet-İ kerimede mealen şöyle buyuruyor; “Ey iman edenler zannin bir çoğundan kaçının. Çünkü zannin bazısı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Birbirinizin giybetini yapmayın. Sizden biri ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? ondan tiksinirsiniz değil mi? Allah’dan korkun şüphesiz ki Allah tövbeleri daima Kabul edendir,çok merhametlidir.’
Müslüman elinde delil olmadıkça kesin bir bilgisi olmadan bir olay hakkında kötü mnefi bir zanda bulunmaz. Bu zan üzerinde hukgm bina edemez. Bize bir haber ulaştığında hemencecik inanmak ha öyle mi vay canına demek bu adam da sahtekarmış şöyleymiş böyleymiş diye hüküm vermek yanlış olur. Halbuki haberin kaynağını incelememiz doğruluğuna kanaat getirdikten sonra hüküm vermemiz daha doğru olur. Çünkü ( yine aynı süredeki bir başka ) ayeti kerimede Cenabi Hakk’ ey iman edenler size faşik birisi bir haber getirdiğinde onu araştırın hemen inanıp hüküm vermeyin. Bilmeden haksız yere bir kavme edersinizde sonra yaptığınıza pişman olursunuz.’ Buyuruyor. Hele bugünün insanları sözüne güvenilmeyen, sahidliği islama göre kabul olunmayacak , haram yiyen haramla istiğfar eden insanların sözlerini dinleyerek bir konuda karar vermek hiç de hjos bir durum değildir.
Ayrıca birtakım dedikoducu insanlar vardır ki onların vazifesi iki müslümanı birbirine düşürmek müslümanları zayıf düşürmektir. Bu gibilire fırsat verme gafletinine düşmemeliyiz. Bir haber bir söz duyduğumuzda veya bir olaya hakemlik yaptığımızda iki tarafıda iyice dinlemeden tahkik etmeden hüküm vermemiz dünya ve ahirette aleyhimize olur. Müslüman bir kardeşimiz hakkında kötü bir söz söylendiğinde aleyhinde konuşulduğunda doğru değilse dur diyebilmeliyiz. O kardeşimiz böyle birşey yapmaz ben onu tanıyorum diye giybeti yapılan insani gıyabında savunmak üzerimizde borçtur. Giybet bir kimsenin arkasından hoşuna gitmeyecek bir şekilde lüzumsuz yere zaruret olmaksızın anmaktır. Zaruretin ölçüsü ise kitaplarda belirlenmiştir. Bir adam islam düşmanı ise müslümanları o tehlikeden haberdar etmek üzere onun halleri müslümanlara anlatılabilir. Fakat adam müslüman ise bir taki kusurları varsa işte onalri kendisinin bulunmadığı yerde başkalarına anlatmak giybet olur haramdır. Allah-u Teala bunu kardeşinin etini yemeye benzetmiştir çok büyük günahtır.
Allah Rasulu şöyle buyurdu:“ giybet zinadan daha büyük günahtır. Ashabı kerim söylem sordular:
Ya Rasullulah giybet zinadan nasıl büyük günah olur dediler. Allah Rasulude şöyle cevap verdiler:
Kişi zina eder sonra pişman olur tevbe eder Allah da onun tevbesini kabul eder, onu bağışlar. Fakat giybetini yaptığını kişi kendisinin giybet suçunu bağışlamadıysa giybetçi Allah tarafından bağışlanmaz. (m. mesabih k. adap 1874)
Hz. Aişe(r.a.) anlatıyor :
Kuman safiyenin kısa boylu olduğunu peygambere ima ederek anlattım.
Allah Rasulu Safiyenin hoşlanmayacağı şekilde anılmasını tasvip buyurmadı, böylesine bir sözün günahını açıklamak içinde şöyle buyurdu :
- Ya Aişe öyle günah söz söyledin ki o sözler deniz suyuna karışsaydı denizin suyunu kirletirdi. ( İ.Kesir,Hucurat 12,3/365)
Birde kendimizi düşünelim. İşimiz gücümüz, dedikodu ve giybet , başkalarının hakkında konuşmak , başkalrinin kusurlarını araştırmak ,hatta iftira etmek. Kalplerimiz boşuna kapkara değil işte bükirler,pislikler kalplerimizi kirletiyor onun için biz ibadetlerimizin tadını hissedemiyoruz.
Ashab-ı Kiram (r.a.) birbirlerine rastladıkları zaman birbirlerini güler yüzle karşılıyorlardı. Gıyaplarında konuşmazlardı. Bunu münafıklık alameti sayıyorlardı.
Şimdi ise yalan söylemek ve giybet etmek idarecilik alametis sayılıyor. Bir mevki ve makamda iseniz, yanınızdaki övmeyi, olmayan kimseyi ise yanınındakinin hoşuna gidecekse kötülemeyi idarecelik sayıyorlar. İşler böyle idare ediliyormuş. Bu düpe düz münafıklık ve iki yüzlülüktür. Bu müslümana yakışmaz.
Ebu Hüreyre der ki :
Kim dünyada müslüman kardeşinin etini yerse ahirette ona o müslüman eti yaklaştırılır ve kendine diri iken onun etini yediğin gibi ölü olduğuhalde de ye! O da mecbur kalarak yer böylece geveler,tiksinir bağırır ve yüzünü buruşturur.
Şimdi bir kimseye giybet etme dediğinde ben giybet etmiyorum ki bunların hepsi onda var diyor. İşte olan bir şeyi gıyabında söylemek tam anlamıyla giybettir.anlattıklarımız doğru değilse o da iftiradır onun azabı daha da çetindir.
Değerli alimlerden olan Kadade derki:
Bize anlatıldığına göre kabir azabı şu üç şey sebebiyle olur. Biri giybet ,biri nemime (laf getirip götürmek) biriside bevilden korunmamaktadır.
Hasan-ı Basri (r.a.) de şöyle demişti:
-Allah’a yemin ederim ki giybet,mu’min kişinin dinini ifrad hususunda cüzzamın vücuddaki ifsadından daha da süratlidir.
Bir kısım alimlerde ibadeti tarif ederken,oruç tutmak ve namaz kılmakdan öte dili tutmak derlerdi.
Sizden bir kimse müslüman kardeşinin gözündeki copu görürde kendi gözündeki mürteği görmez. Nasıl olur derlerki :
İnsanı şeytan başlarıyla meşgul ederek aldatır. Hep başkalarının ayıbını kusurunu araştırır. Ne mutlu kendi kusurlarıyla meşgul olanlara...
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
