Gönderen Konu: Nefse Karşı Durmak Ahlak (Okunma sayısı 195 defa)

fanidunya NET · « : **Bugün**, 07:39:12 ÖÖ »

Nefse Karşı Durmak Ahlak

قُلْ لِلْمُؤْمِنٖينَ يَغُضُّوا مِنْ اَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْؕ ذٰلِكَ اَزْكٰى لَهُمْؕ اِنَّ اللّٰهَ خَبٖيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

“Mümin erkeklere sِyle, gِzlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Bu onlar için en uygun arınma yoludur.”

(Nur, 24/30)

İffet, harama yakla؛mamak, çirkin sِz ve davranı؛lardan kaçınmak anlamlarına gelir. Ahlaki bir terim olarak iffet, ki؛inin yeme, içme ve cinsellik konularında nefsin a؛ırı arzularını dizginleyerek dengeli ve ِlçülü davranmasını, dinin belirlediği çerçevede hareket etmesini ifade eder. (Mustafa اağrıcı, “İffet”, DİA, 21/506)

Dinimiz İslam’da insanın kâmil bir Müslüman olabilmesi için temel inanç ve ibadet kurallarını yerine getirmenin yanı sıra nefsini kِtü huylardan arındırması üzerinde durulmu؛ ve onu iffet, edep, zühd, kanaat gibi erdemler ile bezemesi gerektiği vurgulanmı؛tır. Nitekim “Günahın açığını da gizlisini de bırakın…” (Enam, 6/120) ayeti bu hakikate i؛aret etmektedir.

Günümüz toplumunda çoğunlukla “namusu korumak” ؛eklinde anla؛ılan iffet, aslında bu anlam ile birlikte birçok güzel haslet için de kullanılmaktadır. İmam Gazzali, hayâ, mahcubiyet, cِmertlik, güler yüzlü ve tatlı dilli olma, kanaat, günahtan çekinme, yardımla؛ma gibi birçok erdemi iffet altında değerlendirmi؛tir. (Gazzali, Mizanü’l-ʻamel, 87)

Cinsel Arzuları Dizginleme İffeti

İslam, toplumun ِzü ve nüvesi olan aile kurumuna ِnem atfetmi؛, bu güzide kurumun korunması ve vazifesini hakkıyla yerine getirmesi için birçok kurallar koymu؛tur. İffet, bu kuralların ba؛ında gelir.

İnsanın en güçlü güdülerinden ve duygularından biri onun cinsel arzusudur. Dinimizde bu arzunun evlilik birlikteliği içinde giderilmesine izin verilmi؛, zina ve zinaya gِtüren adımlar ba؛ta olmak üzere me؛ru olmayan tatmin yolları yasaklanmı؛tır. Nitekim Allah Teâlâ, evlenme imkânı bulamayanların evleninceye kadar iffetli olmalarını (Nur, 24/33), mümin erkek ve kadınların gِzlerini haramdan sakınmalarını ve namuslarını korumalarını (Nur, 24/30,31) emretmektedir. Resul-i Ekrem (s.a.s.), iffetini muhafaza edenlerin cenneti hak ettiğini bildirmi؛ (Müslim, Cennet, 63) ve iffetini korumak için evlenmeye gayret edenleri Allah’ın yardımıyla müjdelemi؛tir. (Tirmizi, Fedâilü’l-cihad, 20) Ayrıca bilinmelidir ki evliliğin tek engeli maddi imkânsızlık değildir; engel ne olursa olsun evlenme fırsatı bulamayanlar haram olan yollarla ihtiyaçlarını gidermeye kalkı؛mayacak, Allah’ın rızasını bütün arzularının ِnüne geçirerek iffetli olacaklar ve namuslarını koruyacaklardır.

Ba؛kalarına El Açmama İffeti

Kur’an-ı Kerim’de maddi yardım yapılmasına en çok layık olan yoksulların ِzellikleri belirtilirken, “İffetli davrandıkları (yoksulluklarını gizli tutup dilenmedikleri) için bu hâllerini bilmeyenler onları zengin zanneder. Onları simalarından tanırsın.

İnsanlardan arsızca (bir ؛ey) istemezler.” (Bakara, 2/273) buyrulmaktadır. Bu ayetin tefsiri sadedinde Hz. Peygamber (s.a.s.), “Yoksul, insanların etrafında dola؛ıp da bir veya iki lokma ya da bir veya iki hurma ile ba؛tan savılan dilenci değildir. Hakiki yoksul, ihtiyacını kar؛ılayacak kadar geliri olmadığı halde durumu bilinmediği için yardım edilmeyen ve kendisi de insanlardan istemekten hayâ eden (iffetli) kimsedir.” (Buhari, Zekât, 53) buyurarak ba؛kalarına el açmaktan hayâ etmenin, iffetli olmanın bir gِstergesi olduğunu beyan etmi؛tir. Yine Hz. Peygamber (s.a.s.), bir Müslümanın en sıkıntılı zamanlarda bile iffetini koruyup ba؛kalarına el açmaması gerektiğini bildirmi؛tir. (İbn Mace, Fiten, 10) Dolayısıyla ki؛inin mal mülk konularında ِlçülü ve kanaatkâr olması, muhtaç durumda olsa bile dilenmekten ve haksız kazançtan sakınması iffetin kapsamına girer.

Nefse Hâkim Olma İffeti

İffetin bir diğer boyutu da insanın nefsine hâkim olmasıdır. ـbey b. Kâʻb’ın mescitte bir adamın yakasına yapı؛arak borcunu istediğini gِren Allah Resulü, “Hakkını talep eden ki؛i, hakkını tam olarak alsa da alamasa da onu iffetli bir ؛ekilde istesin.” (İbn Mace, Sadakât, 15) buyurmu؛tur.

Bunun üzerine ـbey, “İffet nedir?” diye sordu. Resul-i Ekrem de ona ؛ِyle cevap verdi: “Ona (karde؛ine) hakaret etmeden, onu zorlamadan, ona çirkin sِz sِylemeden ve ona eziyet etmeden istemektir!” (Beyhakî, es-Sünenü’l-kübra, 6/83) Allah Resulü (s.a.s.), bu sِzüyle hakkını arayan ki؛inin de edep sınırlarını a؛maması gerektiğini, ِlçülü davranmasını ve nefsini her durumda a؛ırılıklardan koruyabilmesinin iffete uygun olduğunu beyan etmi؛tir. Ayrıca Hz. Peygamber (s.a.s.), müminlerin ِlen kimselerin cesetlerine zarar verme gibi a؛ırılıklardan uzak olup sava؛ırken dahi iffetli olmaları gerektiğini belirtmi؛tir. (Ebu Davud, Cihad, 110)

Öte yandan İslam ahlakçıları, insanın a؛ırı zevklerden uzak durmasının iffet ve erdem sayılabilmesi için bu tutumun bizzat kendi bilinçli tercihine dayanması ve güçlü bir iradi çaba ile gerçekle؛tirilmesi gerektiğini belirtirler. Psikolojik veya bedensel bir zafiyetten, acizlik, korkaklık ve bilgisizlikten yahut ba؛ka bir engelden dolayı zevklerini terk eden ki؛i erdemli sayılmaz. Aynı ؛ekilde, ileride daha fazlasını elde etmek için mevcut bir zevkten feragat etmek de erdem değildir.

Özellikle Maverdî, iffet erdemini ki؛inin onuru ve saygınlığı bakımından da ele alarak iffetli olmayı, nefsi a؛ağı sıfatlardan arındırmayı ve insanlara muhtaç konuma dü؛üp onların yardımıyla ya؛ama zilletinden korunmayı insanın kendi ki؛iliğine kar؛ı ahlaki gِrevleri olarak gِstermi؛tir. (Mustafa اağrıcı, “İffet”, DİA, 21/506)

İffet Melekesini Elde Etmek

İslam, iffeti müminin karakterine yerle؛tirmek ister.

Zira her türlü kِtülüğe meyyal olan nefis, iffet erdemiyle terbiye edilip ıslah edildiğinde, dinin yasakladığı hatta ho؛ gِrmediği ؛eyleri yapmaktan hayâ ettiğinden, bu durumlardan kendini uzak tutmak suretiyle saflığını korumaya çalı؛ır. İffet, dinin yeti؛tirmek istediği kâmil insanın vazgeçilmez bir vasfını olu؛turur. Hakkı gِzetmek zulümden sakınmak, elini, dilini, gِzünü, ırz ve namusunu koruyup zinaya yakla؛mamak, nefsine hâkim olmak, ِfkesini kontrol etmek gibi dinin üzerinde ِnemle durduğu pek çok emir ve yasak, ki؛iye iffet erdemini kazandırmaya yِneliktir.

Ayet ve hadislerden anla؛ılacağı üzere; namusu korumak, zinaya yakla؛mamak, ba؛kalarına el açmaktan hayâ etmek, kanaatkâr olmak, ِfkeyi kontrol etmek, nefse hâkim olmak ve ona yenik dü؛memek gibi erdemler iffetli olmanın gereklerindendir.

“Allah’ım! Senden hidayet, takva, iffet ve zenginlik dilerim.” (Müslim, Zikir, 72)

İNTERNET RADYOMUZ 24 SAAT YAYINDADIR.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Nefse Karşı Durmak Ahlak (Okunma sayısı 195 defa)

fanidunya NET

Nefse Karşı Durmak Ahlak

BENZER KONULAR