Kur’an’ın Temel Konuları
Kur’an-ı Kerim devamlı olarak okunması, okunmakla da kalmayarak tefekkür ve tezekkür edilmesi gereken bir kitaptır. Asr-ı saadette Peygamber Efendimizin rahle-i tedrisinden geçen Müslümanlar, hem Peygamberimizin (s.a.s.) sohbetine iştirak ederek onun tavsiyelerini canıgönülden dinler, hem de her gün düzenli olarak o güne kadar inen ayetlerden okuyup okudukları ayetler üzerinde de müzakerede bulunurlardı. İlahi kitabın gösterdiği yolda sağlam adımlarla yürümek ve din üzere sebat göstermek için Kur’an’la müzeyyen bir hayat sürmeye gayret ediyorlardı. Peygamber Efendimiz, ashabına namaz dışında da her gün Kur’an okumalarını salık veriyordu.
Ayrıca mukabele geleneği de o dönemlerden günümüze kadar intikal etmiş, bilhassa ramazan ayında müminlerin ilahi kitapla kurbiyetini kavileştirmişti. Asrısaadette Peygamber Efendimiz her yıl Cebrail ile Kur’an ayetlerini mukabele eder, o zamana kadar nazil olmuş ayet-i kerimeleri karşılıklı okurlardı. Muaraza da denilen bu gelenek, bugün İslam coğrafyasında sürdürülmekte, insanlar Kur’an’la bağlarını her dem korumaktadır. Kur’an her okunmada, her hatimde farklı veçhelerle muhatabını karşılar, insan her defasında ilahi kelamın farklı bir yönünü keşfeder. Kimi zaman tematik okumalar yapmak, kimi zaman sureleri bütünlük içerisinde okuyarak her surenin anlam dünyasına vakıf olmaya çalışmak farklı okuma çeşitleridir. Ayrıca Kur’an kendi içinde cüz ve hizip dediğimiz bölümlerden oluşur, mukabele tarzında okumalar daha çok bu bölümler dikkate alınarak yapılır. Diyanet İşleri Başkanlığı bu bağlamda okurlarına rehberlik etmesi amacıyla Kur’an’ın ana konularını Kur’an cüzlerini merkeze alarak yayına hazırlamıştır. Din İşleri Yüksek Kurulu üyelerinden Rıfat Oral’ın kaleme aldığı Kur’an’ın Temel Konuları, her cüzden üç mesajı ön plana çıkararak mukabele geleneğine katkı sunmuştur. Birinci cüzden hamt, takva ve tarih bilinci konuları; ikinci cüzden ibadet bilinci, helal kazanç ve aile bilinci, günah işlememe bilinci ele alınmıştır. Allah’ın takdirine teslimiyetten İslam ekonomisinin hedeflerine, haccın evrenselliğinden kurtuluşa eren müminlerin sıfatlarına kadar pek çok konu kitapta işlenmiştir.
Zeynep Çelİk.