Gönderen Konu: Cehennem Azabından Kurtaracak Ticaret (Okunma sayısı 1191 defa)

anadolu · « : Şubat 13, 2024, 09:02:37 ÖS »

Cehennem Azabından Kurtaracak Ticaret

Yüce Allah, Saf Sûresi 10-13. âyetlerde şöyle buyurmaktadır:

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (10) تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (11) يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (12) وَأُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ(13)

“Ey iman edenler! Sizi acı bir azaptan kurtaracak ticareti size göstereyim mi? Allah’a ve Resulüne inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. İşte bu takdirde O, sizin günahlarınızı bağışlar, sizi zemininden ırmaklar akan cennetlere, Adn cennetlerindeki güzel meskenlere koyar. İşte en büyük kurtuluş budur. Seveceğiniz başka bir şey daha var: Allah’tan yardım ve yakın bir fetih. Müminleri (bunlarla) müjdele.”

Yüce Allah, Kur’ân-ı Kerîm’de hak ve hakikati açıklarken insanlar iyi anlasınlar diye farklı yöntemler kullanmıştır. Yüce Allah’ın kullandığı yöntemlerden biri de örnekleme yöntemidir. Yukarıda meallerini vermiş olduğumuz âyetlerde her insan için çok önemli olan bir konu işlenmektedir. O da ahiretteki elem verici azaptan kurtulma konusudur.

Konunun daha iyi anlaşılması için Yüce Allah meseleyi ticaretle örneklendirmektedir.

Yüce Allah, insanları teşvik etmek ve özendirmek maksadıyla meseleyi çok karlı bir ticaret şeklinde anlatmaktadır.[2]

10. âyette ifade edilen elim azaptan kurtulmaya vesile olacak karlı ticaret, 11. âyette iki madde halinde açıklanmaktadır. Birincisi, Allah ve Resulüne kuvvetli iman, ikincisi ise malla, canla Allah yolunda cihat etmektir. Bunları kısaca açıklayacak olursak;

1. Allah ve Resulüne Kuvvetli İman: İman her işin başıdır. İman olmadan hiçbir amel Allah katında kabul edilmez. Bunun için Yüce Allah, insanları önce Allah ve Resulüne imana davet etmektedir.[3]

İman, Allah ve Resulünden bize kadar gelmiş olan bütün bilgilerin doğru olduğunu kabul etmek ve inanmaktır. Dolayısıyla iman, tasdiki gerektirir. Tasdik de itaati gerekli kılar. Yani Allah ve Resulünün emir ve buyruklarını kabul edip itaat etmek gerekir. Nitekim Kur’ân-ı Kerîm’de Allah ve Resulüne itaati emreden 11 âyet mevcuttur.[4]

Allah ve Resulüne itaat etmeyen, iman davasında sadık değildir. Şair Ebu’l-Atahiyye şöyle demekle ne kadar doğru söylemiştir:

تَعصي الإِلَهَ وَأَنتَ تُظهِرُ حُبَّهُ

هَذا مُحالٌ في القِياسِ بَديعُ

لَو كانَ حُبُّكَ صادِقاً لَأَطَعتَهُ

إِنَّ المُحِبَّ لِمَن يُحِبُّ مُطيعُ

“Hem Allah’ı sevdiğini söylüyorsun hem O’na isyan ediyorsun.

Oysa bu tutum mantık kurallarına terstir.

Sevgin gerçek sevgi olsaydı, kuşkusuz Allah’a itaat ederdin.

Zira âşık dediğin, sevgilisine itaat eder.”[5]

2. Malla ve Canla Allah Yolunda Cihad Etmek: Ahiretteki elim azaptan kurtulmak için imandan sonra insan için çok değerli olan iki şeyin; can ve malın Allah yolunda kullanılması istenmektedir. İnsan, bu dünyada iki şeye çok fazla değer verir. Bunlardan birincisi canı, ikincisi ise malıdır. Canına zarar gelmemesi için elinden gelen gayreti sarf eder. Zira bu dünyada varlığını devam ettirebilmesi için sağlık ve sıhhatinin yerinde olması gerekir. Sağlık ve sıhhati yerinde olmazsa insan ne bu dünya nimetlerinden tam manasıyla istifade edebilir ne de Allah’a olan kulluğunu mükemmel bir şekilde yerine getirebilir. Nitekim İslâm dininde korunması emredilen beş temel husustan biri de canın korunmasıdır. Canın korunması için Yüce Allah, Kur’ân’da birtakım prensipler vazetmiştir.[6]

İnsanlar için önemli olan mala gelince, atalarımızın ifadesiyle “mal canın yongasıdır.” İnsan, muhannete muhtaç olmamak ve hayatını güzel yaşamak için daima çalışır, çabalar. Mal biriktirmeye özen gösterir.

Yüce Allah, insanın çok önem verdiği bu iki şeyin -can ve malın- Allah yolunda sarf edilmesini istemektedir. Zira can da mal da aslında Allah’ındır. Çünkü canı da malı da insana veren Allah’tır. Bu iki nimet de bâki değildir ve bir gün insanın elinden çıkacaktır. Bâki olmayan bu iki nimetin ebedileşmesi için Allah yolunda sarf edilmesi gerekir. Şayet Allah yolunda sarf edilirse insana büyük bir mükâfat kazandıracaktır. Yüce Allah bu büyük mükâfatı yine ticaret üslubuyla Tevbe sûresi 111. âyette şöyle açıklamaktadır: “Şüphesiz Allah, mü’minlerden canlarını ve mallarını, kendilerine vereceği cennet karşılığında satın almıştır…”

O halde insan, kendisi için çok değerli olan can ve malın gerçek sahibinin Allah olduğunu bilmeli ve onları gerçek sahibinin rızası dâhilinde, Allah yolunda kullanmalıdır. Nitekim tefsirini yaptığımız 11. âyetin sonunda böyle davranmanın insan için daha hayırlı olacağı ifade edilmektedir.

12 ve 13. âyetlerde bu ticaretin sonucunda Yüce Allah, müminlere beş mükâfat vereceğini vaat etmektedir. Bunlardan üçü uhrevî, ikisi ise dünyevîdir.[7]

12. âyette açıklanan uhrevî mükâfatlar;

1. Günahların Bağışlanması: Yüce Allah, kendisine iman eden ve canıyla, malıyla Allah yolunda cihad eden müminlerin günahlarını bağışlayacaktır. Nitekim Allah yolunda cihad edip de şehit olan şehitlerin kul hakkı dışındaki bütün günahları bağışlanmaktadır.

2. İçinden Irmaklar Akan Cennetler: Yüce Allah, kendisine iman eden ve canıyla, malıyla Allah yolunda cihad eden müminlere ahirette içinden ırmaklar akan cennetleri vaat etmektedir.

3. Adn Cennetlerinde Güzel Meskenler: Allah ve Resulüne iman eden, canıyla malıyla Allah yolunda cihad eden müminleri Adn cennetlerinde güzel meskenlerde ikamet ettirecektir.

13. âyette açıklanan dünyevî mükâfatlar ise;

1. Allah’ın Yardımı: Allah ve Resulüne iman edip canıyla malıyla Allah yolunda cihad eden müminlere vaat edilen birinci dünyevî mükâfat, Allah’ın yardımıdır. Nitekim Yüce Allah, başka bir âyette “Ey iman edenler! Eğer siz (cihad ederek) Allah’a (dinine) yardım ederseniz, Allah da (düşmanlarınıza karşı) size yardım edip direnme gücünüzü artırır.”[8]

Buyurmak suretiyle yardım vaadini tekit etmektedir. İslâm tarihini incelediğimiz zaman Bedir savaşı başta olmak üzere birçok savaşta Allah, müminlere melekler göndermek suretiyle yardım etmiştir.[9]

Türk ve Osmanlı tarihinde de bunun örneklerini görmekteyiz. Mesela Malazgirt’te, İstanbul’un Fethi’nde, Çanakkale’de, Kıbrıs Barış Harekâtında ve son olarak 15 Temmuz’da Yüce Allah mümin kullarına yardım etmiş ve onları muzaffer kılmıştır.

2. Yakın Fetih: Allah ve Resulüne iman edip canıyla malıyla Allah yolunda cihad eden müminlere vaat edilen ikinci dünyevî mükâfat, yakın fetihtir ki, bu da hemen gerçekleşmiştir. Bu âyette müminlere vaat edilen yakın fetihten kastın bazı müfessirler Hudeybiye Barış Antlaşması olduğunu söylerken bazıları da Mekke’nin Fethi olduğunu söylemektedirler.[10]

Hasan-ı Basrî ise âyette kastedilen fethin Fâris ve Rum diyarının fethi olduğunu söylemiştir.[11]

Netice olarak diyebiliriz ki, Yüce Allah, bu âyetlerde elem veren cehennem azabından kurtulma yollarını açıklamıştır. Bu yolları açıklarken iman etmeyi ve canla, malla Allah yolunda cihat etmeyi karlı bir ticarete benzetmiştir. İnsan nasıl yaptığı bir ticaret sonunda kâr elde ederse iman edip canıyla malıyla Allah yolunda cihad eden mümin de beş büyük mükâfata nail olacaktır. Bunlardan üçü uhrevî, diğer ikisi dünyevîdir. Uhrevî olarak; günahları bağışlanacak, altlarından ırmaklar akan cennetlere ve Adn cennetlerinde güzel meskenlere yerleştirecektir. Dünyevî mükâfat ise Allah’ın yardımı ve yakın fetihtir. Gerçekten bu büyük bir başarıdır. Yüce Allah, bizleri de bu başarıya erenlerden eylesin.

Âmin.

-----------------------------------------------------------------------

[1] NEVÜ İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri bölüm başkanı.

[2] Zuhaylî, Vehbe, et-Tefsiru’l-münîr, Beyrut: Dâru’l-fikri’l-muasır, 1411/1991, 28/176.

[3] Nisâ 4/136. “Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine…iman ediniz.”

[4] Bk., Âl-i İmrân 3/32, 132; Nisa 4/59; Mâide 5/92; Enfal 8/1, 20, 46; Nur 24/54; Muhammed 47/33; Mücadele 58/13; Tegabün 64/12.

[5] İbn Arabî, İlahi Aşk, İstanbul: İnsan Yayınları, 2012, 162.

[6] İntihar, kan davası gütmek ve kasten adam öldürmek yasaklanmıştır. Bk., Buhârî, “Tıbb”, 56; Müslim, “Îmân”, 175; Tirmizî, “Tıbb”, 7/2044-2045; “Tefsîru’l-Kur’ân”, 9; Nesâî, “Cenâiz”, 68; “Tahrîm”, 2; Ebû Dâvûd, “Tıbb”, 11/3872; “Büyû”, 5; Nisâ 4/93; Mâide 5/32; İsrâ 17/33.

[7] Ateş, Süleyman, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1990, 9/418.

[8] Muhammed 47/7.

[9] Bk., Âl-i İmrân 3/124-125; Enfal 8/9-12; Ayrıca bk., Müslim, “Cihad”, 58; Yazır, Elmalılı M. Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, 2/1171.

[10] Zemahşerî, Carullah Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer, el-Keşşaf, Riyad: Mektebetü’l-Ubeykan, 1418/1998, 6/107; Râzî, Fahruddin, Mefâtihu’l-gayb, Beyrut: Dâru’l-fikr, 1401/1981, 29/319; Zuhaylî, et-Tefsiru’l-münîr, 28/174; Ateş, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, 9/418.

[11] Râzî, Mefâtihu’l-gayb, 29/319.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Cehennem Azabından Kurtaracak Ticaret (Okunma sayısı 1191 defa)

anadolu

Cehennem Azabından Kurtaracak Ticaret

BENZER KONULAR