Gönderen Konu: Çocukta Din ve Allah İnancının Gelişimi (Okunma sayısı 440 defa)

fanidunya NET · « : Ocak 14, 2023, 09:01:30 ÖÖ »

Çocukta Din ve Allah İnancının Gelişimi

Bu başlık altında, bundan önceki konuda tesbit edilen inanç duygusunun gelişme dönemindeki özellikleri ele alınacaktır.

Psikolojik şartlar oluşturulduğu takdirde dinî inancın erkenden ortaya çıkıp gelişeceğini ifade eden Vergote, bunda bir çok faktörün rol oynadığından söz etmektedir.33 Zira dinî yaşayışın gelişmesi yönünde teşvik edilen çocuklarda dinî uyanış açıkça fark edilmektedir.34 Bu uyanışın, psikolojik tecrübe¬ler ışığında, 3-5 yaşlarında başladığı söylenebilir.35 Çocuğun hikaye ve masallara ilgi duyduğu bu yaşlarda36, ona sıcak ve okşayıcı dinî hikayeler, menkıbeler ve buna benzer şeylerin anla¬tılması, gözlemleriyle idrak ettiği sayısız olayların etkileri, onun henüz çok taze ve işlenmeye hazır37 ruhuna yayıldıkça, çocuk dine karşı içinde gittikçe artan bir ilgi duyacaktır.38 Ancak bunun ne zaman başlayacağı kesin olarak bilinemez; çünkü çocuktaki dinî duygunun uyanışı ve gelişmesi, onun zihnî ve ruhî gelişimiyle doğrudan alakalıdır.39 Bununla birlikte, ilk çocukluk döneminin sonlan, çocuktaki dinî duygunun uyanışının; son çocukluk yıllan da bu duygunun gelişiminin başladığı devrelerdir denilebilir.40

Çocuğun dinî gelişiminde iki temel faktör söz sahibidir. Birisi çocuğun istidat ve kabiliyetleri denilen ruhî güçleri, diğe¬ri de onun kültürel çevresidir. Bu iki etken genişletildiğinde ise ortaya, inancın gelişimine tesir eden "iç ve dış faktörler" çıkar.

İ. İç Faktörler:

a. İçten gelen dinî inanç.

aa) Ferdî kabiliyet ve ruhî hazırlık

bb) Merak ve duygusal arayış,

cc) Alâka, istek ve eğilim,

dd) Zihnî arayış.

b. içten gelen inancı destekleyen dış faktörler.

aa) Ruhî hazırlık.

bb) Duygusal arayışın uyanışı.

cc) Dinî tecrübenin kazanılmaya başlanması.

dd) Dinî ilgi, istek ve eğilimin uyanışı.

2. Dış Faktörler:

a. Aile fertleri.

b. Büyükler (Dede, nine, teyze, hala, amca, v.s.)

c. Aile ve aile dışında oluşan dinî ve ahlakî atmosfer içinde çocuğun ferdî gözlemleri.

d. Aile ve ona yakın çevrede çocuğun dinlediği dinî konular.

e. Din görevlilerinin eğitici ve öğretici katkısı.

f. Okul ve oyun arkadaşlarının etkisi.41

Çocuğun dinî inancının gelişimine olumlu yönde katkıda bulunan bu faktörlerden sonra şu sonuçlara varılabilir.

Çocuk inancının belirmesini ilk teşvik eden, uyanmasını ve gelişmesini destekleyen unsurların başında aile gelmek¬tedir. Onun ilk dinî tecrübeyi burada edindiği bir gerçektir. Çocuğun dinî uyanış ve gelişimine tesir eden aile faktöründen sonra, diğer bir çok kültürel etkenler söz sahibidir.

Dua ve ibadetlerin çocukla beraber yapılmasının, onun üzerinde önemli etkisi vardır.42

Ebeveyn tarafından açıklanmak üzere çocuğun sorduğu dinî sorulara verilen doyurucu cevaplar, onda dinî yaşayışın uyanışına yardımcı olur. Ayrıca çocuğun dinî yaşayışta kazandığı şahsî tecrübeler, onu dinî yaşayışın derinleşmesine doğru götürür.43

Görüldüğü gibi, çocuğun inanan bir insan olabilmesi, iç ve dış faktörlere bağlıdır. Özellikle çocuğun dinî duygular yönün¬deki gelişimi için dıştan gelen etkilerin önemi küçümsenemez. Araştırmalarda, dış etkenlerin en önemli faktörünün aile olduğu ve çocukta inanma yeteneğinin ilk önce burada ortaya çıktığı"44 vurgulanmıştır.

------------------------------------------------------------------------------------------------

33. Vergote,agm,XXII,315.

34. Yavuz, age, s. 52.

35. Aımaner, Din Psikolojisi, s. 83; Yavuz, age, s. 41.

36. Jacquin, age, s. 70 vd.

37. Bk. Gazzâlî, ihya, ffl. 57,59; Taşköprizâde, age, H, 592.

38. Yavuz, age, s. 45; Çocukluk döneminde örnekler ve hikâyenin önemi için bk. Walter Schraml. J. Einführung in die Modeme Eintvricklungspychologie, Ştuttgart, 1983, s. 329.

39. Yavuz, age, s. 53.

40. Vergoıe, agm, XXH, 315; Yavuz, age, s. 41.

41. Yavuz, age, s. 62,63,106.

42. Laurence Pernoud, Çocuğumu Büyütüyorum (çev. K. Denizyaran) ist. 1975, s. 368.

43. Yavuz, age, s. 47.

44. Ayrımdı bilgi için bk. Jersıld, Çocuk Psikolojisi, s. 177 vd; Yavuz, age, s. 27 vd.

Kaynak: Çocuklarımıza ALLAH'ı Nasıl Anlatalım - Prof. Dr. Mehmet Emin Ay.

RADYO FANİDUNYA FM.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Çocukta Din ve Allah İnancının Gelişimi (Okunma sayısı 440 defa)

fanidunya NET

Çocukta Din ve Allah İnancının Gelişimi

BENZER KONULAR