Gönderen Konu: İnsan Görüntüsüyle Değil Ahlâkıyla İnsandır 1 (Okunma sayısı 745 defa)

fanidunya NET · « : Nisan 09, 2025, 08:26:28 ÖÖ »

İnsan Görüntüsüyle Değil Ahlâkıyla İnsandır 1

Ahlâkı ahlâkına uymayan insanlarla bir arada yaşamak, en dar zindan kabul edilmiştir. Bu zindanın mahpuslarını hürriyete kavuşturmakta cihad cümlesinden sayılır. Gözün ilk bakışta gördüğüne sûret, gönlün ilk bakışta gördüğüne de sîret denilmiştir. Sûret’e değil, sîret’e güvenilir. Göz gördüğünü unutabilir, ama gönül gördüğünü unutamaz. Gönlün gördüğüne odaklanmak gerekir.

Sûret hazır bulunan, sîret edinilendir. Sûret geçici ve yanıltıcı, sîret kalıcıdır. Sûret ruhu yansıtmaz, sîret ruhun ve gönlün aynasıdır. Sûret değer ölçütü değildir, sîret değerdir, sahibini değerli kılar. İnsanlar sûrete, Allah ise sîrete bakar. Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurur:

“Allah sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz, kalplerinize ve amellerinize (sîretlerinize) bakar.” (Sahih-i Müslim, Birr, 34)

“Allah’ım! Yaratılışımı (sûretimi) güzelleştirdiğin gibi ahlâkımı (sîret) da güzelleştir.” (Ahmed İbn Hanbel, Müsned, I/403)

Sûret sîretle kıymet kazanır. Çünkü sîret, sûrete şahiddir. “Sûret sîretin delilidir” sözü ise sîretin sûrete yansımasını belirtir. Dikkatle bakıldığında değil farklı dinlerden, aynı din içinde farklı meşreplerden insan grupları bile tiplerinden ayırt edebilir. Demek ki belli bir inanış ve yaşayış tarzı insanın suratına yansımakta, zamanla belli bir tipe yol açmaktadır.

Büyüklerin dediği gibi, “Sûretin sîretine şâhiddir; başka şâhid aramak zâiddir.” Sûret, aslı ile sîretini birbirine bağladığı için insanın şahsiyetinde merkezî öneme sahiptir. “Şeyler zıtlarıyla ayrılır” kaidesince, sûreti anlamanın en iyi yolu, zıtlarıyla karşılaştırmaktır. Kur’ân-ı Kerim’de geçtiği üzere Allah’ın insanı “tasvir”i aslında “tezyin”dir. İnsan, Allah’ın yeryüzündeki halifesi ve aynı zamanda yeryüzünün zîneti olarak yaratılmıştır:

“Biz yeryüzünde olanları onun için bir zînet kıldık ki hangisi amelce daha güzeldir diye insanları imtihan edelim.” (Kehf Sûresi/7) Bu itibarla kıyafet ilmince menfî karakterin göstergesi olarak alınan vehbî sûretin çirkinliği mutlak değil, mahlûkata göre izafidir. En bozuk karakterli bir insanın sûreti bile, hayvanlara göre güzel, güzel huylu insanlara göre çirkindir. İnsanın misyonu, Allah’ın emrettiği ve Rasûlü’nün de ortaya koyduğu mekârim-i ahlâkıyla ahlaklanarak kesbî sûretini güzelleştirmektir.

İslâm, etik ve estetik değerler dinidir. İslâm kendisine teslim olan mü’min erkek ve kadınlara bir görünüm adabı armağan eder. Görüntünüz güzellikleri ve iyilikleri işaret etmiyorsa, sizin din anlayışınızda bir problem var demektir. Mü’min insan Rasûlüllah (sav)’in ahlakıyla ahlaklanarak kalbi, sûreti ve sîreti, Şeytanî değil, Rahmanî olur. Davud Kayserî (rh.a), “İsim, sıfat ile birlikte zâttır” der. Buna göre mü’minin kalbi, Allah’ın Rahman isminin, sûreti Rahman sıfatının, sîreti ise Rahmanî fiillerinin yansımasıdır.

İnsanın kalp, sûret ve sîret olarak üç boyutu, din ve sünnetin üç boyutuna tekabül eder.

Dinin varlık sebebi insan=cemaattir. Elmalılı M. Hamdi Yazır (rh.a.) (Hak Dini Kur’ân Dili I/483-85, İst/ 1971), cemaatin ruhu ve bünyesinin sünnete bağlı olduğunu açıklar. Sünnetin sosyolojik işlevi, taksimine bakarak daha iyi anlaşılır. Genel olarak sünnet, “peygamberin dinde tuttuğu yol” demektir.

Dolayısıyla dinin “din, fıtrat, şeriat” olarak ayırabileceğimiz üç boyutuna göre sünneti de “millet, şemail, sîret” olarak üçe ayırabiliriz. Din bir beden olarak düşünüldüğünde din (millet) onun kalbi, fıtrat yüzü, şeriat ise gövdesidir. Bu, “dinü’l-İslâm, fıtratü’l-İslâm, şeriatü’l-İslâm=İslâm dini, fıtratı, şeriatı” tabirlerinde olduğu gibi, dinin özel adı İslâm’ın dinin bu üç boyutuna izafesinden de anlaşılabilir. Nitekim “ikiyüzlü” tabirinin de ifade ettiği üzere, yüz (vech, face) kelimesi, “bir şeyin zâtı ve hakikati” mânâsına gelir. Sakal kesmeye “fıtratı tağyir” denmesi de bu yüzdendir.

“Ehl-i sünnet ve cemaat” tabirinin ifade ettiği üzere, cemaat sünnet ile kaimdir. “Cemaatin sünneti”, Kur’ân-ı Kerim’de “Mü’minlerin yolu” (Nisâ, 4/115) olarak ifade edilir. İbni Haldun’un asabiye kavramı itibariyle sosyolojik olarak bakıldığında ise cemaîleşme sürecinin kuruluş ve işleyiş olarak iki safhasının sünnetin millet ve sîret denen iki boyutuna bağlı olduğu görülür: Cemaat, millet ile kurulur, sîret ile işler. M. Hamdi Yazır (rh.a.)’ın tabiriyle millet, dinde birleşilen ilkeler (mebâdi-i hâkime), sîret, izlenen yoldur (tarikat-i meslûke). Sîreti olmayanların sûretleri bir değer ifade etmez. İnsanın sûreti başka, akide ve ameli başka olamaz; sûrette sünnî (sünnete uygun) olmayan bir Müslüman, akide ve amelde de sünnî olamaz. Müslümanlık, Rasûlüllah (sav)’in sünnet ve sîretiyle kaimdir. Rasûlüllah (sav)’in hayatını anlatan Siyer, bizim Kur’an-ı Kerim’i anlama kılavuzumuzdur. Siyer, bizim hayat rehberimiz, referans kaynağımızdır. Peygamberimizin hayatının her safhası, her aşaması, her dönemi bizim için örnektir. Bekârlığı, gençliği, evliliği, aile reisliği, yaşlılığı, dostluğu, savaşçılığı, idareciliği, tüccarlığı ile Hz. Muhammed (sav) bizim örnek ve önderimizdir.

İNTERNET RADYOMUZ 24 SAAT YAYINDADIR.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: İnsan Görüntüsüyle Değil Ahlâkıyla İnsandır 1 (Okunma sayısı 745 defa)

fanidunya NET

İnsan Görüntüsüyle Değil Ahlâkıyla İnsandır 1

BENZER KONULAR