Kendi Hareket ve Davranışlarını Kontrol Etmek
Yukarıda anlat t ıklarımızdan ins anın içinde dört pehlivan ve amirin
bulunduğunu öğrenmiş bulunuyorsun. O halde kendi hareket ve
davranış larını denet le. Ancak böylece bu dünyada bu dört kuvvet ten
hangis inin emrine uyduğunu anlayabilirsin .
Muhakkak bilmen gerekir ki yaptığın her hareket inden dolayı kalbinde,
s eninle öbür dünyaya giden s enin benzerin bir sıfat meydana gelir. Bu
s ıfata ahlak denir. Ahlak ta söylediğimiz dört kuvvet ten meydana gelir.
Eğer ş ehvet domuzunun emrine girers en s ende çirkeflik, murdarlık,
utanmazlık, hırs ızlık, ikiyüzlülük, haris lik, kıs kançlık, baş kas ının üzüntü ve
s ıkıntı çekmes ine memnun olma ve bunlar gibi s ıfat lar meydana gelir. Eğer
onu emrin alt ına alırs an, terbiye eder aklın ve ş eriatın denet iminde
bulundururs an s ende kanaat , kendine hakim olma, s abır, utanma, namus ,
incelik, kendini ibadete verme alış kanlığı, fazla ş ey is tememe ve mert lik
s ıfat ları meydana gelir.
Öfke köpeğinin emrine girers en sende kibir, pervas ızlık, pis lik, münakaş a
etme, b üyü klük tas lama, alda tma, kavg a etme , haks ızlık yapma , ba ş kaların ı
aş ağılama-horlama ve ins anlara s ald ırma gibi s ıfat lar meydana gelir. Eğer
bu köpeği terbiye eder, emrin alt ına alırs an s ende s abır, s oğukkanlılık, af,
dayanıklılık, ces aret , sükunet , acıma ve cömert lik s ıfatları meydana gelir.
Domuz ve köpeği tahrik etme, aldatma, teşvik etme, ces aret verme ve
kandırma vazifes ini yüklenen ş eytanın emrine girers en, s ende hile, huzur
bozma, kötü kalpli olma, aldatma ve olduğundan daha baş ka görünme
s ıfat ları meydana gelir. Eğer bu ş eytanı emrin altına alır, aldatmas ına ve
doğruyu söylermiş gibi takınmas ına kanmazs an, akıl gücünün yardımına
başvururs an sende zekilik, bilgiçlik, ilim, hikmet, ins anların aras ını bulmak,
efendilik ve önderlik sıfat ları meydana gelir. Sana benzeyen bu güzel
ahlaklar iyiliğinin ve s aadet inin tohumu olurlar.
Kötü sonuçlar doğuran iş lere günah denir. İyi sonuçlar doğuran iş lere de
itaat denir. İns anların bütün hareket ve davranış ları bu iki ş ıktan biris ine
girer. Yani ins an yaptığı her hareket le ya günah iş lemiş veya itaat etmiş .
Allah 'ın emrine uymuş olur.
Kalb, parlak bir ayna, kötü hareket ler is e, parlaklığı gideren birer leke ve
iş gibidir. Onu karartır. Bu karart ıdan dolayı Yüce Allah'ın gös terdiği
doğru yolu göremez. Önüne perdeler, engeller ç ıkar.
Güzel ahlak is e kalbe ula ş an ış ık gibidir. Onu günah lekelerinden, kötülük
karart ılarından temizler. Bunun için Peygamber efendimiz şöyle
buyurmuş tur:
"Her günahtan sonra, bir s evap iş le ki onu yok ets in."
Kıyamet te de parlak kalpler ile s iyah kalpler bir meydanda toplanır. Yüce
Allah: "O halde, Allah'ın huzuruna (ş irk ve şüpheden) temizlenmiş kalble
gelenlerden baş kas ı kurtulamaz." Şuara: 89 buyurmuş tur.
İns an yaratılırken kalbi, parlak aynaların yapıld ığı maden gibidir. Bütün
âlem bu aynaya sığar. Dikkat edilirs e parlaklığı devam eder. Dikkat
edilmezs e pas lanır, ayna yapılacak hali kalmaz. Bu husus ta Yüce Allah
şöyle buyuruyor: "Hayır, öyle değildir. Onların, yaptıklarından dolayı
kalpleri pas lanıp körlenmiş t ir." Mutaffifin: 14.