Müslümanlar Birbirlerine Daima Nasihat Etmelidir
Nasihat, Allahü teâlânın bir kimseye verdiği nimetinin onda kalarak, dinine ve dünyasına faydalı olmasını istemek demektir.
Müslümanın, Müslüman üzerindeki haklarından biri de, kabul edenlere nasihat etmektir. Nasihat, Allahü teâlânın bir kimseye verdiği nimetinin onda kalarak, dinine ve dünyasına faydalı olmasını istemek demektir. İlim sahipleri, imkân nispetinde emr-i marûf ve nehy-i münker yapmalı, yani iyiliği yaymaya, kötülükten sakındırmaya çalışmalıdır! Nasihatten uzak kalan kalp kararır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Dinin temeli nasihattir.) [Buhârî]
(Duyduğu hak sözü, bir Müslüman kardeşine söylemek ne güzel hediyedir.) [Taberânî]
(Allahü teâlânın en çok sevdiği kimse, çok nasihat edendir.) [İ. Ahmed]
Vaaz ve nasihat eden kimse şunlara dikkat etmelidir:
1. Nasihat eden, yumuşak, mütevâzi olmalıdır! Allahü teâlâ, Âl-i İmrân sûresinde, Muhammed aleyhisselamın yumuşak davrandığını, bilfarz kaba ve katı yürekli olsaydı, etrafında kimse kalmayıp dağılmış olacaklarını bildirmektedir. Demek ki, söylenilen söz, ne kadar kıymetli ve hikmetli olursa olsun, güler yüzlü, yumuşak olmadıkça, sözlerin tesiri olmaz.
2. Daima doğru konuşmalı, yalandan uzak durmalı, ihtilaflı konulara girmemelidir! Hazret-i Lokman Hakîm'e bu dereceye ne ile çıktığı sual edildiğinde, (Doğru konuşmak, emanete riayet etmek ve bana gerekmeyeni bırakmakla) buyurdu.
3. İnsanları yoracak ve usandıracak kadar uzun anlatmamalıdır!
4. Daha çok, kendisinin amel ettiği, tatbik ettiği hususları söylemelidir! Çünkü Allahü teâlâ, (İnsanları iyiliğe teşvik edip de kendinizi unutur musunuz? Niçin kendi yapmadıklarınızı başkalarına söylersiniz) buyurmaktadır. [Bekara sûresi 44]
5. Umumi konuşmalı, herkese hitap etmeli, devamlı bir kişiye bakmamalıdır!
6. Allahü teâlânın rahmetinden ümit kesici, azabından emin olucu şekilde konuşmamalı, korku ile ümidi bir arada söylemelidir! Bir gün Allahü teâlânın rahmetinin bolluğundan bahsederken, başka bir zaman da azabının şiddetinden bahsetmelidir!
7. Eğer konuşmayı uzatacaksa, insanların hoşlandığı şeyleri, güzel menkıbeleri anlatmalıdır!
8. İhsan sahibi olmalı, alıcı değil verici olmalıdır! Veren elin, alan elden üstün olduğunu bilmelidir! Hazret-i Ali "Her şeyin bir kıymeti vardır. İnsanın kıymeti ise, ihsanı ve edebidir" buyurdu.
9. Faydalı şey anlatmalıdır! Kulağa hoş gelse de, faydasız şeylerden uzak durmalıdır!
10. Öğrendiği ilmi kâfi görmemelidir! Çünkü Kur'ân-ı kerîmde, her ilim sahibinin üstünde bir âlim bulunduğu bildirilmektedir. (Yûsüf sûresi-76)
Öğrendiği ilimle, insanlara faydalı olabilmek için, dinin yayılmasına hizmet etmelidir!
Hasan Yavaş.
