İHLAS VE RİYA HAKKINDA BÜYÜKLERİN SÖZLERİ
Hasan-ı Basri Hazretleri buyuruyor ki : Öyle adamlara yetiştim ki şöhret korkusu ile kendisinin ve etrafındakilerin istifade edecekleri hikmetli sözlerden vazgeçerlerdi."
Yolda giderken halkı rahatsız eden bir şeyi gördüğünde şöhret korkusuyla onu temizlemezdi.
Gösterişçi kıyamet günü dört isimle çağrılır.
Ey riyakar !
Hilekar !
Zarar veren !
Ahlaksız !
Bu isimlerle çağrılarak ‘kim için amel ettinse , git mükafatını ondan al , bizim nezdimizde senin bir
mükafatın yoktur’ denir.
Hz. Ali (r.a) buyurmuştur ki :
Gösterişçinin üç belirtisi vardır.
1 -Yalnız kaldımı amelinde tembelleşir .
2 -Halk içindeyken gayrete gelir.
3 -Övüldüğü zaman amelini çoğaltır, yerildiği zaman amelinde gevşer.
Fudayl Hazretleri(r.a) buyuruyor ki:
"Selefi salihin yaptıkları amellerle gösteriş yapmazken şimdiki insanlar ,yapmadıklarını yapmış gibi
göstererek riyakarlık ediyorlar."
İkrime Hazretleri (r.a) buyuruyor ki:
"AllahüTeala kulun ameline vermediği mükafatı niyetine verir, zira niyette riya söz konusu değildir."
Ebu Ümame El Bahili mescidde bir adamın ağladığını görünce;
‘ey adam sen sensin,burada ağlamana ne lüzum var, evinde ağlasan daha iyi olmaz mı? dedi
Lokman (a.s) oğluna şöyle demiştir:
"Oğlum kalbin katı olduğu halde insanların hürmet etmesi için kendini Allah’tan korkar gibi göstermeye çalışmaya."
Sehl İbn-i Abdullah Et-Tüsteri(k.s) buyurduki .
riya üç kısımdır:
1-Bir işi Allahü Teala'dan başkası için yapıp ,Allah için yaptığını anlatmaya çalışmak.bu imandaki
şüpheden kaynaklanan bir nevi münafıklıktır.
2-Bir şeye Allah için girip , başkası tarafından görününce sevinmek,bundan tevbe eden kul
yaptıklarının hepsini iade etmelidir.
3- Bir işe ihlasla girip Allah için bitirmek fakat sonra duyulduğunda milletin mehdine sevinmek.
İşte Allahü Teala'nın nehyettiği riya budur.
Lokman hekim oğluna buyurmuştur ki:
"Riya amelinin karşılığını dünyada beklemektir."
Allahın dostları ise ahiret için amel etmişlerdiro zaman kendisine riyanın ilacı nedir ? diye sorulduğunda
‘ameli gizlemektir’ buyurdu. ‘Peki amel nasıl gizlenir? diye sorulunca: ‘Açık yapmaya mecbur olduğun
amelleri ancak ihlas ile yap, açıklamaya mecbur olmadıklarını ise Allah’tan başka kimsenin görmemesini
iste. Milletin gördüğü amelini amelden sayma’.
Eyyüb Es Sahtiyani Hazretleri :
Amellerinin bilinmesini isteyen kişi akıllı değildir’ buyurmuştur.