Gönderen Konu: Mükemmeliyetçi Kişilil Özellikleri ve Evliliğe Etkisi (Okunma sayısı 110 defa)

fanidunya NET · « : Mart 23, 2025, 08:15:09 ÖÖ »

Mükemmeliyetçi Kişilil Özellikleri ve Evliliğe Etkisi

Bir işi güzel, kitabına uygun, kendimize yakışır bir şekilde yapma isteği oldukça anlaşılır ve insanidir. Fakat mükemmeliyetçilik hem kendimizden hem de dış dünyadan uç ve aşırı bir beklenti içerisinde olmayı tasvir eder.

Mükemmeliyetçiliği Nasıl Tanırız?

• Çok planlı ve aşırı düzenli olmak; bu düzen gerçekleşmediğinde hayal kırıklığına uğramak.

• Bir konu için karar vermekte zorlanmak.

• Hata yapmaktan ve başarısız bir konumda olmaktan aşırı kaygı duymak; bu halin gerçekleşmemesi için kaçınmalar ve savunmalar icat etmek,
• Kendi gayreti hakkında çarpık bir inanca sahip olmak; ne kadar çabalarsa çabalasın yeterli olduğuna inanamamak,

• En ufak bir hatada kendini yetersiz görmek ve kendine dönük aşırı eleştirel bir tutum içinde olmak

• Yaptığı işlerle, başarı olarak nitelendirilebilecek durumlardan tatmin olmamak, hep daha iyisi olabileceğine dair bir beklenti içerisinde olmak (Sınavdan 95 aldım, neden 100 değil? gibi)

• “meli, -malı” türü ifadelerin yaygınlığı,

• Kendine gerçekçi olmayan hedefler koymak.

• Olasılıkların abartılarak yaşanması gibi durumlar, mükemmeliyetçiliğin belirtileri arasında görülebilir.

Mükemmeliyetçilik Nasıl Oluşur, Nedenleri Neler Olabilir?

Birlikte büyüdüğümüz kişilerin mükemmeliyetçi bir yapıda olmaları, üst düzey beklentiler içinde olmaları, bu beklentiler gerçekleşmediğinde ise sevgiyi, ilgiyi kesmekle ilgili tehdit etmeleri, hedefe giderken gayretlerimizi görmemeleri ve hata payı bırakmamaları gibi nedenler kişide mükemmeliyetçi bir tarafın gelişmesine neden olabilir. Yine gerçekçi olmayan başarı beklentileri, aile kuralı olarak hata yapmanın dünyanın sonu gibi karşılanması durumu da mükemmeliyetçiliği besleyen unsurlardan olabilir.

Mükemmeliyetçiliğin Evliliğe Etkisi

Mükemmeliyetçilik kişinin kendine hata hakkı tanımaması, en üst düzey performans beklentisi içinde olması ya da çok yüksek ve rasyonel olmayan hedefler koymasıyken evlilik ve yakın ilişkilerde bu özellikler karşı tarafa yönelebilir. Normalde kişinin kendi içinde yaşadığı bir gerilim evlilik söz konusu olunca eşe izafe edilip, bir baskı oluşturarak ilişkisel strese yol açabilir.

Evlilik ilişkisinde mükemmeliyetçilik iki taraf doğurur. Birinci taraf mükemmel olma beklentilerini taşıyan tarafken diğer taraf mükemmeliyetçi beklentilere maruz kalan taraftır. Birinci taraf için evlendiği kişi aynı zamanda kendi üst düzey beklentilerini ve standartlarını gerçekleştirecek kişidir. Eşinin bir konuda başarısızlığını üstüne alma eğilimindedir. Kendi yapıp etmeleri, başarıları ve standartları konusunda nasıl bir katılık içindeyse aynı beklentiler eş için de gündeme gelir. Bu onun gözünde eşini düzeltilmesi, değiştirilmesi gereken biri yapar. Mükemmeliyetçi kişi eşinin, kendi zihnindeki ideallere ulaşmasını sağlamak için sürekli uyarı, eleştiri, durumdan şikâyet etme, takdir etmeme, olumlu gelişmeleri fark edememe gibi durumları açığa çıkarır. Eş, onun gözünde düzeltilesidir fakat yine onun kriterleri ölçüsünde bir düzelme söz konusu olmuyordur. Bu uğurda gayretleri karşılıksız çıktığında ve karşı tarafı değiştiremediğini fark ettiğinde ise büyük bir hayal kırıklığına uğrar. Zihnindeki o kalemle çizilmiş kurallı ideal dünya sarsıntıya uğramıştır.

Mükemmeliyetçiliğe maruz kalan eş ise; kendisini sürekli bir şeyleri eksik yapan, hatalı, yetersiz ve kusurlu bir pozisyonda hisseder. Yaptığı hiçbir şey görülmüyor, takdir edilmiyordur, her şey eşi tarafından sonucuna göre değerlendiriliyordur. Gayretlerinin görülmediğinin hissedilmesiyle, çaba sarf etmenin anlamsız olduğu pozisyonuna doğru çekilir. Aynı zamanda oldukça mutsuzdur. Olduğu haliyle kabul edilmemiş, sürekli değiştirilmek istenerek örselenmiştir. İlişkinin belki de bir bölümünde bu mükemmeliyetçi beklentileri olumlamış, elinden geleni yapmaya çalışmış fakat bir süre sonra ortaya konulan beklentilerin hiçbir zaman ulaşılamayacağına dair bir ümitsizlik başlamıştır. Kendini mutsuz, gergin, tedirgin ve ilişki içerisinde sıkışmış hissetmesi muhtemeldir.

Mükemmeliyetçi Evliliklerde Gerçekçi Olmayan İnançlar

Ya Hep Ya Hiç Düşüncesi: Durumları siyah ya da beyaz şeklinde değerlendirme biçimi olarak nitelendirebileceğimiz ya hep ya hiç düşüncesi evlilik ilişkisini olumsuz olarak etkileyen bir bakış açısıdır. Durumlar ve davranışlar hakkında yeteri kadar önünü arkasını düşünmeden, çarpık bir bakış açısıyla değerlendirmeler yapmamıza yol açar. Örneğin; benden özür dilemediğine göre artık beni sevmiyor, gelirken bir hediye almadığına göre artık bana olan ilgisini kaybetti, gibi.

Katı Standartlar ve Esnek Olamamak: Elbette ki dünya ile ilgili beklentilerimizin ve tasarılarımızın olması oldukça doğaldır fakat bunlara sıkı sıkıya, olmazsa olmazlar olarak sarılmak gerçekçi değildir. Hayatla ilgili, kontrol edebildiğimiz alanlar olduğu gibi kontrolümüzün dışında olan alanlar da olacaktır. O yüzden, esnek olan daha az kırılır. Eski formuna daha kolay döner ama katı olan kırılır ve toparlanması zor olur. Evlilik söz konusu olduğunda çeşitli “-meli,-malı”lar devreye girebilir, evlilik öncesi koşullar öne sürmek de çok gerçekçi olmayabilir.

Akıl Okuma: Eşler zaman zaman birbirilerinin akıllarını ve niyetlerini okuyabildiklerini varsayarlar, varsayıma göre de tutum sergileyebilirler.

Örneğin; bu hafta sonu eşime dışarı çıkalım dediğimde eminim ki çıkmak istemediğini söyleyecek, o yüzden sormaya bile gerek yok, gibi.
Zorunluluklar ve Sürprizler: Mükemmeliyetçiler, hayatın ve işlerin nasıl olması gerektiği ile ilgili kurallar koymayı ister. Bu kurallar bozulduğunda ise etrafındaki insanlara büyük bir hayal kırıklığı yaşatır ve dünyanın yıkıldığını hissettirir. Örneğin, birkaç günlük gezi programı düzenlemiş olabilirsiniz ve plan dışı sebep yüzünden bazı yerlere gidememişsinizdir. Bu durumda, sanki tüm plan iptal olmuş gibi, hiçbir şey yapmamışınız gibi bir deneyim yaşarsınız.

Aşırı Sorumluluk ve Kontrol Arzusu: Mükemmeliyetçilik, eşlerinin hata yapmalarından dolayı kendilerini sorumlu tutmalarına yol açabilir. Bu durum, sürekli karşı tarafın davranışlarını kontrol etmeye ve yönlendirmeye çalışmalarına sebep olur. Bu da diğer tarafta sürekli olarak kontrol ediliyormuş ve yönlendiriliyormuş hissi uyandırır. Örneğin, ben şimdi onu arayıp tekrar tekrar hatırlatmazsam akşam marketten alacağı şeyleri kesin unutacak, gibi.

Eşlerine Güvenmekte ve Sorumlulukları Bırakmakta Güçlük: Mükemmeliyetçiler eşleriyle iş bölümü konusunda sıkıntı yaşayabilirler. Örneğin, çocukların bakımını eşe bırakmayı düşünürken “çocuklar aç kalır, eşim yemek yapmaz” gibi endişeler taşıyabilirler. Bu durum, eşlerine güvenmemekle ve onların yeterince iyi yapmayacağına dair bir düşünceyle sonuçlanır.

Çarpık Kıyaslama Hali: Mükemmeliyetçiler, kendilerini ve eşlerini, sahip oldukları her şeyi sürekli olarak başkalarıyla kıyaslarlar. Bu durum, olumsuz duygular yaşamasına ve kendi sahip olduklarına küçümsemeyle bakmalarına neden olur. Örneğin, hiçbir zaman onlarınki gibi bir evimiz olmayacak, hiçbir zaman onlar gibi bir ilişkimiz olmayacak, onlar gibi gezemeyeceğiz, gibi düşünceler yaygındır.

İlişkilerdeki Mükemmeliyetçi Beklentilerin Panzehiri Olumlu Tarafları Görebilmek

Mükemmeliyetçi bir tutum ve aşırı beklentiler bir süre sonra ilişkinizle ilgili kaygılı, gergin ve mutsuz olmanıza yol açabilir. Bu yüzden mükemmeliyetçiliğe karşılık ilişkinizin olumsuz taraflarını gördüğünüzde, meselelerin olumlu taraflarına odaklanın. Örneğin, “Zaten bir evlilikte bunlar doğal”, “Erkek böyle olmalı”, “Kadınlar böyle davranmalı” şeklinde dediğiniz her ne varsa bunları takdir edin. Unutmayın, zihninizde oluşturduğunuz o idealler gerçekçi olmayabilir.

Mükemmeliyetçiliği Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?

• Siyah ve beyazın arasında gri renkler vardır. 0 ile 100 arasında 99 farklı değer vardır. Bu ara renkler hayatın doğal tonlarıdır. Bunu fark edip standartları biraz düşürün, olanı kabul edin ve sonuçlara karşı daha esnek olmayı deneyin.

• Ayrıntılara odaklanmak yerine, genel hedeflere ve büyük resme odaklanın, daha sağlıklı sonuçlar verecektir.

• Hata yapmayı dünyanın sonu olarak görmekten vazgeçin. Herkes az veya çok hata yapar. Hatalar, en büyük öğrenme fırsatlarıdır.

• Başarı kriterlerinizi yeniden ele alın. Ulaşılması güç amaçlar yerine ulaşılabilir hedefler belirleyin. Küçük başarılarınızı ve çevrenizdeki insanların küçük başarılarını takdir etmeyi öğrenin.

• Mükemmeliyetçilik kaynaklı ertelemelerinizi ve ne tür bedeller ödediğinizi fark edin. Mükemmel bir ödev teslim etmeye çalışırken teslim tarihini geçirmek yerine, kusurlu da olsa yapılmış ve teslim edilmiş bir ödeve sahip olmayı tercih edin.de etkilediğini fark edin.

Kabul Edelim, Hiçbir Zaman Mükemmel Olamayacağız

Her insan doğal olarak kusurlu ve sınırlıdır; bu durumu kabul etmek bizi daha sağlıklı bir yaşam sürecine taşır. Yeterince iyi bir şey, yeterince iyi bir an, yeterince iyi bir insan olmak daha gerçekçi ve sürdürülebilir bir mükemmellik idealidir. Unutmayın, ulaşılamaz mükemmel idealler peşinde koşmak anı yaşamamıza engel olur.

İNTERNET RADYOMUZ 24 SAAT YAYINDADIR.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Mükemmeliyetçi Kişilil Özellikleri ve Evliliğe Etkisi (Okunma sayısı 110 defa)

fanidunya NET

Mükemmeliyetçi Kişilil Özellikleri ve Evliliğe Etkisi

BENZER KONULAR