Çocuğun Olumsuz Alışkanlıkları Nasıl Düzelir
Çocuğunuzun olumsuz alışkanlıkları mı var? Sürekli bilgisayar başında oturuyor, söz dinlemiyor ve söylediklerinize ters tepkiler mi veriyor? Süleyman Beledioğlu, nam-ı diğer Bonus Hoca sizler için yazdı…
Alışkanlık halini almış olan davranışlarımızı dışarıdan gelen çok sayıdaki uyarıcı belirlemektedir. Çocukların ve özellikle ergenliğinin ilk dönemlerini yaşayan geçlerin alışkanlık niteliğindeki davranışlarının ortaya çıkmasında, dış dünyadan gelen uyarıcıların çok fazla etkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, ergenlik dönemi ile öğrencilik döneminin çakışması, çocuğun gelecek tasarımları açısından tehlikelidir, dikkat edilmesi gereken bir süreci beraberinde getirmektedir.
Yeni Çevreler Oluşturmalısınız
Ergen öğrencinin alışkanlık halini almış davranışları; olumsuz arkadaş grupları, olumsuz nitelikli hobiler (bilgisayar-oyun vs.) şeklinde karşımıza çıkar. Çocuğun ergenlikte bu tür davranışlarından dolayı sürekli eleştirilip somut izlemeye alınması (telefonla kontrol vs.) onda öfke, nefret ve inatlaşma türü bir davranışa yol açarken aynı zamanda, koparmak istediğiniz çevresine ve hobilerine, kopma tehlikesi tepkisi ile daha sıkı sarılmaya yol açabilir. Bu nedenle çocukların olumsuz çevresini etkisiz kılmanın en geçerli yolu, ona yeni çevreler oluşturacak zemini hazırlamaktır.
Peki bunun için ne yapılabilir? Çocuk bir kursa gönderilebilir, grup nitelikli bir kursa yazdırılarak kurstaki arkadaşları ile yeni bir çevre oluşturması sağlanabilir. Eğer okul çevresini çok sakıncalı buluyorsanız -zamanlamasına dikkat etmek koşulu ile- okulu değiştirilebilir.
Çocuğun olumsuz alışkanlıklarını yok edip yerine olumlu davranışlar konulmasında kullanılan bazı yöntemler:
Eşik yöntemi uygulaması
Bıktırma yöntemi uygulaması
Zıt tepki yöntemi uygulaması
Eşik Yöntemi
Eşik yöntemi, çocuğa bir şeyi alıştıra alıştıra vermektir. Örneğin, ders çalışma plan ve programı olmayan çocuğa çok ağır bir program yapmak, onun çalışmaya karşı direnmesine neden olur. Oysa çalışma programını küçük parçalar halinde; hafif, orta ve ağır programla doğru zaman içerisinde yavaş yavaş yükselterek vermek, en doğru uygulama olacaktır. Öğrencilere, daha yolun başındayken çok yüksek bir hedef koymak yerine, daha ulaşılabilir bir hedef belirlemek ve onların başarısındaki artışa göre bu hedefi yavaş yavaş yükseltmek gerekir.
Bıktırma Yöntemi
Aslında bıktırma yöntemi daha çok, öğrencilerin olumsuz hobileri ile ilgili kullanılabilecek bir yöntemdir. Bilgisayara sınırsız izin verip birkaç gün uzaktan takip etmek bir bıktırma yöntemidir. Ancak bu yönteme dikkat edilmelidir. Olumsuz alışkanlığı pekiştirebilir de.
Zıt Tepki Yöntemi
Zıt tepki yöntemi, korkulan ile güven duyulanı yan yana getirmektir. Örneğin, matematikten korkan ve çalışmak istemeyen çocuğa çok güvendiği bir öğretmenden matematik dersi aldırmak, bu tür bir strateji uygulamak anlamına gelir. Bu yöntem, kaçınmacı olmayan çözüme yönelik, çok akılcı bir yöntemdir.
Alışkanlığı Bastırma
Bir olumsuz alışkanlığı yok etme ile onu bastırma birbirinden farklıdır. Alışkanlığın bastırılmasında kullanılan yöntem; bireyin, olumsuz davranışı meydana getiren unsurdan uzaklaştırılmasıdır. O unsuru görmesinin engellenmesidir. Örneğin, bilgisayar tutkunu çocuğa karşı, bilgisayarı söküp kilitlemektir. Böyle bir uygulamada bilgisayarı kötü kullanma alışkanlığı ortadan kalkmış olmuyor. Sadece erişim engellenmiş oluyor. Ancak çocuk bilgisayara dış dünyada erişebileceği için, bastırma yöntemi çok iyi sonuç vermemektedir.
Bu tür sorunları çözmek için bilgisayarı kullanmasına izin verip kötü kullanmasını engelleyici yöntemlere başvurmak en iyisidir. Kötü kullanmayı önleyici en iyi yöntem; bilgisayarı, bilgi edinmek amacıyla kullanma alışkanlığının yerleştirilmesini sağlamaktır.