Beş Yerde Acele Etmelidir
Acele eden, ya hata yapar veya hatalı duruma yakın olur. Temkinli hareket eden, o işte ya isabet kaydeder veya isabet etmeye yaklaşır. Ancak...
İnsanın fıtratında, tabiatında acelecilik vardır. Fakat hiçbir işte acele etmemelidir. Teenni ile hareket etmelidir. Teenni, acele etmemektir. Acele eden, ya hata yapar veya hatalı duruma yakın olur. Temkinli hareket eden, o işte ya isabet kaydeder veya isabet etmeye yaklaşır. Teenni ile ve temkinli hareket etmek Allahü teâlâdandır. Acele şeytandandır. Acele işe şeytan karışır. Şeytanın karıştığı işte hayır olmaz. Umumiyetle aceleye sebep, dünyalık toplama hırsıdır. Bilhassa sabredilecek zamanlarda acele etmemeli. Eğer acele edip, sabretmezsek, sıkıntılar artar. (Sabreden zafere ulaşır) hadis-i şerifi, sabrın sonunun selamet olduğunu bildirmektedir. Yine hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Acele şeytandan, teenni Rahman’dandır) [Tirmizi]
Osmanlı âlimlerinden Süleyman bin Ceza hazretlerinin, İslam âlimlerinin kitaplarından, en çok İmam-ı Gazali hazretlerinin kitaplarından toplayarak hazırladığı “Ey Oğul İlmihali”nde şöyle denilmektedir:
“İşlerinde acele etme ve hemen karar verme! Acele ile verilen kararlara şeytan karışır. Nefsin istediği bir şey hatırına gelince, şeytan, ‘fırsatı kaçırma, hemen yap’ der. O da, yapar. Kalbe gelen şeyi yapmaktan Allahü teâlâ razı olur mu düşünmeli, sevap mı, günah mı olacağını anlamalı. Günah değil ise, yapmalıdır. Böylece, teenni etmiş, yani acele etmemiş olur... Yalnız beş yerde acele etmek lazımdır:
1- Misafir gelince, hemen yemek vermeli.
2- İnsanlık hâli, bir günah işleyince, hemen tövbe, istiğfar etmeli.
3- Beş vakit namazı, vakti girince hemen kılmalı.
4- Kız veya oğlan çocuklarına, din bilgilerini ve namaz kılmasını öğretmeli. Evlenme vakti gelip dengi ve uygun biri çıkınca da geciktirmeden evlendirmeli.
5- Ölen şahsın defnedilmesinde acele etmeli. Fakat bunun için, beş vakit namazın sonundaki Âyet-el kürsî ve tesbihleri terk etmemeli!” [“Ey Oğul İlmihali” Hakikat Kitabevi yayınlarından “İslam Ahlakı”nın içinde mevcuttur]
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
(Ya Ali, üç şeyi geciktirme! Namazı vakti girince hemen kıl, cenaze namazını hemen kıl! Dul veya kızı, küfvü (dengi) isteyince, hemen evlendir!) (Tirmizi)
İbadetleri ve hayırlı işleri yapmakta acele etmeli. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Tesvif eden helak olur.) [Berika] (Tesvif; hayırlı iş yapmayı sonraya bırakmaktır.)
(Ölmeden önce tövbe edin! Hayırlı işleri yapmaya mâni çıkmadan önce acele edin! Allahü teâlâyı çok hatırlayın! Zekât ve sadaka vermekte acele edin! Böylece Rabbinizin rızıklarına ve yardımına kavuşun!) [İbni Mace]
(Beş şey gelmeden önce beş şeyin kıymetini biliniz: Ölmeden önce hayatın kıymetini, hastalıktan önce sıhhatin kıymetini, dünyada ahireti kazanmanın kıymetini, ihtiyarlamadan gençliğin kıymetini, fakirlikten önce zenginliğin kıymetini.) [Hakim]
Hülasa, hayırlı işlerde ve ibadetleri yapmakta acele etmelidir. Belki bu hayırlı işleri yapma fırsatı bir daha ele geçmeyebilir...
Salim Köklü.
