Zekâtı Açıkça - Sadakayı İse Gizlice Vermelidir
"Şu kimseler ki, gece ve gündüz gizli ve âşikâr mallarını infâk ederler." (Bekara sûresi)
Muhammed Saîd Versîlânî hazretleri Mâlikî fıkıh âlimidir. 1125’te (m. 1713) Cezayir’de Setîf vilâyetine bağlı Benî Versîlân’da doğdu. Seyyiddir. Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Mısır ve Hicaz’daki ulemâ ve meşâyihi ziyaret etti. Kahire’de meşhur fıkıh âlimlerinden ders aldı. 1193’te (m. 1779) vefat etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Bekara sûresinin iki yüz yetmiş birinci âyetinde meâlen: (Sadakaları âşikâre verirseniz ne güzeldir. Eğer gizlerseniz ve onları [sadakaları] fakirlere verirseniz bu sizin hakkınızda daha hayırlıdır ve günahlarınıza kefarettir. Allahü teâlâ sizin yaptıklarınızdan haberdârdır) buyurulmuştur. [Bu âyet-i kerimede açıkça verilmesi bildirilen sadaka, farz olan zekâttır. Farz olan zekâtı açıkça vermek riyâ olmaz, daha sevap olur. Tetavvu' [nâfile] olan sadakayı ise gizlice vermek efdaldir. Gizli verilen nâfile sadakanın, açıktan verilen nâfile sadakadan yetmiş kat daha sevap olduğu hadis-i şerif ile bildirilmiştir.]
Allahü teâlânın râzı olduğu yolda verilen maldan hâsıl olacak ecir ve mükâfât hakkında, Bekara sûresinin iki yüz altmış birinci âyetinde meâlen: (Mallarını Allah yolunda infâk edenlerin, harcayanların hâli, bir tohum dânesine benzer ki, ekildiğinde yedi başak bitirip, her bir başakta da yüz dâne tohum bulunur) buyurulmuştur. Sadakanın, kişinin en sevdiği maldan olması lâzımdır. Bu husûsta, Âl-i İmrân sûresinin doksanikinci âyetinde meâlen, (Sevdiğiniz şeylerden infâk etmedikçe hayra, iyiliğe [Cennete] nâil olamazsınız, kavuşamazsınız) buyurulmuştur.
Bekara sûresinin ikiyüz yetmiş üç ve iki yüz yetmiş dördüncü âyetlerinde meâlen: (Sizin sadakalarınız, fî-sebîlillah cihâd eden, ilim tahsîl eden ve ibâdet gibi hayırlı bir işle meşgûl olan ve yer yüzünde ticâret ve sanat gibi bir işle meşgûl olmaya müsâid [elverişli] vakitleri olmayan fakirler içindir. Onlar, dilenmekten çekindikleri için, câhiller onları zengin zannederler. Ey Resûlüm, sen onları sîmâlarından tanırsın. Onlar iffetlerinden dolayı insanları rahatsız edip sadaka istemezler. Malınızdan, bunlara infâk ederseniz, muhakkak Allahü teâlâ verdiğinizi ve niçin verdiğinizi bilir. Şu kimseler ki, gece ve gündüz gizli ve âşikâr mallarını infâk ederler. Onların ecrleri, Rablerinin indinde [Na'îm Cennetleri]dir. Onlara korku ve hüzün yoktur) buyurulmuştur. [Ebû Bekr-i Sıddîk bin altın âşikâre, bin altın gizli, bin altın gece, bin altın gündüz sadaka verdi. Bunun üzerine bu âyet-i kerimenin nâzil olduğu bildirilmiştir.]
Vehbi Tülek.
