Alçak gönüllü ol ki,seni yükselteyim
Allahü teâlâ,ilim, kudret gibi bütün sifatlarindan kullarina biraz ihsân buyurmustur.Yalniz üç sifati kendine mahsûs kilmis ve bu üç sifattan hiçbir mahlûkuna vermemistir.Bu üç sifati,kibriyâ,ganî olmak ve yaratmak sifatlaridir.Kibriyâ,büyüklük,üstünlük demektir.Ganî olmak,baskalarina muhtaç olmamak,her seyin Ona muhtaç olmasi demektir.Allahü teâlâ mahluklarina,zül ve inkisâr,yani asagilik,kiriklik ile ihtiyâç ve fânî olmak yani yok olmak sifatlarini vermistir.
Bunun için kibirlenmek,Allahü teâlânin sifatina,hakkina tecâvüz etmek olur. Kullara kibirlenmek yakismaz.En büyük günâhtir.Hadîs-i kudsîde;
(Azamet ve kibriyâ bana mahsûstur.Bu iki sifatta,bana ortak olmak isteyenlere, çok aci azâb ederim) buyuruldu.Bunun içindir ki,din âlimleri, tasavvuf büyükleri,her zamân,Müslümânlara tevâzu yani alçak gönüllü olmayi emir ve tavsiye buyurmuslardir.Müslümân egoist olmaz.Zira egoist olanlari, Allahü teâlâ sevmez.Kibir,gurûr kötü bir seydir.Tevâzu ise, iyi ve güzeldir. Bütün Peygamberler,her islerinde,tevâzu göstermislerdir.
KIBIRLENEN KIMSE KÜCÜLÜR...
Tevâzu,kibrin aksidir.Tevâzu, kendini baskalari ile bir görmektir. Baskalarindan dahâ üstün ve dahâ asagi görmemektir.Tevâzu,insan için çok iyi bir huydur.Tevâzu eden,Allahü teâlâ indinde büyük olur.Kibirlenen ise küçülür. Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(Allah için tevâzu edeni,Allahü teâlâ yükseltir.Kim de kibirlenirse,Allahü teâlâ onu rezîl eder.)
Imâm-i Rabbânî hazretleri bir talebesine hitaben;
"Oglum, bütün varliklarin hülâsasi,özü olan insan,eglence için,oyun için, yiyip içmek,gezmek,yatmak,keyif sürmek için yaratilmadi.Kulluk vazîfelerini yapmak için,Rabbine itâat,tevâzu,kuvvetsizligini,ihtiyâcini göstermek,Ona siginmak ve yalvarmak için yaratildi" buyurmustur.
Rükneddîn Ebü'l-Feth hazretleri buyuruyor ki:
"Kesin olarak bilmelidir ki,insan iki seyden ibârettir.Sûret ve sifat.Hüküm sifata göredir,sûrete göre degildir.Hadîs-i serîfte;
(Allahü teâlâ,sûretlerinize ve amellerinize bakmaz,kalblerinize bakar) buyuruldu.Ama sifatin hükmü,ancak âhirette görünür.Cünkü orada her seyin hakîkati zâhir olur.Bu sûret gidicidir ve herkes kendi sifatina uygun sekilde hasrolunur.
Nitekim Bel'am-i Bâurâ,köpek sûretinde hasrolunacaktir.Zira A'râf sûresi 176. âyet-i kerîmesinde meâlen;
(Onun hâli köpege benzer)buyuruldu.Bunun gibi zulmeden,baskasinin malina, canina tecâvüz eden,kendini kurt sûretinde; kibirli olan,kaplan sûretinde; cimri ve harîs olan da,kendini domuz seklinde bulacaktir.Insan,bu kötü sifatlardan temizlenmedikçe,hayvanlar sirasinda yer almaktadir.Nefsin temizlenmesi ise,ancak Allaha siginmak ve O'ndan yardim istemekle mümkündür.
Zira cenâb-i Hakkin ihsâni ve yardimi olmadikça,nefis tezkiye olmaz.Nur sûresi21.âyet-i kerîmede meâlen;
(Eger üzerinize Allah'in ihsâni ve rahmeti olmasaydi,içinizden hiçbiri ebediyyen günah kirinden temize çikamazdi.Fakat Allah diledigini temize çikarir)buyuruldu.Bu ihsân ve rahmetin alâmeti,ayiplarinin kendine gösterilmesidir.Kalbinde dünyâ ehlinin kiymeti kalmaz.Bu hâl kalbini kaplayinca; dünyâ ehlinin tutuldugu hayvânî sifatlarindan nefret eder ve onlarin yerine,melek ahlâkinin sifâtlarinin görünmesini ister.Zulüm,gadap, kibir,cimrilik ve hirs yerine; af,hilm,tevâzu,cömertlik ve îsâr hâsil olur. Bütün bunlar,âhireti isteyenlerin hâlleridir."
INSANA TEVAZU YAKISIR...
Netice olarak,baslangici bir damla su ve sonunda toprak olacak bir kimseye kibirlenmek degil,tevâzu etmek yakisir.Tevâzu eden,yükselir,aziz olur. Kibirlenen ise,alçalir ve zelil olur.Hads-i kudside buyuruldugu gibi:
(Ey insanoglu,sabret, alçak gönüllü ol ki,seni yükselteyim.Af dile ki,seni affedeyim! Benden iste,sana vereyim.Sadaka ver,malini bereketlendireyim. Yakinlarin ile ilgilen,ömrünü bereketlendireyim.Benden sihhat ve âfiyet iste ki seni sihhatli kilayim.)