İslam ve Toplumsal Yaşam Ahlakı
İnsan sosyal bir varlıktır, bu nedenle sürekli sosyal bir yapıya muhtaçtır ve yanlız yaşayamaz.
Aristo’ya göre ”yanlızlık vahşi hayvanlara yada tanrıya mahsustur.”
Bu nedenle insan sürekli başka türlerle sosyal bir birliktelik içerisindedir.
Bu husus hem yaratılışın gereği hem de birlikte yaşamanın getirdiği bir zorluktur.
”ki ey (insanlık); sizin çabanız, (nedenleri ve sonuçları açısından) elbet farklı farklıdır.” (leyl ,92/4)
anlamındaki ayet bu gerçeğe işaret etmetedir ve her insanın farklı farklı çalışmalarda bulunduğu
vurgulanmaktadır.
İslam’a göre sosyal bir yapıda ırklar, diller, cinsiyetler, kabileler farklı olabilir.
”Ey halk, sizi bir erkek ile bir dişiden yarattık ve
birbirinizle tanışmanız için sizi ırklara ve boylara ayırdık.” (hucurat, 49/13)
”Göklerin ve yerin yaratılışı, dillerinizin ve renklerinizin farklılığı da O’nun ayetlerindendir.
Bilenler için bunda işaretler vardır.”(rum, 30/22)
Sosyal bir yapıda yaşama ahlakını basit olarak 4 maddede inceleyelim.
1.CAN VE MAL GÜVENLİĞİ
2.ADALET VE EŞİTLİK
3.AİLE HAYATI VE ÖZ SAYGININ KORUNMASI
4.DİN VE İBADET ÖZGÜRLÜĞÜ
1.CAN VE MAL GÜVENLİĞİ
Birlikte yaşamın önemli konularından birisi kişinin veya kişilerin can ve mal güvenliğidir.
Kişilerin her türlü yaşam alanında can ve mal güvenliğinin sağlanması belki de en önemli konudur.
Kişi, canının ve malının korunmasına büyük önem vermektedir.
Canının ve malının dış tehditlere karşı güvende olmasını her daim
arzu eder çünkü hayati bir tehdit olursa diğer nimetlerin kullanılması mümkün olmaz.
Çünkü mal ve mülk olmadan hayatın devam ettirilmesi oldukça zordur.
İslam dini cana ve mala yapılacak olan her hangi bir saldırıya şiddetle karşı çıkmıştır.
” ALLAH’ın kutsal kıldığı canı haksız yere öldürmeyin.” (isra 17/33)
”Kim, cinayet işlememiş veya yeryüzünde bozgunculuk yapmamış bir kişiyi öldürürse tüm insanları öldürmüş gibidir.
Kim de o canı yaşatırsa, bütün insanları yaşatmış gibi olur.”(Maide 5/32)
Cana kıymak ne kadar kötü ise eziyet ve işkence de o kadar kötüdür.
”Mümin erkeklere ve mümin kadınlara, yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir.”(ahzap 33/58)
”Allah zalimleri sevmez.”(Ali İmran, 3/57)
Dolandırıcılık haksız yere insanların haklarını gasp etmek İslami açıdan
yanlıştır. Gerek günümüz de gerekse öncedeki dönemlerde bunun çokça
örneklerine hepimiz şahit olmuşuzdur.
Fakat bu davranış İslami açıdan gayet çirkin bir davranıştır.
”Erginlik çağına erişinceye kadar yetim malına yaklaşmayın.
Ölçüyü ve tartıyı doğru dürüst yapın.Kişiye gücünün yetmediğini yüklemeyiz.”(enam, 6/152)
”Ölçüyü ve tartıyı tam yapın, insanların eşyalarını eksik vermeyin, düzeltildikten sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın; eğer inanan (insan)lar iseniz, böylesi sizin için daha iyidir!”(araf, 7/85)
“Ey kavmim! Ölçerken ve tartarken adaleti yerine getirin.
Halkın malına densizlik etmeyin ve yeryüzünde fesatçılık yaparak fenalık etmeyin.”(hud, 11/85)
”Ölçtüğünüz zaman ölçüyü tam tutun ve doğru bir tartıyla tartın. Bu daha hayırlı ve sonuç bakımından da daha güzeldir.”(isra, 17/35)
2.ADALET VE EŞİTLİK
Adalet ve eşitlik hiç süphesiz toplumlar için barışın vazgeçilmez şartıdır.
Toplumda her bireyin devlet imkanlarından eşit seviyede yararlanmaya hakkı vardır. Eğitim-Öğretim vs vs.
Adalet mülkün temelidir ve adalet ırk, renk, dil, cinsiyet, zengin ve fakir gözetmeksizin ayrım yapılmadan dosdoğru uygulanmalıdır.
Dinimizde ise üstünlüğün ırk, renk, cinsiyet, zengin, fakir gibi ayrımları yoktur üstünlüğün ancak takvada olduğu bildirilmiştir.
”Ey halk, sizi bir erkek ile bir dişiden yarattık ve birbirinizle tanışmanız için sizi ırklara ve boylara ayırdık.
ALLAH yanında sizin en değerliniz en erdemli olanınızdır.”(hucurat 49/13)
Bu yüzden insanlar kendisini mal, mülk ile üstün görmemeli ve her daim adaleti, eşitliği ayakta tutmalıdır.
(bkz. nisa 4/135, hucurat 49/9, nisa 4/58)
3.AİLE HAYATI VE ÖZ SAYGININ KORUNMASI
Basit olarak ele almak gerekirse aile hayatı ve insanların başka kişiler ile paylaşamayacak veya paylaşmak istemeyeceği durumlar insanlar için önemlidir. Bu konuda dikkatli olmamız için Allah indirdiği kitapta bize öğütler vermektedir.
(bkz. nur 24/27, hucurat 49/12)
4.DİN VE İBADET ÖZGÜRLÜĞÜ
Sizin de takdir edeceğiniz üzere dünya üzerinde irili ufaklı bir çok din vardır. Bunlardan bazıları çok takipçiye sahip olmakla beraber bazılarının ise az takipçisi bulunmaktadır. Fakat bizim yapmamız gereken çok takipçisinin olması veya az takipçisinin olması değildir bize düşen görev din ve ibadet özgürlüğünü sağlamamızdır ve İslam din ve ibadet özgürlüğüne asla karşı çıkmamaktadır.
”De ki, ‘Bu gerçek senin Rabbindendir.’ Dileyen inansın, dileyen inkar etsin.”(kehf 18/29)
”O halde (Resûlüm), öğüt ver. Çünkü sen ancak öğüt vericisin. Onların üzerinde bir zorba değilsin.”(gaşiye 88/21-22)
”Sen onların üzerinde bir zorba değilsin. Uyarılarımdan korkanlara sen bu Kuran ile öğüt ver.”(kaf 50/45)
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
