Gönderen Konu: Ailede Nebevi Eğitim (Okunma sayısı 191 defa)

KOYLU · « : Aralık 12, 2022, 08:45:36 ÖÖ »

Ailede Nebevi Eğitim

‘Kiminle oturup kalkarsan, onun sıfatı sana sirayet eder ve senin bundan asla haberin olmaz.

Gafil kimselerle oturup arkadaşlık eden kimselerin tabiatı farkında olmadanonların tabiatından birçok günah tohumunu alır.’
(İmam-ı Gazzali)

‘Şu an 45 yaşındayım. 12- 17- 19 yaşlarında üç çocuk annesiyim. Çocuklarımla yaşadığım iletişim problemlerinden dolayı sizinle görüşmeye geldim.

Kalabalık bir ailede büyüdüm. 6 kardeştik, evin en küçüğü bendim. Her sabah babamın sabah namazına seslenmesiyle başlardık güne. Ailecek kahvaltıya oturur, radyodan hafifçe gelen türkü sesleri eşliğinde sohbet ederdik. Babam işe gider, okula gidecek olanlar okul hazırlıklarını yapar, evde kalanlar ise ev işlerini paylaşarak birbirlerine yardımcı olurdu. Misafir geldiğinde mutlu olur, ikramlarımızı yapardık. İhtiyacı olan yaşlılara yardım eder, komşu çocuklarını oynatırdık. Evde küçük büyük herkesin yapabileceği şeylerle ilgili sorumlulukları vardı. Herkes canla başla görevini yerine getirirdi. Huzurlu ve mutluyduk. Ben yuvamı kurarken çocuklarımla iletişimimi de hep bu şekilde hayal etmiştim. Ne yazık ki başaramadım. Benim çocuklarım akşam yatmayı, sabah da kalkmayı bilmiyor. Kahvaltı sofrasına oturmuyor, selam bile vermeden çıkıp gidiyorlar. Eve gelince direk odalarına geçip, yemeği bile genellikle bizimle yemiyorlar. Ev işlerinde yardım isteyince ne gerek var biz dağınıklığı seviyoruz deyip kendi odalarını bile toplamıyorlar. Misafir gelse hoş geldiniz bile demeden odalarında oturuyorlar.

Ellerindeki telefonu hiç bırakmadan sanki yapışık yaşıyorlar. Her şeyden önemlisi 19 yaşındaki kızım babası gece dışarı çıkmasına izin vermedi diye 5 aydır babasıyla konuşmuyor…’

Bir danışanımın anlattıkları ile başlamak istedim yazıma.

Ne yazık ki bu ve buna benzer şekilde ki problemlerden dolayı başvuran kişilerin sayısı hızla artıyor. Aile içi iletişimlerimizdeki sıkıntılar katlanarak hayatımızın ortasına düşüyor.

20-30 yıl gibi çok kısa bir zaman diliminde çocuklarımızla aramızda neden bu kadar büyük uçurumlar oluştu? Bizim doğrularımızla onların doğruları, bizim eğitim metotlarımızla onların eğitimden anladıkları, bizim hayata bakış açımızla onların hayata bakış açıları arasındaki makas neden bu kadar açıldı?

Elbette bu soruların cevabı pek çok etkenle açıklanabilir. Biz burada Müslümanca bir aile hayatımız olsun için Peygamber (sav) efendimizin nebevi eğitim modeline bakmaya çalışacağız.

Eğitim, bireyin davranışını olumlu yönde etkileyen insanî değerlerin bir transferidir. Bu transfer işi, çok nesnel (bilimsel) olandan, öznel (kişisel) olana kadar oldukça geniş bir süreci kapsamaktadır. (Abdullah Muhammed Khouj- Education in İslam)

İslâm eğitim sisteminde ilk hedef, insanı yaratıcı olan Allah’tan haberdar etmektir. Sağlam bir akide oluşturularak işe başlanır. İkinci hedef, insan davranışını inanca uygun kılarak dengeli ve uyumlu bir kişilik oluşturmaktır. İyi bir kimsenin nitelikleri iyi bir müslümanın nitelikleriyle aynıdır. Üçüncü hedef, kişilerarası İlişkiler- birey ve toplum- birey ve çevre, birey ve doğayla nasıl uyum içerisinde yaşanılacağı ile ilgili olan kısımdır.

Hz. Peygamber(sav) yirmi üç yıl gibi kısa bir sürede, cahiliyenin bütün yönleriyle hüküm sürdüğü bir toplumu nasıl karanlıklardan aydınlığa çıkarıp güzelliklerle bezeli hâle getirdi? Sorusunun cevabı yukarıda sıraladığımız hedeflere ulaşmada kullanılan eğitim metotlarında karşımıza çıkıyor.

İslâm eğitim sisteminde kullanılan eğitim metotlarına şu örnekleri verebiliriz.

*Gözlem yoluyla öğrenme (model alma ve taklit):

Kişinin etrafında yaşanan olayları taklit etmesi, yapılan davranışları model almasıdır.

İnsanlara hakikat arayışlarında yardım etmek için Allah, onları eğitecek rol modeller olarak peygamberler ve elçiler göndermiştir. Bu peygamberler ve elçiler, inançları pekiştirip, kişilikleri tamamlarlar. Böylece, tarih boyunca peygamberler ve elçiler şeklinde daha geniş bir modellik ortaya konmuştur. Ebeveynler olarak bizlerinde doğru rol model olması nebevi eğitimde çok önemlidir.

*Nasihat yoluyla öğrenme: İnsanlar, ihtiyaçlarını gözden geçirmek ve yaşamda büyük kararlar almak için önemli kimselerin fikirlerine başvururlar. Bu nasihat, onlara özel problemlerini aşmaları ve sağlam kararlar almaları hususunda yardım eder. Emri bil maruf Nehyi anil münker yani iyiliği yaymaya, kötülükten sakındırmaya çalışmak da dinimizin emridir.’’ Şüphesiz Allah, emaneti ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adalet ile hükmetmenizi emreder. Şüphesiz Allah, bununla size ne güzel vaaz veriyor! Allah, işitendir, görendir.’’ (4:58)

* Kıssalardan elde edilen bilgiyi kapsayan yöneltme-yönlendirme (orientation) yoluyla öğrenme: Yöneltme, bir bireyin yönelim duygularını ahlâkî ilgilerine çekmek anlamına gelir. Bir kişi, yaşamının amacını anladığında, çevresinde ne olursa olsun onları nasıl kullanacağını daha iyi bir şekilde tasarlar ve planlar. Yönlendirmeler; kıssalar ve öğretici hikâyeler, etkinlikler ya da boş zaman uğraşlarıyla verilebilir. Allah, insanların, diğer kişilerin tecrübelerinin hikâyelerini dinlemeye meyilli olduğunu bilir. Bu nedenle, Kur’an’da gerçek ve öğretici pek çok kıssa sunulmaktadır. Bu kıssalar, insanları eğitmede kıymetli araçlar olarak kullanılabilir. Rabbimiz Kuran-ı Kerim’de şöyle buyuruyor; "Celalime yemin olsun ki, Biz bu Kur'an'da güzelce düşünüp öğüt alsınlar diye insanlar için her türlü misali verdik." (39/27)

* Yaparak ve tekrar yoluyla öğrenme: Sadece bilmek değil, bildiklerimizi davranışa dönüştürmek ve bu davranışları belli sıklıkta tekrar etmek de eğitim metotlarından biridir. Namaz için önce bilgi ediniriz, nasıl kılınacağını öğrenip günde beş defa kılarız.

* Mükâfat ve ceza yoluyla öğrenme: Bir kişiyi eğitmedeki tüm metotlar başarısız olduğunda Allah, yapıcı davranış değişikliğini sağlamak için farklı ceza biçimleri emretmektedir. Allah’ın buyurduğu gibi ceza, bireyleri davranışlarının ağır sonuçları hakkında bilinçli yapmaktadır. ‘’Onların malları ve evlatları senin hoşuna gitmesin. Allah, ancak bunlarla kendilerine dünya hayatında azap etmek istiyor’’ (9:55)

Bugün bizler de çocuklarımızın eğitiminde bu metotlardan istifade etmeye çalışıyoruz.

Ancak istediğimiz sonuçlara ulaşmak konusunda çok zorlanıyoruz. Çünkü dijital gelişim o kadar hızlı ilerliyor ki biz daha ne olduğunu anlamadan çocuklarımız oradaki iyi-kötü her şeye tanıklık etmiş olabiliyor. Bu yüzden yeni durumları anlama kapasitemizi bir an önce geliştirmemiz gerekiyor. Nebevi eğitim metodunda kullanılan teknikleri güncelleyerek çocuklarla iletişimimizi buna göre düzenlememiz önem kazanıyor.

RADYO FANİDUNYA FM.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Ailede Nebevi Eğitim (Okunma sayısı 191 defa)

KOYLU

Ailede Nebevi Eğitim

BENZER KONULAR