Ölülerinize Şehâdet Kelimesini Telkîn Edin
Ebu Said el-Hudrî (ra) rivâyet ediyor: Rasûlullah (sav): “Ölülerinize “Lâilâhe illallâh” kelimesini telkîn ediniz.”
buyurdular.1 Ölüye telkîn, son nefesini vermeden önce olması gerekir. Telkînin bu sırada yapılmasının faydası son nefeste kurtuluşa (saâdetine) vesîle olmasıdır, bu konuda Peygamberimiz (sav): “Son sözü “lâ ilâhe illallâh” olan cennete girer.” buyurdular. Yoksa definden sonra yapılan telkîn değildir. Hattâ hastaya “kelime-i şehâdet getir!” diye söylenmez. Çünkü bu söz hastanın reaksiyonuna sebep olabilir. Fıkıh kaynaklarında böyle yazar. Bâzı âlimler, bu telkînin defin işlemi bittikten sonra yapılmasının da faydalı olacağını söylemişlerdir. Elbette ki bu da faydalı olur. Çünkü rivâyete göre Hz. Ömer (ra): “Beni defin ettikten sonra kabrimin başından hemen dağılmayın. Bir deveyi parçalayıp etini paylaşacak kadar mezarımın başında bekleyin. Ola ki sorgu melekleri gelince heyacanlanırsam ne söyleyeceğimi şaşırabilirim. Sizin orada bulunduğunuzu hissedersem sizden cesâret alırım.” buyurmuşlar.
Bir de defin sırasında açıktan Kur’ân-ı Kerîm veya Yâsîn-i şerîf okumak câiz değildir. Çünkü “Kur’ân-ı Kerîm okunurken onu dinlemek farzdır.” (el-A’raf, 7/204). O sırada bir kısım insanlar definle uğraşırken, bir kısmı konuşup sohbet ediyor. Herkes Kur’ân’ı dinlemiyor. Ancak defin işlemi bittikten sonra okunur ve duâsı yapılırsa güzel olur. Çok sıcak ve çok soğuk mevsimlerde insanları saatlerce kabir başında bekletmek de doğru değildir.
Hüsn-i Hâtimenin Alâmetleri (İyi Bir Ölüm)
Son nefesinde kelime-i tevhîdi söylemek,
Ölüm sırasında hüsn-ü zanda bulunmak (bkz. Hüsn-ü zan),
Allah yolunda şehîd olmak,
Allâh’a tâat sırasında vefât etmek,
Cuma gecesi veya gündüzünde vefât etmek,
Ölüm sırasında alın kısmının terlemesi,
Kadının “nifas”2 sırasında vefât etmesi,
İhramlı iken ölmek,
İbâdet sırasında vefât etmek, meselâ bir kimsenin rukû veya secde ederken, yâhud Kur’ân okurken vefât etmesi gibi.
Kötü Bir Ölümün (Sû-i Hatime) Alâmetleri
Tövbesiz ölüm,
Ânî ölümler,
Günah işlerken ölmek. Meselâ içki içerken, uyuşturucu kullanarak vs. gibi.
İntihâr etmek,
Bid’at üzere yaşarken ölmek (sünnetlere karşı duyarsızlık),
Cihaddan firâr ederken ölmek,
(Gayr-i meşru) Aşk sebebi ile ölmek,
Tevhîd kelimesini söyleme imkânı olmadan ölmek,
Ölüm sırasında anlaşılmayan sözler söylemek ve korku ifâde eden söz ve davranışlarda bulunmak.
Kabir Hayâtı ve Berzah
İnsan öldükten sonra kabirdeki berzah hayâtına intikâl eder, orada ikinci diriliş olan mükâfât ve cezâ gününe kadar bekler. “Tâ ki boşa geçirdiğim dünyâda iyi iş (ve hareket) yapayım.” Hayır! Onun söylediği bu söz (boş) laftan ibârettir. Onun gerisinde ise, yeniden dirilecekleri güne kadar (süren) bir berzah vardır.”3
Âhiretin İlk Konaklanma Yeri (Karakol)
Hz. Osman’ın (ra) kölesi Hânî’den rivâyet ediliyor: “Ebubekr (ra) bir kabrin başına vardığı zaman sakalı ıslanıncaya kadar ağlardı. Ona: Sen böylece cennet ve cehennemi hatırlıyorsun. Sen değil de başkaları ağlasa olmaz mı? dediler. Bunun üzerine: Şüphesiz ki Rasûlullah (sav): “Kabir âhiret yurtlarından ilk menzildir, eğer oradan kurtarırsa ondan sonra her şeyden kurtarmıştır. Eğer kurtaramazsa bundan sonra başına gelecekler var” dedi ve şöyle devâm etti:
Allah Rasûlü “Ben kabirden daha korkunç bir manzara görmedim” buyurdular.4
Sevgili kardeşim!
Taşların ve toprakların içinde olan kabir var… Sen bu kabirde kalacağın ilk gecen için ne hazırladın?… Sâlihlerin ve muttakîlerin kollarını sıvadıkları o kabir için…? Âlimleri ağlatan ve hâkimleri sızlatan bir gece… O geceden daha dehşetli bir gece hatırlayabiliyor musun?
Ne zaman kabrimin başından ayrılırsam
O gün benim huzûrum kalmaz.
Kabre vardığın ilk gece neler oluyor
Allah için onu bana bir söylesene?
Kabir Suâli
Ebu Hüreyre (ra) Nebi (sav)’in şöyle buyurduğunu rivâyet ediyor: Ölü kabre konduğu zaman, sâlih bir kimse ise kabrinde oturur hâle getirilir, onda hiçbir korku ve endîşe hâli yoktur. Sonra ona:
“Hangi dindensin?” diye sorulur.
“Ben Müslümanım” der.
“Muhammed diye söylenen birisi var onun hakkında ne dersin ?” diye bir soru daha sorulur.
“O bize Allah tarafından birtakım mûcizelerle gelen Peygamberimizdir, biz onu tasdîk edenlerdeniz” der.
Rabbini gördün mü?
Hiçbir kimsenin bu dünyâ gözü ile onu görmesi mümkün değildir, der.
Daha sonra kabirde cehennem tarafından bir delik açılır, oraya baktığında alevlerin yükseldiğini görür. Ona:
Bak! İşte Allah seni buradan korudu, denir. Sonra da cennet tarafından bir pencere açılır. Oranın güzelliği ve câzibesine seyrederken:
İşte burası senin kalacağın yer, denilir. Peşinden: Sen dünyâda kesin olarak inandığın ve o hâl üzere öldüğün için inşâallah bu hâl üzere de dirileceksin, denir.
Kabir Azâbı ve Nîmetleri
Bir güruh kabir azâbını inkâr ediyor. Oraya varınca görürler. Kabir azâbının varlığı Kitap, sünnet ve icmâ-ı ümmetle sâbittir. Kitapla sâbit olmasının delîli: “Onlara iki kez azâb edeceğiz, sonra da onları büyük azâba ileteceğiz.”5
“Fir’avn’ın kavmi ise kötü azâba kavuşuverdi.”6 “Onları sabah ve akşam ateşe sokarlar. Kıyâmetin kopacağı gün de: Firavun’un âlini çetin azâba sokun (denilecek).”7
“Allah Teâlâ sağlam sözle îmân edenleri hem dünyâda hem de âhirette sapasağlam tutar.”8 Berâ b. Âzib, bu âyetin kabir azâbı hakkında indiğini Peygamber (as)’dan rivâyet ediyor.
Kabirleri Ziyâret Ediniz
Peygamber Efendimiz’in bu konuya teşvîk eden pek çok hadisleri vardır. Bunlardan birisinde “Kabirleri ziyâret edin, çünkü o size âhireti hatırlatır.”9 buyurdular.
Peygamberimiz kabirleri ziyâret ederken, “Ey Müslümanların yurdu! Size selâm olsun. İnşâallah bizler de size kavuşacağız. Allah’tan size ve bize âfiyetler dileriz.”10 şeklinde selâm verirdi.
Kabir Azâbına Sebep Olan Şeyler
Kalp, göz, kulak, ağız ve dil, karın, cinsel organlar, el, dil ve bedenle yapılan her türlü günahlar kabir azâbına sebep olabilir. Kabir azâbı hakkında bizi en çok tehdit eden günahlar şunlardır:
Gıybet ve söz taşıma (nemime),
Yalan,
Hıyânet,
Küçük abdestten sakınmamak,
Namaz kılmamak,
Zinâ,
Hırsızlık,
Fâiz yemek,
Haksız yere adam öldürmek,
Giydiği elbise ile kibirlenmek,
Bid’at,
Sahâbeye sövmek ve onlara buğz etmek,
Zekât vermemek,
İçki içmek.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Dipnotlar:
1 Müslim
2 Kadınlarda doğumdan sonra meydana gelen kanamalardır. En fazla kırk gün sürer.
3 el-Mu’minûn 23 / 99- 100
4 Ahmed ve Tirmizî
5 Tevbe 9 / 101
6 Ğâfir 40 / 45
7 Ğâfir 40/46
8 İbrâhîm 14 /27
9 Müslim
10 Müslim
Hamdi Hatipoğlu