Gönderen Konu: Çocuk Eğitiminde Büyükanne ve Büyükbabanin Rolü (Okunma sayısı 122 defa)

melek · « : Haziran 21, 2022, 01:56:42 ÖS »

Çocuk Eğitiminde Büyükanne ve Büyükbabanin Rolü

Hikâye bu ya, genç bir adam ormanda yolunu kaybetmiş ve günlerce süren doğru yolu bulma arayışı sırasında yaşlı birisine rastlamış. Karşılaştığı bu yaşlı adam da uzun zamandır ormanda yolunu kaybedenlerdenmiş. Ve ihtiyar, bu gence yaklaşarak bir teklifte bulunmuş; 'Gel, çıkış yolunu seninle birlikte arayalım' demiş. ‘Olmaz’, demiş genç adam, 'Seninle zaman kaybedemem, zâten çıkış yolunu bilseydin eğer, şimdiye kadar çoktan çıkmış olurdun’. Bunun üzerine yaşlı adam gence dönerek: 'Fakat, ben bu ormanda çıkmayan bütün yolları öğrendim.' demiş.

Deneyimin değerini nasıl da güzel anlatmış hikâyecik. Şimdilerde hakettiği değeri kaybetmiş bir kavram oldu 'tecrübe'. Oysa yaşanmışlığın insana kattığı ne büyük hazîneler var. Sınanmış, elenmiş ve kendisine gerçekten değerli bir hayat hikâyesi çıkarmış insanın yüzündeki her bir çizginin, yolun başındaki insanlara göstereceği bir yol rotası var. Bunun boşa bir doygunluk hissi veren 'google bilgileri' ile kıyaslanması mümkün değil. Bâzan hiçbir yerde bulamayacağımız hayat bilgisi dersinin bütün müfredâtını, yaşanmışlığın derinlikli hâliyle bilgeleşen bir ākıl insanın üç beş cümlesinde bulabiliriz.

Bizim toplumumuzda âile büyüklerinin yeri ve önemi büyüktür. Onların bir ömür mücâdelesinde biriktirdiklerini gelecek kuşaklara aktarmaları, hem kendileri hem de arkadan gelen nesil için çok değerlidir. Kendileri için değerli, çünkü bu hayattaki anlam arayışında gerisinde bıraktığı iz ne kadar anlamlı ise insan kendisini o kadar mutlu ve değerli hissedecektir. Arkadan gelen nesil için önemli çünkü yeni kuşak, âit olduğu yerini, değerlerini, kültürel mîrâsını, âile geleneklerini ve köklerini, yaşayan canlı bir târihten öğrenme fırsatı bulacaktır. Şehirleşmeyle birlikte âile büyüklerinin dâhil olduğu geniş âile, yerini büyük bir çoğunlukla çekirdek âileye bıraksa da; yeni mîmârî kapsamında geniş âilenin aynı apartman veya site içerisinde belirli zaman dilimlerinde bir araya geldiği bir âile tipinin varlığı, bizim toplumumuza özgü bir şekilde devâm ediyor. Yine kadının çalışma hayâtına girmesiyle birlikte torun eğitiminde büyük ebeveynin aktif rol oynaması söz konusu. Buna bağlı olarak, gerek geniş âilede, gerekse farklı bir gerekçeyle torununun okul öncesi dönemdeki bakım ve yetişmesinde sorumluluk alan büyük ebeveynli âilelerde çocuk eğitimine dâir dikkat edilmesi gereken hususları gözden geçirmek elzem görünüyor.

Bir Afrika atasözü; "Bir çocuğu yetiştirmek için koca bir köy gerekir." der. Bu söz, çocuk yetiştirme sorumluluğunda çocukla temâsta olan her yetişkinin payını anlatır. Bir çocuğun dünyâya gözlerini açıyor olması o çocuğun sâdece anne-babasını heyecanlandırmaz; daha önce anne-babalığı deneyimleyen büyükanne ve büyükbabasını da fazlasıyla etkiler, heyecanlandırır. Çünkü büyük ebeveyni en çok mutlu eden şey, kendisini geleceğe taşıyan bir torun sâhibi olmasıdır.

Çocuğun bakımında, anne-babasının olmadığı durumlarda kendi kan bağı olan büyük ebeveynlerin bu işi üstlenmesi ve torunlarıyla ilgilenmesinin daha iyi olacağı kanâatini taşıyanlardanım. Fakat; çocuğun eğitim ve gelişmesinde birinci derecede sorumlu olan kişilerin anne-babası olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Büyük ebeveynlerin sevgi, ilgi ve ihtimamla torunlarının bakımını üstlenmeleri anne-babalara büyük güven verirken, çocuğa uygulanacak disiplin yöntemlerinde sorun oluşmaması adına dikkat edilmesi gereken bir birtakım tutum ve davranışlar olduğunu da unutmayalım. Her iki kuşak ebeveyn de çocuğun iyiliğini ister. Çocukla iletişim kurarken her iki kuşağın da kendisine sorması gereken soru şu: Benim uyguladığım disiplin, çocuğumun veya torunumun sağlıklı yetişmesine katkı sağlıyor mu?

Öncelikle her çekirdek âile kendi sınırlarının ne olduğu konusunda kendi içlerinde bir bilinç içerisinde olmalıdırlar. Çekirdek âiledeki anne-baba “Bizim sınırlarımız var mı? Ve bu sınırlarımızı insanlarla ilişkilerimizde gösterebiliyor muyuz?” sorusuna kendi içlerinde cevap aramalıdırlar. İlerleyen zaman diliminde çocuk eğitimine dâir ebeveynler arasında bir kırgınlık oluşmaması adına en baştan; ilişki temellendirilirken çocuğa uygulanacak disiplin yöntemleri, kurallar, alınan kararlar dayanakları ile birlikte büyük ebeveynlere açıklanabilmelidir. Bu konuda âile büyükleri ile yapılacak istişâreler büyük önem taşıyor. Öncelikle anne-babalar kendi içlerinde aldıkları kararlarında, tâviz vermeden tutarlılık gösterebilmelidirler. Büyük ebeveynler, çocuklarının torunlarına dâir aldıkları kararları onaylamasalar da bunu torunlarının yanında tartışmamalıdırlar. Hele çocuğun yanında onun anne-babasına yönelik olumsuz eleştiriler aslâ söylenmemelidir. Bu durum çocuğun anne ve babasına saygı duymasını zedeleyebilir. Oysa çocuğun anne ve babası ile özdeşim kurması çok önemlidir. Büyük ebeveynin anne-babaya dâir kendince gördüğü bir hatâyı torununun yanında ifâde etmesi, çocuğun ebeveyni ile özdeşim kurmasını engelleyebilir.

Anne-baba ile büyük ebeveynin fikir birlikteliği içinde dengeli, tutarlı ve kararlı bir disiplin uygulamaları çocuğun sağlıklı gelişimi için büyük bir zenginlik olacaktır. Karşılıksız bir sevgi ile torununu bağrına basan bir büyük ebeveyn, çocuğun duygu dünyâsına yaptığı yatırımla büyük bir şanstır. Fakat bâzan torun, büyük ebeveynin hoşgörüsünü ve sevgisini kullanarak kendisi için konulan kuralların delinmesinde ısrarcı olabilmektedir. Kurtarıcı olarak sığındığı büyük ebeveyni burada kararlı duruş sergileyerek anne-babasının koyduğu kuralın delinemeyeceğini ona gösterebilmelidir. Aksini gören çocuk anne-babasının otoritesini reddederek onları dikkate almayabilir. Çocuk, neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenebilmek için kendisini yetiştiren bütün yetişkinlerden ortak tutum görebilmelidir. 'O daha çocuktur, şimdi yapar büyüyünce geçer.' tarzı koruyucu ifâdelerle çocuğa konulan kurallar hep ihlâl ediliyorsa, bu durum çocuğun olumsuz davranış geliştirmesine sebep olabilir. Okul öncesi dönemde herhangi bir kural konulmayan çocuklar, okula başladıkları zaman okuldaki kurallara uymakta ve sosyal ilişkilerinde zorlanabilirler. Çocuğun neşesinin kaçmaması için her istediğinin yapılması veya her istediğinin alınması yâni sınır konulmaması onu doyumsuz yapabilir. İnsan hayâtında isteklerini erteleyebilmek önemli bir niteliktir.

Baş tâcı olan büyük ebeveynler, âileler için bir çınar ağacı hükmündedir. Bir deneyim deryâsı olan bu çınarların gölgesinde kararlı, tutarlı ve dengeli bir disiplinle geleceğe güvenle bakan sağlıklı bir nesil yetiştirebilmek duâsıyla...

Asuman Düzgün

RADYO DİNEME LİNKİMİZ.

Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Çocuk Eğitiminde Büyükanne ve Büyükbabanin Rolü (Okunma sayısı 122 defa)

melek

Çocuk Eğitiminde Büyükanne ve Büyükbabanin Rolü

BENZER KONULAR