Gönderen Konu: Yahudiler ve Yahudilik 6 (Okunma sayısı 1917 defa)

fanidunya NET · « : Ağustos 22, 2024, 08:11:51 ÖÖ »

Yahudiler ve Yahudilik 6

2 –YAHUDİLİK

B-AKİDELER

3-Yahudi iman esasları

*Yahudi kutsal metinlerinde iman esasları açık olarak belirlenmemiştir. Tevrat’taki bazı ifadeler ve özellikle Moşe Rabenu’ya (Hz. Musa as) indirilen on emir pek çok kişi tarafından bir bakıma iman esaslarının özeti olarak kabul edilmesine rağmen, hem on emir, hem de Tevrat’taki diğer maddeler (248 emir, 365’i yasaklardan oluşan 613 kural) Talmud dönemi din adamları (Rabbiler) tarafından düzenlenmiştir. On emir Rabbani Yahudiliğe göre MÖ.14.yy da olmasına rağmen, Rabbilerce hazırlanan Talmud düzenlemeleri MS.5.yy da yapılmıştır. Bu bakımdan Yahudiler arasında tam bir inanç birliği de olmamıştır (1).

*Yahudilerin inanç esasları tenakuzlarla (çelişkilerle) doludur. Bir taraftan ‘Öldürmeyeceksin (Katletmeyeceksin) (Çıkış, 20/13, Tesniye, 5/17) denirken, diğer taraftan da:

‘Şimdi git, Amelekliler’e (Filistinliler) saldır. Onlara ait her şeyi tümüyle yok et. Hiçbir şeyi esirgeme. Kadın, erkek, çoluk çocuk, öküz, koyun, deve, eşek, hepsini öldür’ (Samuel kitabı, Bab15/3).

‘İhtiyarı, genci ve ere varmamış kızı ve çocuklarla kadınları helâk için vurun, gözünüz esirgemesin ve acımayın’(Hezekiel, Bab 9/ 5-6) denmektedir. Bu, ne yaman bir çelişkidir. Bu sözler ilâhi bir söz olamaz. Bu, ancak intikam hırsıyla yanıp tutuşan bir beşer sözü olabilir.

*Genelde Yahudilik inançtan ziyade pratiği öne çıkaran bir dindir. Bir Yahudi doğuştan Yahudi cemaatına mensuptur. Ayrıca bir iman tasdiki de gerekmez.

*Yahudi din adamları, Orta çağdan beri karşılaştıkları kültürlerin de (Pers, Yunan, Roma, Müslümanlık) etkisiyle iman esaslarını yeniden düzenleme ihtiyacı duymuşlardır. Önce İskenderiyeli Yahudi filozofu Philon ve Saadiya Gaon’nun (Saîd b.Yûsuf el-Feyyûmî) 8 maddelik, daha sonra da Maimonides (İbn-i Meymun) tarafından belirlenen 13 maddelik Yahudi Amentüsü şunlardır:

1. Tanrı var olan her şeyi yarattı ve onlara hükmetmektedir.

2. Tanrı birdir, O’ndan başka Tanrı yoktur.

3. Tanrı bir cisim değildir ve hiçbir şekilde tasvir edilemez.

4. Tanrı ezelî ve ebedîdir.

5. İbadet sadece Tanrı’ya mahsustur, O’na ortak koşulamaz.

6. Peygamberlerin bütün sözleri haktır.

7. Efendimiz Mûsâ’nın peygamberliği gerçektir. O kendisinden önce ve sonra gelen bütün peygamberlerin en büyüğüdür.

8. Mevcut Tevrat’ın tamamı Tanrı tarafından Mûsâ’ya verilenin aynıdır.

9. Tevrat değiştirilmeyecektir ve gelecekte Tanrı başka bir şeriat göndermeyecektir. 10.

Tanrı insanın bütün işlerini ve düşüncelerini bilir. 11. Tanrı, emirlerini yerine getirenleri mükâfatlandırır, karşı gelenleri cezalandırır. 12.

Mesîh gelecektir, geciktiği halde geleceğine inanırım.

13. Tanrı’nın bildiği bir zamanda dirilme gerçekleşecektir. Bu prensipler tenkid edilmiş olmasına rağmen ekser Yahudilerce kabul görmüştür (2).

*Günümüz Yahudi mezheplerince bütün cemaati bağlayıcı nitelikte bir amentü faaliyeti gözükmemektedir. Farklı gruplar farklı prensipler benimsemişlerdir. Neticede inanç konusu bireysel yoruma ve değişime açık olarak bırakılmıştır.

4-Ahiret inancı

*Yahudilikte Ahiret inancı Tanah’da açık bir şekilde bulunmadığından bu konuda Yahudi mezhepleri farklı inanışlara sahiptirler.

*Ferisiler Ruh’un ölümsüz olduğuna ve yeniden dirilmeye, Cennet’e- Cehennem’e inanırlarken, lafza bakıp, yorum yapmayan Sadukiler ise, Tanah’ta rastlanmadığı gerekçesiyle hem ruhu, hem de ölümden sonraki hayatı reddetmişlerdir.

*Reformist ve liberal Yahudilerin çoğu ise fiziksel anlamda Cennet ve Cehennemin var olduğuna veya olacağına inanmamaktadırlar.

5-Mesih inancı

*Mesh; ‘El sürmek, sığamak, taramak’ demektir. Mesih; El süren, sıvazlayan demektir. Mecazi olarak; İyileştirmek, kurtarmak anlamlarına gelir.

*Yahudilikte, Mesih inancı vardır. Buna göre; Bir kurtarıcı (Mesih) gelecek ve Yahudileri esaretten, yabancı boyunduruğundan kurtarıp, kutsal Filistin topraklarında devletlerini kurup, eski ihtişamlarına (krallık dönemi) kavuşturacaktır. Mesih, Davud (Hz. Davud as) soyundan olacak, hem savaşçı, hem de peygamber vasıflarını şahsında toplayacaktır.

*Mesih inancının modern-seküler bir şekli Siyonizm ve Sabataycılıkta görülür. Mesih inancı halen Ortodoks Yahudilikte görülür. Reformist-liberal Yahudiler mesih inancını kabul etmezler (2).

-------------------------------------------------------------------------------------------------

(1): Gürkan, S. Leyla., Yahudilik, TDV Ansiklopedisi; 43 cild, 187-197

(2): Harman, Ö.Faruk., Yahudiliğin inanç esasları. TDV Ansiklopedisi; 43 cild, 201-207

Prof. Dr. Yusuf Özertürk.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Yahudiler ve Yahudilik 6 (Okunma sayısı 1917 defa)

fanidunya NET

Yahudiler ve Yahudilik 6

BENZER KONULAR