Gönderen Konu: İman ve İbadetle Şekillenen İslâm Ahlâkı (Okunma sayısı 517 defa)

fanidunya NET · « : Kasım 26, 2024, 07:24:01 ÖÖ »

İman ve İbadetle Şekillenen İslâm Ahlâkı

Dinimiz İslâm her zaman güzel ahlâklı olmamızı ister.

İyi bir Müslüman olmak için güzel ahlâka sahip olmak, kötü ahlâktan uzak durmak gerekir. İslâm dini kıyamete kadar hükmü geçerli tek din olmasından dolayı tüm zamanları ve tüm insanları muhatap alan esaslar ortaya koyar. İslâm’ın temel esasları veya Kur’an’ın ana muhtevası diyebileceğimiz iman, ibadet, ahlâk ve muamelat hükümleridir.

İbadet, yalnızca Allah Teâlâ’ya kulluk bilinciyle ve Yüce Allah’ın rızasına uygun olarak davranmaktır. Ahlâk ise iman ve ibadet ile elde ettiğimiz mânevî değerleri bir hayat tarzı hâline getirmektir. İslâm dininin iman ve ibadet esaslarıyla ahlâk ilkelerini kesin çizgilerle birbirinden ayırmak mümkün değildir.

Müslüman kişi dininin emirlerini benliğine öylesine yerleştirecek ki, bütün davranışları en güzel ahlâk prensipleri halinde ortaya çıkacaktır. Aslında iman ve ibadet esaslarının tamamı, müslümanı bu olgunluğa eriştirmek için emredilmiştir. Bu seviyeye gelen insanın kalbinde bütün mahlûkat için iyi ve güzel duygular yer alacak, şahsiyetine yakışmayan her türlü kötülükten uzaklaşacaktır.

İman ve ibadet esaslarını yerine getiren insan, ahlâkî görev ve sorumluluklarını kolaylıkla gerçekleştirebilecek bir karakter yapısı kazanır. Dolayısıyla insanın ahlâkî eğitiminde, Allah’a karşı görevler manzumesinden olan iman ve ibadet esasları son derece büyük bir rol oynarlar. İman, ibadet ve ahlâk arasında yakın bir ilişki vardır.

Bu duruma Kur’an’da şöyle işaret edilmiştir:

“Gerçekten mü’minler kurtuluşa ermiştir. Onlar namazlarında huşu içindedirler, boş ve yararsız şeylerden yüz çevirirler, zekâtı verirler, iffetlerini korurlar.” (Mü’minûn Suresi, 1-5)

Hz. Muhammed (s.a.v.)’in, “Müslüman, elinden ve dilinden herkesin güven içinde olduğu kimsedir.” (Tirmizî, İman 2) sözü ile “Kendisi için istediğini din kardeşi için de istemeyen kişi olgun mü’min olamaz.” (Buharî, İman 7) uyarısı inanmakla ahlâklı olmak arasındaki ilişkiye dikkatimizi çekmektedir.

İnsan, bütün yaptıklarından sorumludur. Bu yüzden insanın bu dünyada ve âhirette mutlu olabilmesi için kötülüklerden kaçınması ve iyi davranışlar sergilemesi gerekir. Allah, bir ayette bu konuyla ilgili şöyle buyurmuştur: “Kim zerre kadar (azıcık) iyilik yaparsa onun karşılığını görür. Kim de zerre kadar kötülük yaparsa onun karşılığını görür.” (Zilzâl Suresi, 7, Dolayısıyla güzel ahlâk sahibi olmak, iyi şeyleri yapmayı ve kötü olan şeylerden de uzak durmayı gerektirir.

İbadetler, hem kalbimizdeki imanı güçlendirir hem de iyi ahlâklı olmamızı sağlar. Mesela, beş vakit namaz bize daima Allah’ı hatırlatır, her türlü çirkin davranıştan vaz geçirir. Oruç, şefkat ve merhamet duygularını geliştirir, elimizi, gözümüzü haramdan, dilimizi yalandan korur. Zekât cimrilikten kurtarır, başkalarına karşı iyilik ve yardım severlik duygularını geliştirir, topluma faydalı bir insan haline getirir. Hac dünyanın her yerinden gelen Müslümanların, bir ve beraber olmalarının sembolüdür.

Genelde ibadet ayrı ahlâk ayrı şeylermiş gibi düşünülmektedir. Hâlbuki bu düşünce İslâm’ın özüne aykırıdır. Hz. Peygamber (s.a.v.): “Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.” (Muvatta, Hüsnü’l-Huluk buyurmuştur. Aslında İslâm dininde ibadetler, insanı ahlâken kemale erdirmek için emredilmiştir.

Kur’an’a baktığımızda meselâ, namazla ilgili olarak Yüce Allah: “Şüphesiz ki namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah’ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir.” (Ankebut Suresi, 45) buyurmaktadır.

Demek ki gerçek manada kılınan namazın, insanı bütün kötülüklerden ve çirkin davranışlardan alıkoyması gerekmektedir. İman, insanı ibadete, ibadet ise insanı güzel ahlâka götürmek içindir. Yapılan ibadetler insanı ahlâken olgunlaştırmalı ve kişiyi iyi bir Müslüman yapmalıdır. Yüce Allah şöyle buyurur: “Muhakkak ki Allah adâleti, ihsanı (güzel davranışı) ve (muhtaç olan) akrabaya yardım etmeyi emreder; haksızlıktan, ahlaksızlıktan, kötülükten, zulüm ve azgınlıktan men eder; iyice anlayıp tutasınız diye size böylece öğüt verir.” (Nahl Suresi, 90)

Âyette; ihlas/samimiyet, doğruluk, dürüstlük, sabır, şükür, tevazu, iffet, hayâ, sevgi, saygı, hoşgörü, vefa, tevbe, takva, adalet, güler yüz, güzel söz, şefkat, merhamet, kanaat ve cömertlik gibi güzel davranışlar emrediliyor.

Ayrıca içki, kumar, zinâ, zulüm, gurur, kibir, faiz, taciz, tecavüz, haksızlık, ahlâksızlık, hırsızlık, rüşvet, şiddet, öfke, hakaret, insanları küçük düşürmek, kıskançlık, bencillik, cimrilik, israf, nankörlük, korkaklık, tenbellik, sözünde durmamak, emanete ihanet etmek, alay etmek, gıybet, dedikdu, iftira ve yalan gibi kötü davranışlar da yasaklanıyor.

Hiç şüphesiz güzel ahlâk, bir mü’minde bulunması gereken temel vasıflardandır. Çünkü ahlâkî güzelliklerden mahrum bir dînî hayat düşünülemez.

İman zorunlu olarak ibadeti, iman ve ibadet de güzel ahlak sahibi olmayı gerektirir. Ne mutlu İslâmî anlayış ve yaşayış üzere olmaya gayret edenlere!

Süleyman Gülek.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: İman ve İbadetle Şekillenen İslâm Ahlâkı (Okunma sayısı 517 defa)

fanidunya NET

İman ve İbadetle Şekillenen İslâm Ahlâkı