Donanımlı ve Faziletli Önder Hz. Ali
Hz. Ali’nin Halifeliği
Hz. Ali, kendisinden önceki üç halifeye bütün gücüyle destek oldu. Üç halife de, mühim meselelerde Hz. Ali’yle istişare ederek onun fikrine değer verdi.
Hz. Osman’ın şehadetinden sonra Talha b. Ubeydullah, Zübeyr b. Avvam ve Hz. Ali’nin isimleri halifelik için düşünülüyordu. Bu kaos ortamında bu isimlerin hiçbiri halifeliği deruhte etmek istemediler. Daha sonra bir taraftan asilerin baskısı, diğer taraftan Medineli Müslümanların çoğunluğunun ısrarı ile Hz. Ali, halifeliği kabul etmiştir.
Hz. Ali’den, Hz. Osman’ın katillerinin bulunması istenmiş, ancak suçluların tam tespiti yapılamamıştır. Böylece Müslüman toplum arasındaki ilk ayrışmalar başlamıştır. Bütün bunların neticesinde, bilahare vuku bulan ve bir iç savaş olma niteliği taşıyan Cemel ve Sıffin savaşları ve Sıffin savaşından sonra olan tahkim olayı, Hz. Ali’nin halifeliğindeki en önemli ve en zor hadiseler olmuştur.
Hz. Ali dönemindeki siyasi ve fikri ihtilaflar sonrasında tarihsel süreçte Haricilik, Şia, Mutezile ve Ehl-i Sünnet ekolleri ön plana çıkmış ve bunlar da kendi aralarında ayrıca gruplara ayrılmışlardır. Bütün bu gruplar içerisinde, birbirlerini tekfir edecek derecede kutuplaşmalar görülmüştür.
Yaşanan olayların aslında bizzat Hz. Ali ile ilgili olmadığı bilinmekle beraber, oryantalistler maksatlı yazılarla ve konuşmalarla İslam Tarihi’nin en değerli şahsiyetlerinden Hz. Ali’yi hedef göstermişlerdir. Çok uzun uzadıya yazılabilecek bu konuya şöyle nokta koymak istiyorum:
Hayatında çok farklı imtihanlardan geçen Hz. Ali efendimiz, ümmetin en zor dönemlerinden birinde belki de birincisinde ateşten gömlek giyerek büyük hizmetlerde bulunmuştur.
Hz. Ali’den Hikmetli Sözler
Hz. Ali’nin bize kadar ulaşan birçok hikmetli sözü vardır. Bunlardan birkaçı şöyledir: “Cenneti arzulayan kimse, dünyada nefsin arzu ettiği şeylerden uzak dursun.”
Hz. Ali bir defasında: “Kurtuluş imkânı elinde olduğu hâlde mahvolan insana şaşarım doğrusu!” demişti. Dinleyenler:
“Ey Ali, kurtuluş imkânı nedir?” diye sordular. Hz. Ali: “Allah’tan af dilemek.” cevabını verdi.
“Az konuş ki, selamette olasın. Susmak, cennete girmek için bir vesiledir. Sırrını söyleme dostuna; dostunun dostu vardır, o da söyler dostuna!”
Hz. Ali’den Gelen Hadisler
İki ana kaynağımızdan olan sünnetin yazılı hali hadisi şeriflerden 580’e yakını bizlere Hz. Ali efendimizden ulaşır. Bazıları şunlardır;
1. Dört şey kişinin saadetindendir: Saliha zevce, salih evlat, iyi ve sadık dost, geçiminin memleketinde olması.
2. Dört şey cennet hazinesindendir: Sadakayı gizli vermek, başa gelen musibeti saklamak, akrabayı ziyaret etmek ve yardım etmek, her zaman ‘Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billahi’l-aliyyu’l-azîm’ demek.
3. Allah’tan başka yardımcısı olmayana zulmedenin azabı çok şiddetlidir. (Allah’tan başka yardımcısı olmayan garip yolcu ve dilsiz hayvanlardır.)
4. Ma’rufu merhametli olanlardan isteyin. Katı kalpli olanlara Allah’ın laneti vardır. Allah ma’rufu yarattığı gibi ehlini de yaratmıştır. Dünyada ma’ruf ehli olanlar ahirette de maruf ehli olanlardır.
5. Elbisenizi yıkayın, saçlarınızı tarayın, dişlerinizi misvaklayın. Temizlenin ve süslenin. Benî İsrail bunu yapmadı, kadınları zina ettiler.
6. Allah sünnetimi halka öğretene ve yerime geçecek olan halifelerime rahmet etsin.
7. Rasulullah aleyhisselam bana şöyle dua etmemi emretmiştir: “Allahümme’h dinî ve seddednî / Allah’ım! Beni doğru yola hidayet et ve tüm işlerimde muvaffak kıl!”
8. Peygamberimiz aleyhisselam bana şu duayı öğretti: “Allah’ım! Zikir lezzetini duymak için kalbimin kulaklarını aç. Beni sana ve resulüne itaat etmek ve kitabınla amel etmekle rızıklandır.”
9. İlim kapalı hazinelerdir. Anahtarı ise sualdir. Öyle sorular sorunuz ki Allah sizlere rahmet etsin.
Zira bir sual ile dört kişi sevap kazanır. Soruyu soran, cevap veren, dinleyen ve bunları seven…
10. Allah’ın rahmetini uman fâsık, rahmetinden ümidini kesen âbidden iyidir.
Hz. Ali’nin Fazileti
Peygamberimizin yanında Hz. Ali’nin apayrı bir yeri vardı. En sevgili kızını ona nikâhlaması bunu gösterdiği gibi, Peygamberimiz aleyhisselam’ın onun hakkındaki şu mübarek hadisleri de bunu gösterir:
“O, Allah ve Resûlünü sever, Allah ve Resûlü de onu sever.”1
“Ali’yi seven beni sevmiş, beni seven Allah’ı sevmiş olur. Ali’ye kızan bana kızmış, bana kızan da Allah’a kızmış olur.”2
“Ben Ali’denim, Ali de bendendir.”3
“Yâ Ali, sen dünyada ve ahirette benim kardeşimsin.”4
Hz. Ali’den 586 hadis rivayet edilmiştir. Bunlardan birkaçının meali şöyledir:
“Rasûlullah: ‘Cennette öyle odalar vardır ki, içeriden dışarısı, dışarıdan da içerisi görünür.’ buyurdu. Bunun üzerine bir zat: ‘Yâ Rasûlullah, bu odalar kimler içindir?’ diye sordu. Rasûlullah:
‘Tatlı konuşan, yemek yediren, oruca devam eden ve insanlar uyurken geceleri namaz kılan kimselere aittir.’ buyurdu.”5
“Ey Ali! Üç şeyi geciktirme: Vakti giren namazı, hazır olan cenazeyi ve dengini bulan kız veya dul kadını evlendirmeyi…”6
Dünyanın en güzel insanından (Efendimiz aleyhisselam) sayılamayacak kadar çok övgü ve sevgi ifadeleri rivayet edilen, yolumuzu açan, nadide insanlardan, en güzel önderlerimizden olan Hz. Ali efendimize selam olsun.
Amin.
---------------------------------------------------------
Kaynakça
1. Müslim, Fezâilü’s-Sahâbe: 33
2. Târihü’l-Hulefâ, s. 162
3. Tirmizî, Menâkıb: 20
4. Tirmizî, Menâkıb: 21; İbn Mâce, Mukaddime: 11
5. Tirmizî, Birr: 53
6. Tirmizî, Salât.13