Gönderen Konu: Yahudiler ve Yahudilik 14 (Okunma sayısı 1406 defa)

fanidunya NET · « : Eylül 19, 2024, 07:04:05 ÖÖ »

Yahudiler ve Yahudilik 14

3- SİYONİZM

C- 1-SİYONİZMİN KISA TARİHİ GELİŞİMİ

*Romalıların Yahudileri Filistin’den sürmelerinden sonra (MS 1. yüzyıldan itibaren) Yahudilerin çoğunluğu sürgünde yaşamıştır. Millî bir devletleri olmaksızın, Yahudi diasporası yaklaşık ikibin yıl çeşitli ülkelerde varlığını sürdürdükten sonra, ‘Siyonist hareket’19.yy da laik Yahudiler tarafından başlatılmıştır. Dreyfus olayı (1894 Alfred Dreyfus’un Fransa’da yargılanması ve sonraki olaylar) ve Rusya imparatorluğunda Yahudi pogromlarında (Yahudilere uygulanan şiddet hareketleri) görüldüğü gibi Avrupa’nın çeşitli yerlerinde yükselen Antisemitizme karşı bir reaksiyon olarak Siyonist hareket ortaya çıkmıştır. Hareket, resmi olarak Avusturya-Macaristan imparatorluğu vatandaşı olan Yahudi gazeteci Theodor Herzl tarafından 1897 yılında kurulmuştur. Theodor Herzl 1890’larda Siyonizme yeni bir ideoloji kazandırarak harekete geçmiş ve 1897 tarihinde Dünya Siyonist Örgütü’nün (WZO) ilk kongresini İsviçre’nin Basel şehrinde toplamıştır. Bu tarihten itibaren Siyonist hareket hızlı bir şekilde büyüdü ve Yahudi politikalarında baskın bir güç haline geldi. Lider kadrosunun büyük bölümü Almanca konuşanlardan oluştuğu için, Siyonist hareketin merkezi de Berlin'de bulunuyordu.

*Siyonist hareket ilk kongreden önce 1882’lerde Diasporadan Filistin’e göçü teşvik ederek Filistin’e Yahudi göçünü başlatmıştır. Göçmenlerin çoğunluğu sık sık gerçekleştirilen pogromlar ve baskılar sebebiyle Rusya’dan geliyordu. Göçmenlere, Batı Avrupa’daki Yahudi zenginlerin (Rotschild, Baron Hirsch, vs) mali destekleri ile Filistin’de bazı tarımsal yerleşim alanı oluşturuldu. Daha sonra Rus devrimi ve Nazi rejiminin başlaması ile de yeni ‘Aliyahlar’ (Yahudilerin diasporadan İsrail topraklarına göç etmesi-İsrail’e göç) gerçekleştirilmiştir (1,2).

* Herzl'in amacı, Yahudi devleti hedefinin elde edilmesi için gerekli hazırlık niteliğindeki adımları başlatmaktı.

Herzl'in amacı Filistin’de özerk bir Yahudi devleti kurmaktı. O zamanlar Filistin Osmanlı toprağıydı. Herzl, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit Han ile anlaşma yapmak için görüşmüştür. Theodor Herzl, Padişaha şu teklifleri sunar; 1- Osmanlı Devleti’nin 33 milyon İngiliz altınına ulaşan borçlarının tamamını ödeyelim. 2- İmparatorluğu korumak için 120 milyon altın Frank’a mal olacak deniz filosu yaptıralım. 3- Devletin mali durumunu canlandırmak için 35 milyon altın lira faizsiz borç verelim. Ancak Abdulhamid Han (Osmanlı dış borç cenderesinde olmasına rağmen) bu teklifleri kabul etmez ve şu cevabı verir; ‘...Bu meselede (Theodor Herzl) ikinci bir adım daha atmasın. Ben bir karış toprağı dahi satmam. Zira bu vatan bana ait değil, milletime aittir. Milletim bu vatanı kanlarıyla mahsûldar kılmıştır’.

Engin’e göre de, Abdülhamid'in bu talebi tek bir cümleyle reddetmesi gibisinden bir olay yaşanmamıştır.

Aksine Abdülhamid, "Filistin'e değil de, Mezopotamya'ya yerleşin" demiştir. Herzl, Sultan Abdülhamid'e daha sonra, 16 Şubat 1902'de gönderdiği bir mektupta bu görüşmenin ayrıntılarını hatırlatıyordu.

Herzl, "Majesteleri, memleketinde yaşayan Yahudilere gösterdiği âlicenaplığı mazlum ve mağdur durumda bulunan diğer Yahudilere de göstermekte, onları bir peder gibi himaye altına almakta ama toplu olarak bir yerde yaşamaları yerine, değişik bölgelerde bulunmalarına izin vermektedirler" diye yazmaktaydı (3,4).

*Theodor Herzl, Filistin’i Yahudilere vatan yapma teşebbüslerinin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine başka hükûmetlerin desteğini aradı. Filistin'de küçük ölçekli yerleşimlere destek veren WZO Yahudilik duygusu ve bilincini güçlendirmeye ve dünya çapında bir federasyon kurmaya odaklandı.

*I. Dünya Savaşı'nın başlangıcında, Siyonistlerin büyük bölümü, Rusya'ya karşı verdiği savaşta Almanya'nın safında yer aldı. Yahudi Chaim Weizmann'ın Almanya’da yürüttüğü lobicilik çalışmaları ve Amerikan Yahudilerinin de Amerika Birleşik Devletleri'ni Almanya'ya destek vermeye teşvik etmesi, Britanya hükûmetini 1917 yılında Balfour Deklarasyonu'nu hazırlamaya sevk etti. Deklarasyon, Filistin'de bir Yahudi anavatanı kurulmasını onaylıyordu. Ayrıca, Britanya saflarında Filistin'de savaşmak üzere de Siyonistlerden oluşan Jabotinski komutasında bir askeri birlik kuruldu. 1922 yılında, Milletler Cemiyeti, Britanya'ya manda hakkı verdi ve Balfour deklarasyonunu kabul etti.

* Britanya Manda Yönetimi, Filistin'e daha fazla sayıda Yahudinin göç etmesine ve Yahudiler tarafından bölgedeki toprak ağalarından daha fazla arazi satın alınmasına yol açtı. Bunun sonucunda, yerel halkın topraksız kalması bölgedeki huzursuzluğu körükledi.

Zaman içinde Yahudi göçündeki artış sebebiyle Filistin'de 1936-1939 Arap ayaklanması yaşandı.

Britanya durumu araştırmak için Peel Komisyonu'nu kurdu.1937 de kurulan Peel komisyonu çatışmaları önlemek amacıyla ‘İki Devletli çözümü (Peel Planı)’ önerdi.

*Ancak, Britanya bu çözümü reddederek yerine 17 Mayıs 1939 tarihli Beyaz Kitap'ı (Mac Donald-İngiltere’nin Ortadoğu planı) uygulamaya koydu. Beyaz Kitap, Yahudi göçüne 1944 yılı itibarıyla son verilmesini ve Yahudi göçmenlerin sayısının 75.000 ile sınırlandırılmasını planlıyordu. İngilizler, Manda yönetiminin sonuna kadar bu politikayı sürdürdüler. Ancak başta Ben Gurion olmak üzere Siyonistler bu plana karşı çıktılar (5,6)

Prof. Dr. Yusuf Özertürk.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Yahudiler ve Yahudilik 14 (Okunma sayısı 1406 defa)

fanidunya NET

Yahudiler ve Yahudilik 14

BENZER KONULAR