HZ. UTBE BİN GAZVAN ANLATIYOR:
Güzel basra
Kadisiye Savaşı’nın hemen öncesindeki aylarda, Irak’ın güney bölgesini tamamen fetetmiştik. Ben ordu komutanı olarak fetihleri sürdürüyordum. İranlılar, İslam ordusunun ilerleemsini korkuyla izliyorlardı. Bizim gücümüzü kırmak için arada sırada küçük saldırılar yapıyorlardı.
Yaptığımız fetihleri ve ilerlediğimiz yerleri, sık sık Medine’de bulunan halife Hz. Ömer’e bildiriyorduk. Irak’ın güneyine ulaştığımızı da kendisine bildirmiştik. Kısa bir süre sonra Hz. Ömer’den bir mektup aldık. Mektupta şunları söylüyordu:
‘’Allah seferlerinizde yardımcınız olsun. Niyetiniz hep Allah’ı memnun etmek olsun. Sadece Allah için yaşayınız! Hiç kimseye zulmetmeyiniz. Irak’ın güneyine ulaştığınızı yazıyorsunuz. Dicle ve Fırat nehirlerinin birleşip tek bir nehir haline geldikleri yerde bir şehir kurulması uygun olur. Böylece İran ve Hindistan taraflarından gelecek saldırıların önü daha kolay kesilir.’’
Hz. Ömer gerçekten de doğru söylüyordu. Heman arkadaşlarımı topladım ve yeni şehir için yer aramaya başladık.
İki nehrin birleşme noktasından biraz daha güneyde, Huraybe adında harabe bir şehir vardı. Yer olarak burayı belirledik.
İlk iş olarak, bir mescit inşa ettik. Namazlarımızı burada cemaatle kılmaya başladık. Sonra mescidin çevresini yavaş yavaş evlerle doldurup mahalleleri oluşturduk. Büyük bir meydanı Pazar yeri yaptık. Şehrin dışındaki geniş alanlarda da ordumuz için karagahlar kurduk.
Basra adını verdiğimiz bu şehir, çok kısa bir zaman içinde gelişerek bölgenin en önemli şehri oldu.
