Gönderen Konu: Îmânın Şubeleri 1 - 2 (Okunma sayısı 141 defa)

fanidunya NET · « : Aralık 06, 2021, 08:08:36 ÖÖ »

Îmânın Şubeleri 1

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: "Îmân altmış bu kadar [60 küsûr] şubedir. Hayâ da îmânın bir şubesidir"

Sevgili Peygamberimiz bir hadîs-i şerîfinde buyurmuştur ki:

"Îmân, yetmiş küsûr şu'bedir. Bu şu'belerin efdali (en fazîletlisi), Lâ ilâhe illallah demek, ednâsı (en aşağısı) da yoldan zahmet verecek şeyi uzaklaştırmaktır. Hayâ da, îmândan bir şu'bedir. " [Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce: Küçük de olsa bazı lafız farklılıkları vardır.]

Sahîhu'l-Buhârî'nin başlarında (Kitâbu'l-Îmân'da), İslâm'ın binâsını bildiren 1. hadîsten hemen sonra, 2. hadîs (baştan itibâren 9. hadîs) olarak Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) rivâyet edilen lafız:

"Îmân altmış bu kadar [60 küsûr] şu'bedir. Hayâ da îmânın bir şu'besidir" şeklindedir.

Dâru'l-Fünûn müderrislerinden Ahmed Naîm Beyin, "et-Tecrîdü's-Sarîh li-Ehâdîsi'l-Câmii's-Sahîh" tercümesinde, "Bâbu Bed'i'l-Ezân" başlıklı kısımda, uzun olan 24. hadîsin baş tarafının meâli şöyledir:

Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)den; şöyle demiştir:

Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu ki: "(Vaktiyle) biri yolda giderken, güzergâhının üstünde bir diken dalı buldu.

Onu alıp (yoldan dışarıya) attı. Allahü teâlâ, bu (ameli)ni hüsn-i kabûl buyurup günâhlarını mağfiret etti..."

Bu hadîsin dipnotunda, "Bu hadîsten, yoldan imâta-i ezâ yani yolculara zahmet verecek şeyi ortadan kaldırıp atmaktaki fazîlet anlaşılıyor. Memleket halkının râhat râhat seyâhat edebilmeleri için turuk-ı umûmiyye inşâsı (umûmî yollar yapılması) ile hüsn-i muhâfazası (güzelce muhâfaza edilmesi) de elbette imâta-i ezâ nev'inin a'lâlarından (eziyeti giderme nev'inin en yüksek kısımlarından) sayılmalıdır” cümlelerine yer verilmiştir.

Bu kitapta dokuzuncu hadîs olarak sevk edilen Ebû Hüreyre'nin "Îmân, yetmiş küsûr şu'bedir.

Hayâ da, îmândan bir şu'bedir" hadîsinde, diğer bazı tarîklerden gelen rivâyette "... Bu şu'belerin efdali (en faziletlisi), Lâ ilâhe illallah demek, ednâsı (en aşağısı) da yoldan zahmet verecek şeyi uzaklaştırmaktır" ziyâdesi vardır.

Ayrıca, “Bir diken parçasını yoldan alıp atmak kadar kolay bir amel, Hak teâlâ hazretlerinin şükür ve gufrânına bâis (Cenâb-ı Hakk'ın rızâsına ve mağfiretine sebep) olursa, daha ehemmiyetli a'mâlin inda'llah mükâfâtı (daha önemli amellerin, Allah indinde karşılığının) ne olabileceği artık tasavvur edilsin" kaydı da düşülmüştür.

Sahîh-i Müslim'in "Kitâbu'l-îmân" başlıklı bölümünde 12. bâb olan "Bâbu Şu'abi'l-Îmân=Îmânın şubeleri kısmı"nda, yine Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den mervî olan birinci hadîs "Îmân, yetmiş küsûr şu'bedir.

Hayâ da îmândan bir şu'bedir" şeklindedir.

Yine aynı râvîden rivâyet edilen 2. hadîs ise:

"Îmân, yetmiş küsûr veya altmış küsûr şu'bedir. O şu'belerin en fazîletlisi, Lâ ilâhe illallah demek, en aşağısı da, yoldan eziyet veren şeyi gidermektir. Hayâ, îmândan bir şu'bedir" meâlindeki lafızlarla zikredilmiştir.

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı.

fanidunya NET · « **Yanıtla #1 :** Aralık 07, 2021, 09:00:25 ÖÖ »

Îmânın Şubeleri 2

"Îmânın şu'belerinden bahseden hadîs-i şerîf 6 kitaptan beşinde yer almakta, fakat adı geçen kitaplarda, bazı lafız farkları bulunmaktadır."

Dünkü makâlemizde, bir nebze, îmânın şu'belerinden bahseden hadîs-i şerîf üzerinde durmaya çalıştık. İmâm Mâlik'in Muvatta'ı, İmâm-ı Buhârî ile İmâm Müslim'in Sahîhleri, İmâm Ebû Dâvûd, Tirmizî ve Nesâî'nin Sünen'lerini, "Câmiu'l-Usûl min Ehâdîsi'r-Resûl" adıyla ihtisâr eden İbnü'l-Esîr el-Cezerî'nin on cildlik eseri ile, bunun İbnü'd-Deyba' eş-Şeybânî tarafından yapılan dört cildlik muhtasarının başlarında, bu hadîs zikrolunmaktadır. Bu hadîs, yukarıda zikrettiğimiz 6 kitaptan beşinde yer almakta, fakat adı geçen kitaplarda, dün de işâret ettiğimiz gibi, bazı lafız farkları bulunmaktadır.

İmâm Muhyiddîn en-Nevevî, Sahîh-i Müslim Şerhi’nde, bu hadîsi açıklarken, başlığa şunu yazmıştır: "Bâbu Beyâni Adedi Şu'abi'l-Îmân ve Efdalihâ ve Ednâhâ ve Fazîleti'l-Hayâ ve Kevnihî mine'l-îmân=Îmânın şu'belerinin adedini, en üstününü ve en aşağısını ve hayânın fazîletini ve îmândan oluşunu beyân bâbı".

İmâm-ı Nevevî, Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) mervî lafızları zikrederken, önce "İmân, altmış küsûr şu'bedir" lafzını, sonra da şek ifâde eden "Yetmiş küsûr veya altmış küsûr" lafzını kaydetmiştir.

Bundan sonra Nevevî (rahimehüllah) şöyle demiştir:

"Bunu Buhârî, kitâbının başında, (Ebû Âmir) el-Akadî'nin rivâyeti olarak şeksiz bir şekilde "altmış küsûr", Ebû Dâvûd, Tirmizî ve başkaları, Süheyl rivâyeti olarak yine şek bulunmayan bir tarzda "yetmiş küsûr", Tirmizî başka bir tarîkten "altmışdört bâb" lafızlarıyla zikretmişlerdir.

Ulemâ, iki rivâyetten hangisinin tercîh edileceği hakkında ihtilâf etmişlerdir. Kâdî Iyâz demiştir ki: Doğru olan, diğer hadîslerde geçen ve diğer râvîlerden gelen "60 küsûr" rivâyetidir.

Şeyh Ebû Amr İbnü's-Salâh (rahmetullahi aleyh) demektedir ki:

“Süheyl rivâyetinde vâki' bu şek, Süheyl'dendir. Hâfız Ebû Bekr Beyhakî (rahmetullahi aleyh) de böyle söylemiştir.

Süheyl'den şeksiz olarak "70 küsûr" lafzı da rivâyet edilmiştir. Süleymân b. Bilâl, Amr b. Dînâr'dan şeksiz, kat'î olarak nakletmiştir ki:

Bu, Sahîhayn'de ihrâc edilen sahîh rivâyettir. Şu kadar var ki, Müslim'in kitâbında bizim gördüğümüz "yetmiş küsûr", Buhârî'nin kitâbında gördüğümüz ise "altmış küsûr" lafızlarıdır. Her iki rivâyet de, iki kitâbın herbirinden nakledilmiştir.

Bu hadîsin rivâyet tarîklerinde, o ikisinden her birinde, bilinen bir rivâyetin bulunmasında işkâl (problem) olmayıp, tercîhte ihtilâf etmişlerdir. İhtiyâtlı olan, ekal olan rivâyeti (daha az olan rakamı yani 60 küsûru) almaktır. Ekser olan rivâyeti (daha çok olanı yani 70 küsûru) tercîh edenler de vardır. Ebû Abdillah el-Halîmî bunu ihtiyâr etmiştir.”

Şeyh (İbnü's-Salâh) demiştir ki: “Bu şu'belerin tayîni husûsunda söz uzar. Bu konuda bazı musannefât tasnîf edilmiştir. Faydası en bol olanlarından biri, Buhârâ'daki Şâfiîlerin imâmı, Müslümânların imâmlarının yükseklerinden Ebû Abdillah Halîmî'nin "Kitâbu'l-Minhâc" adlı eseridir. Hâfız Ebû Bekr Beyhekî de "Kitâbu Şu'abi'l-Îmân" isimli büyük kitâbında onun yolunu ta'kîb etmiştir.”

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı.

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Îmânın Şubeleri 1 - 2 (Okunma sayısı 141 defa)

fanidunya NET

Îmânın Şubeleri 1 - 2

fanidunya NET

Ynt: Îmânın Şubeleri 2