Müslüman Kadın Gayrimüslim Bir Erkek Evlenebilir mi 1
Müslüman kadınların, müşrik, kâfir, Budist, Şintoist, ateist ve deistle evlenmesi yasaklanmıştır, haramdır. Müslüman kadınların Yahudi ve Hıristiyanlarla evlenmesi de haramdır.
Bu konuda ümmetin icması vardır. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de Yahudi ve Hıristiyanları kâfir ve müşriklerle eş tutan ayetler bulunmaktadır.
Müslüman kadınların Yahudi ve Hıristiyan ile evlenmesi meselesinde İslâm tarihi boyunca gerçek İslâm ulemasından hiç kimse haramlığına muhalif görüş beyan etmemiştir. Son yıllarda bazı kişilerin, meseleye yaklaşımındaki farklılık göze çarpmaktadır. Müslüman kadınların Yahudi ve Hıristiyanlarla evliliği icma ile haram kılındığından yine bunun içtihatla serbest bırakılacağını düşünen bu kişiler, kendilerini müçtehit (!) görmüş olmalı ki böyle bir yola tevessül etmektedir.
Bu gayretlerden olmak üzere, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 15-18 Mayıs 2002 tarihli “Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-1” düzenlenmiş; sempozyum 2004 yılında kitap olarak yayınlanmıştır. Toplantıdaki 5. oturumda “Kadının Gayrimüslimlerle Evliliği” tartışılmıştır.
Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’ın komisyon başkanı olduğu oturumda “Prof. Dr. Mehmet Aydın, Mehmet Görmez, Hamza Aktan, Salih Tuğ, İsmail Hakkı Ünal, Hamdi Döndüren, Yunus Vehbi Yavuz, Osman Eskicioğlu, İbrahim Paçacı, Mualla Kavuncu, Fatma Ömeroğlu, Şükrü Özbuğday, Talib Özdaş, Harun Özdemirci, İsmail Yakıt, Hidayet Şefkati Tuksal ve Ayşe Sucu” katılımcı olarak yer almış.
Sempozyumda Prof. Dr. Hamdi Döndüren, ehl-i kitabın müşrik kapsamına girdiğini ifade eden ayetlere dikkat çektikten sonra “Konunun daha önceki icma yönünden muhafazası gerektiğini düşünüyorum” (s. 298) demekte ve doğru görüşü ortaya koymaktadır.
Şükrü Özbuğday da “…Dolayısıyla, Müslüman bir kimsenin kimlerle evlenebileceği, gerek Kur’an-ı Kerim’de gerekse sahih hadiste belirtilmiştir.
Bunun dışında haramlığın devam edeceği yaklaşımını ben bu konuda daha makul görüyorum” (s. 303) demekte ve doğru olan görüşü ortaya koymaktadır.
Prof. Dr. Mehmet Aydın, “Bana göre, ehl-i kitap erkeklerle Müslüman kadınlar evlenebilir” (s. 301) demektedir. Prof. Dr. İsmail Yakıt, “Müslüman kızların kimliklerini ve dini hüviyetlerini korumak kaydıyla Hıristiyan erkeklerle evlenmelerine şartlı olarak izin verilmesinden yanayım ve Kur’an açısından da herhangi bir problem doğuracağı kanaatinde değilim” (s. 306) demektedir.
Mehmet Görmez ise, “Bilhassa müşriklerle evlilik tamamen yasaklanmıştır ve bu itikadi bir sebebe bağlanmıştır ancak ehl-i kitapla evlilik konusu, sadece icmaa dayanmıştır. Orada benim sezdiğim bir şey var, anlayıcı hareket ettiğim zaman. Müslüman bir kadının, bir ferdin, kültürel asimilasyonla yok olmaması hedeflenmiştir.
Müslüman bir bireyin, bir tek insan bile olsa, bunun kültürel bir asimilasyonla yok olmaması çabası göz önünde bulundurularak, ehl-i kitapla ilgili bir ruhsat olduğu halde, icma ile ortadan kaldırılmış görünüyor” (s. 292) demekte ve Müslüman kadınların Yahudi ve Hıristiyanlarla evlenmesi konusunda Kur’an-ı Kerim’de ruhsat verilmesine rağmen icma ile ortadan kaldırıldığını iddia etmektedir.
Prof. Dr. Yunus Vehbi Yavuz, “Kur’an’da ehl-i kitap erkekleriyle evlenilemeyeceği konusunda herhangi bir yasak yok” dedikten sonra “Müslüman kadınların Hıristiyan erkeklerin velayetine girme söz konusu olduğu için bunun caiz olmadığını söylemeliyiz ancak kadının vesayet ve sulta altına girme riski yoksa istihsanen cevaz verilebilir” (s. 298) demektedir.
Prof. Dr. Osman Eskicioğlu, “Ben gayrimüslimlerle evlenmeme meselesini din özgürlüğüne bağlıyorum. Mehmet Görmez Bey’in düşüncesine katılıyorum. Onlar kültür, din özgürlüğü tanımıyor. Hıristiyanlar Müslümanlar için, tanımadıkları, din özgürlüğü tanırlarsa, bir serbestlik bulunursa Yavuz Bey’in dediği gibi, evlilik istihsanen caiz olabilir” (s. 299) demektedir.
Prof. Dr. Hamza Aktan ise Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerin kesin olmadığını ve içtihada imkân verecek esneklikte olduğunu belirterek, içtihad edilmesi gerektiğini belirtmektedir. (s. 307)
Sempozyumun diğer katılımcılarının da meselenin halledilmesi için gayret gösterdiği görülmektedir. Aslında ortada halledilmesi gereken bir mesele bulunmamaktadır. Müslüman kadınların Yahudi ve Hıristiyan erkeklerle evlenmesinin haramlığı icma ile sabittir. Gerek Kur’an-ı Kerim’deki bu taifeyi müşriklerle eş değer gören ayetler gerekse evliliği serbest bırakan ayet bulunmaması, gerek Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in hadis-i şerifleri gerekse sahabeden başlamak üzere müçtehit imamların görüşleri ortadadır. Bu konudaki haramlığın içtihatla ortadan kaldırılması söz konusu değildir.
Gelecek yazıda konunun haramlığının delillerini ortaya koyacağız nasip olursa.
Siyami Akyel.
