Söz Taşımak Taş Taşımaktan Ağırdır
Hadis-i şerîfte buyuruldu ki: "Sizin en fenanız, aranızda söz taşıyanlar, aranızı bozanlar ve insanları birbirine düşürenlerdir."
Nemmamlık, duyulması istenmeyen bir sözü başkalarına götürüp söylemek demektir. Buna kovuculuk yapmak denir.
Kovuculuk, yalnız bir kimsenin söylediğini, diğerine anlatmak değildir. Bir kimsenin rencide olacağı bir işi açığa vurmak da koğuculuktur. Ancak, anlatmakta dinen bir fayda varsa, yahut bir günahtan alıkonacaksa o sözü anlatmakta mahzur yoktur. Doğru olarak söz taşımak da, nemîme [kovuculuk] olur. Yalan katılırsa iftira da olur.
Kovuculuk günahtır. Âhirette cezası ağır olduğu gibi, dünyada da insanların aralarının açılmasına sebep olur. Onun için, "Taş taşı da, söz taşıma" derler. Hadis-i şerîfte buyuruldu ki: (Sizin en fenanız, aranızda söz taşıyanlar, aranızı bozanlar ve insanları birbirine düşürenlerdir.)
Kovuculuk yapmak, emanete hıyanet etmektir. Hasen-i Basrî hazretleri buyurdu ki: “Kovucu, emanete hıyanet etmiş kimsedir.”
Kovuculuk, umumiyetle birinin aleyhinde konuşulanları ona aynen ulaştırmak demektir.
Gıybete benzeyen tarafı da vardır. Bir kimsenin hoşa gitmeyen şeyini başkasına açıklamaya da söz taşımak denir. Söz taşımak, büyük günahlardandır. Söz taşımaya nemmamlık, kovuculuk denir. Tövbe etmeli, nemmamlıktan [söz taşımaktan] çok sakınmalıdır!
Her Müslüman, yalan, gıybet ve hıyanet etmekten uzak durmalıdır. Şerefli ve asil kimse, sözünde durur. Akıllı olan, yalan söylemez. Mümin olan, gıybet etmez. Allahü teâlâyı, şu üç şey çok üzer:
1. Vakti boşa geçirmek,
2. İnsanlarla alay etmek,
3. Gıybet etmek.
Kovuculuk yapmak kötü bir huydur. Kabir azabının üçte biri kovuculuktandır. Mûsa aleyhisselam zamanında kıtlık olmuştu. Kaç defa yağmur duasına çıkılmışsa da duaları kabul olmamıştı. Allahü teâlâ, Mûsa aleyhisselama vahyetti ki: (İçinizde bir kovucu vardır. O bulunduğu müddetçe duanızı kabul etmem!)
Mûsa aleyhisselam dedi ki: (Ya Rabbî! Onu bildir, aramızdan çıkaralım!) Allahü teâlâ buyurdu ki: (Ey Mûsa! Ben sizi kovuculuktan menederken, kendim kovuculuk yapar mıyım?) Bunun üzerine herkes tövbe etti ve yağmur yağdı.
Bir kimse, âlim bir zâta dedi ki: “Falan kimse senin hakkında şöyle şöyle diyor.” Bunun üzerine, âlim olan zât ona şu nasihati yaptı: “Bunları söylemekle üç cinayet işledin:
1. O arkadaşına sû-i zan etmeye sebep oldun.
2. Kalbimi zararlı şeyle meşgul ettin. 3. Sana olan itimadımı sarstın, kendini fâsık ve hakîr ettin.”
Başkasından bize söz getiren bizden de başkasına söz götürür. Bunun için söz getirenden emin olmamak lazımdır.
Hasan Yavaş.
