Gönderen Konu: Tahâret - Temizlik (Okunma sayısı 605 defa)

fanidunya NET · « : Kasım 29, 2022, 09:25:40 ÖÖ »

Tahâret - Temizlik

Seyyid Şerif Cürcani (Rahimullahi Aleyh) "Tarifat" adlı eserinde taharet kelimesi ile ilgili olarak şunları zikretmiştir: "taharet, lugatte, temizlikten ibarettir. Şeriatta ise; özel ve belirli uzuvları, özel ve belirli bir nitelikte yıkamaktır. (1)

Seyyid Şerif Cürcani'nin de zikrettiği gibi temizlik manasına gelen teharet kelimesinin İslam fıkhında kullanılış şekli ise hakiki ve hükmü necasetlerden (pisliklerden) temizlenmek demektir. Bu kavramların kısaca izahı şöyledir:

a) Hakiki necaset (özü itibariyle pis kabul edilen şeyler):

Bunlar İnsanların esas itibarıyle pis kabul ettikleri şeylerdir. İnsan fıtratı bunlardan uzaklaşmayı hoş görür. Bunlara örnek olarak: Kan, irin, insan dışkısı v.s. şeylerdir.

b) Hükmü necasetler:

Hükmü pislikler kişinin şer'an kirli kabul edildiği hallerdir. Bunlar; Abdestsizlik, cünüblük, hayız ve nifas gibi hallerdir.

Gerek hakiki necaset, gergekse hükmü necasetten temizlenmenin kendilerine göre bir takım özellikleri bulunmaktadır. Bu pisliklerin temizlenmesinde ise kullanılan temizleyici ise "su" dur. Allah (c.c.) temizlenenlerin kendilerini su ile temizlemelerinden övgü ile bahsetmiştir.

Tevbe süresinde Allah (c.c.) mealen şöyle buyurmaktadır: "Orada tertemiz olmayı arzu eden erkekler vardır. Allah da temizlenenleri sever."(2)

Bu ayetin nuzul sebebi olarak İmam Kurtubi şunları zikreder; "… Enes bin Malik, Rasullullah'tan şu; “Orada tertemiz olmayı arzu eden erkekler vardır. Allah'ta temizlenenleri sever" Ayet-i hakkında şöyle buyurduğunu naklettiler. "Ey ensar topluluğu! Allah temizlenme hususunda sizden övgü ve hayırla söz etti. Sizin bu temizlenmeniz nasıldır.? Onlar, Ey Allah'ın Rasülu biz namaz için abdest alır, cünüblükden dolayı da guslederiz. Bunun üzerine Rasulullah(s.a.v.): Bununla birlikte başka bir şey yapıyormusunuz? " Onlar: Hayır şu kadar var ki bizden herhangi bir kimse tuvaletten çıktıktan sonra yine de su ile istinca yapmayı hoş ve güzel görür. Bunun üzerine Hz. Peygamber: işte bu övgüye sebeb olur. Siz buna devam ediniz diye buyurdu.(3)

Ayetin nuzul sebebindende anlaşıldığı gibi Mü'minlerin, hükmü veya hakiki necasetten temizlenirken su kullanmaları Allah (c.c.) övmüş ve böyle kişileri sevdiğini bize kitabında bildirmiştir.

Rasulullah (s.a.v.)'de teharetin önemini bizelere şöyle anlatır: "… Temizlik (taharet) imanın yarısıdır…"(4)

İmanın yarısı olan bir ibadete de müminlerin azami derecede dikkat etmeleri gereklidir. Her ibadetin kendine göre bazı şartları olduğu gibi teharet (temizlik) ibadetinde kendine göre bir takım şartları mevcuttur. Bu şartlar iki yönde incelenir.

a) Taharetin Vucubunun Şartları: Yani kişiye farz olmasının şartlarıdır. Bu şartları üzerinde bulunduran kişiye taharetlenmek farz (yani muhakkak gerekli olur.)

1) Akıllı olmak, deliye vacib değildir.

2) Müslüman olmak; kafire vacib değildir.

3) Su veya toprağı kullanmaya kudreti bulunmak.

4) Buluğa ermiş olmak.

5) Hades (pislik), hayız ve nifas halinde bulunmamak ve vaktin darlığıdır.

b) Taharetin sihhatinin şartları: Bu şartlar şunlardır.

1) Kadının hayız ve nifastan temizlenmiş olması

2) Vucut'tan ( suyun işlemesine mani olacak) pislikleri gidermek

3) Temiz su ile bütün bedeni yıkamak

Bu şartlar olmadan kişinin temizliği olmaz.

Konunun başındada belirtiğimiz gibi necasetler iki kısımdır. Mü'minlerin, özellikle namaz ibadetini yerine getirirken bu iki necaset türünden uzak olmaları gerekir. Namaz kılan kişinin üzerinin temizliği kadar namaz kılacak yerinde temiz olması gereklidir.

Bu zikredilen şeylerin temizliğinden sonra namaz ve benzeri ibadetler için kişilerin hükmü necaset dediğimiz şeylerden de temizlenmesi gereklidir.

İbni Ruşd (rh.a) "Bidayetu'l-Müctehid" adlı eserinde "Hadesten taharet kitabı" adlı bölümde şunları zikretmektedir: "Bize denildiğine (göre): Şeriat'te temizliğin iki temizlik (çeşidi) olduğu üzerinde Müslümanlar ittifak etmiştir. Hadesten taharet ve hubusan taharet. Hadesten taharetin (temizliğin) üç sınıf olduğu üzerinde ittifak vardır. Bunlar: Vudu (abdest, gusl ve bu ikisinin bedeli (benzeri) olan şey o da teyemmümdür."

(5) İbn Rüşd (Rha)'de belirttiği üzere bu konuları teker teker inceleyeceğiz inşallah.

-------------------------------------------------------------------------------------------

1) Kitab'ul Tarifat, Seyit Şerif Cürcani sh. 145 çev. Arif Erkan Bahar y.İST.

2) et-Tevbe 9/108.

3) El-ahkamu'l Kur'an Kurtubi (8/403) çev. M.Beşir Eryarsoy Buruç Y. İst.

4) Muslim (2/269) K.Tahare Bab:1 Hsd. No:1 tesmiye müstehabdır.

5) Bidayetu'l Muctehid ve Nihayetul Muktesid (sh.14) İbn Ruşd K.İlmiye 1. baskı 2002 Beyrut/ Lübnan

RADYO DİNLEME LİNKİMİZ
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Tahâret - Temizlik (Okunma sayısı 605 defa)

fanidunya NET

Tahâret - Temizlik

BENZER KONULAR