Çocuklarda Güven
Bizler¸ çocukların okulda ve toplumsal hayatta kendi işlerini kendisi yapan¸ sorumluluk almaktan korkmayan¸ kendisine güvenen kimseler olmasını isteriz. İstemesine isteriz de çocukların büyük çoğunluğunda düşük benlik saygısı görülmektedir.
Bizler¸ çocukların okulda ve toplumsal hayatta kendi işlerini kendisi yapan¸ sorumluluk almaktan korkmayan¸ kendisine güvenen kimseler olmasını isteriz. İstemesine isteriz de çocukların büyük çoğunluğunda düşük benlik saygısı görülmektedir.
Nedir Bu Düşük Benlik Saygısı?
Düşük benlik saygısı kendine güvenememek¸ sorumluluk almaktan korkmak¸ yeteneklerinin altında başarı göstermek ve kendi seviyesinin altında işler yapmak demektir.
Çocukların düşük benlik saygısını geliştirmek için yapılabilecek çalışmaların başında çocuklara iyi bir model olunması gerekir. Bunun için çocuğa model olacak kişinin çocukların yanında yapılacak işlerde işi övmekle başlayıp kendisinin kişisel yeteneklerini övmekle bitirebilir.
Çocuklarla yaptığım psikolojik görüşmelerde düşük benlik saygısına sahip olan bir öğrenci¸ kendini ifade etmekte zorlanınca benlik saygısı yüksek olan bir öğrenci olayın basitliğinden¸ olayı şöyle anlatabileceğini ifade eder. Olayı anlattıktan sonra da hafifçe geriye kasılarak "Kendimi tebrik ederim çok güzel anlattım." der. Bir işi yaptıktan sonra: "Aferin bana¸ kendimi tebrik ediyorum
" gibi cümleler çocukta benlik saygısını yükseltmek için iyi bir model oluşturur.
Çocukların yaşlarına ve yeteneklerine uygun görevler vermek gerekir. Çünkü çocukların kendisi hakkındaki duyguları¸ düşünceleri ve davranışlarıyla ilgili tutumlarından kaynaklanır.
Okulda teşekkür alabilecek bir çocuktan takdir beklendiğinde takdir belgesi alamayıp teşekkür belgesi alan çocuk¸ kendisini başarısız olarak algılayacaktır. Yine bu çocuktan teşekkür belgesi yerine; zayıfsız gelmesi beklenen ve zayıf getirmeyen çocuğa verilecek pekiştirme de uygun değildir. Ödül¸ çocuğun kendinden beklenen sorumlulukları yerine getirdiği zaman anlam kazanır.
Çocukların yaptığı olumlu davranışlar aileleri tarafından takdir edilmelidir. Büyükleri tarafından pekiştirilmeyen olumlu davranışlar¸ onların şevkini kıracağı için çocukta kendisine ve çevresine karşı güven problemi oluşturacaktır.
Çocuklara verilecek geri bildirimler kişi zamirleri özellikle belirtilmelidir. "Bunu çok güzel yapmışsın tebrik ediyorum." yerine "Bunu sen çok güzel yapmışsın seni tebrik ediyorum." ifadesi kullanılmalıdır.
Çocuklar güzel bir iş başardıklarında "Güzel bir iş başardığını düşünüyor musun?" sorusu yöneltilerek alınacak olumlu cevaba göre çocukların benlik saygısını yükseltmek amacıyla "Ben de senin güzel bir iş yaptığını düşünüyorum ve seni tebrik ediyorum¸ kendinle övünebilirsin." geri bildirimi çocuklarda kendisinin benlik saygısını kazanmada övme ya da övünme için gerekli alışkanlıkları ve becerileri kazandırır.
Çocukların başkalarını nasıl övecekleri ve kendisini övenlere karşı nasıl davranmaları gerektiği çok iyi öğretilmelidir. Yoksa bu durum çocukların benlik saygısını yükseltelim derken abartılı fakat özden yoksun bir kişiliğe sahip olmalarına yol açabilir.
Bunların Dışında:
1. Aile içi konuşmalarda çocuklara söz hakkı verilmeli.
2. Çocukların olumsuz yönleri yerine¸ olumlu yönleri görülerek onların uygun davranışlarına uygun geribildirimler verilmeli.
3. Çocukların yaşlarına ve yeteneklerine uygun beklenti içine girilmeli.
4. Çocukların yaş ve seviyelerine uygun sorumluluklar verilerek bu konuda çocuklara gerekli cesaretler verilmeli.
5. Aile içinde çocukların da vazgeçilmez ve değerli oldukları hissettirilmeli.
6. Çocukları olumsuz yargılamalardan ve uygunsuz cezalardan kaçınılmalı.
7. Çocuklarda görülen olumsuzlukları sürekli gündemde tutmaktan ve onları başkalarıyla kıyaslamalardan kaçınılmalı.
8. Çocukların sosyal ortamlara katılmaları ve buralarda görev almaları teşvik edilmeli.
9. Çocukların eve gelen misafirlerin içine girmeleri teşvik edilmeli ve çocuklara bu ortamlarda söz hakkı tanınmalı.
10. Çocukların olumsuz davranışlarına karşı aşırı tepkilerden ve aşırı eleştirilerden kaçınılmalı.
Çocukların kendilerine güvenini geliştirmek; iyi bir model olmak¸ yeteneklerine uygun sorumluluk vermek ve olumlu pekiştirmelerle olacaktır.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
