HZ. AMR BİN AS ANLATIYOR:
Fustat’ın Kurtuluşu
İkinci halife hz Ömer devrinde, İslam orduları artık çoktan Arap yarımmadası’nın dışına çıkmıştı. Irak, Suriye ve İran fetedilmişti. Mısır ve Kuzet Afrika yönlerine doğru da seferler başlamaktaydı. Ben Mısır’a düzenleyecek olan ordunun komutanıydım. Hazırlıklarımızı tamamladıktan sonra Mısır’a doğru ilerlemeye başladık.
Pek fazla zorlanmadan Mısır’da Bizanslılar tarafından atanmış bir kral bulunuyordu. Mukavkıs adındaki bu kralla biizm iyi ilişkilerimiz vardı. Ancak artık Mısır bizim elimizdeydi. Mukavkıs görevinden ayrıldı. Böylece Mısır, medine’ye bağlı bir eyalet durumuna geldi.
Nil nehri, Mısır’ın can damarıydı. Ülkedeki bütün şehirler, Nil kenarında kurulmuştu. Mısır’ın merkezi durumundaki tarihi şehir ise Medine’ye göre Nil’in karşı yakasındaydı.
Fetihten sonra, mısır’daki son durumu Halife Hz. Ömer’e mektupla bildirdim. Hz. Ömer, cevabında şunları söylüyordu:
‘’Medine ile Mısır’ın merkezi arasında Nil Nehri’nin bulunması doğru olmaz. Nehrin bu yakasında yeni bir şehir kurulması için çalışmaları başlat. Şehri, Nil’in bu yakasına taşı!’’
Ben de Nil’in Medine’den tarafındaki yakasında yeni bir şehir kurmaya başladım. Adına Fustat dediğimiz bu yeni şehre Müslümanları yerleştirdim. Kısa zaman sonra Fustat büyüdü ve Mısır’ın ortasında kocaman bir şehre dönüştü. Burada yerleşen Müslümanlar sayesinde, İslam’ın Mısır’da yayılması da kolaylaştı.