Dikkatim çok dağınık
Değerli okuyucular, Hareketlilik ve Dikkat Eksikliği (ADHD) sanki sadece çocuklarda görülen bir rahatsızlık gibi biliniyor. Ancak, ergenlik döneminden sonra atlatıldığı sanılsa da, Hiperaktivite hayat boyu bir problem olduğundan erişkinlikte de sürer. Ama belirtiler değişiklik göstermiştir; hareketlilik, yerinde duramama; ayak ya da ellerle tempo tutmaya dönüşür.
Yetişkinlerdeki dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerine değinelim;
* Kişi, amaçları karşılamayan, yeterince başarılı olmama duygusu içindedir. Rahatsızlıkta en sık yardım aramasına neden olan belirtidir. “İşlerimi bir türlü toparlayamıyorum” şeklinde bir düşünce mevcuttur.
* Hastaların çoğu için önemli bir sorun bir okula devam dışında ya da etrafında kendisi için düzenlemeleri yapacak olan ebeveynleri olmadan, günlük hayatının düzenleme, planlama gerektiren işlerinde sendelemektir. “Ufak işler” birikip büyük sorunlar oluşturabilir.
* Devamlı olarak işleri sürüncemede bırakma ya da bir işe başlamakta güçlük çekilir. Bu durumdaki erişkinler, işin doğrusunu yapamayacakları ya da sürekli erteleyecekleri durumunu yaşarlar ve bu da ancak görevle ilgili kaygıyı artırır.
* Bir iş ertelenir, diğerine başlanır. Günün, haftanın ya da yılın sonunda, çok sayıda projeye başlanmış, ancak çok azı tamamlanmıştır. Bu kişiler işlerine geç kalmaktadırlar.
* Zamanlamaya ya da uygunluğa dikkat etmeden, akla geldiği gibi konuşmaya eğilim vardır.
* Yüksek uyarılma arayışı içindedirler. Bu kişiler heyecan arayışları sonucu oluşan riskli davranışlarla rahatlayabilirler. Yeni, çekici, bir şeyin arayışı içindedir. Sıkıntıya dayanma gücü azalmıştır.
* Dikkatin kolay dağılması dikkati odaklamada güçlük, bir sayfanın ya da konuşmanın ortasında kayıp gitme, bazen de fazlası ile odaklanabilme kabiliyeti görülebilmektedir. Trafik kazaları yapmaları sık gözlenir (özellikle araçlarının sağ tarafını çarparak).
* Bilinen yolları kullanmada “uygun” işlem sırasını takip etmekte güçlük çekilir. Düşünülenin aksine, bu kendisinden büyüklerle olan bir sorundan kaynaklanmaz. Daha çok, sıkıntı ve hayal kırıklığının sonucudur.
* Sabırsız; hayal kırıklığına tahammül edebilmede eksiklik, bu durumdaki erişkine geçmişteki başarısızlıkları hatırlatır. “Olamaz, işte bak gene başlıyoruz“ diye düşünüp, kızar ya da geri çekilir. Sabırsızlık, sürekli uyarılma gereksiniminden doğar ve kişinin etrafındakilerce olgunlaşmamış ya da doyumsuz şeklinde nitelenmelerine yol açabilir.
* Aniden, sonunu düşünmeden para harcamak, plan değiştirmek vb. gibi sözel ya da davranışsal eylemlerde bulunmaktadırlar. İş ve eş değiştirme sık gözlenmektedir. Travmaya maruz kalma riskleri yüksektir.
* Gereksiz ve sonsuz şekilde üzülmeye yatkınlık hali içindedirler. Üzülmeye yarayacak bir şey bulmak için araştırma ve gerçek tehlikeleri önemsememe arasında gidip gelme durumu vardır. Üzüntü, odaklanacak başka bir iş bulunamadığı zaman dikkatin odaklandığı bir şeydir.
* Emniyetsizlik duygusu sıkça gözlenir. Bu durumdaki erişkinlerin çoğu, olaylar ne kadar sabit olursa olsun, devamlı olarak kendilerini güvensiz hissederler. Sanki dünyalar başlarına yıkılacakmış gibi hissederler.
* Kişinin mizacı sürekli değişmektedir. Özellikle bir işin bitişinden ya da bir projeden ayrıldığı zaman kişi aniden kötü bir ruh haline girer, sonra sakin ve sonra yine gergin bir durum içine girebilir
* Erişkinde genellikle çocuklardaki tam oturmuş hiperaktivite görülmez. Onun yerine gezinmek, masaya parmaklarla vurmak, bacak sallamak, otururken pozisyon değiştirmek, masayı, ya da odayı terk etmek, bir iş yapmıyor ve dinlenme halindeyken sinirli hissetmek gibi şeyler görülür.
* Herhangi bir şeye bağımlılık eğilimleri vardır. Alkol ya da kokain gibi bir madde kullanımı, kumar oynamak, aşırı alışveriş yapmak, aşırı yemek ya da fazla çalışmak gibi aktiviteler olabilir. Gerginliklerini boşaltabilmek için aşırı ölçüde spor yapabilmektedirler.
Araştırmalar göre sadece 4 seanstan oluşan terapi programının bile DEHB’nun günlük yaşamdaki etkilerine ve bu sorunlara çözümlere odaklanarak, hiçbir yardım almayanlara kıyasla düzelme gösterdiklerini ortaya koyulmuştur. (Wiggnins ve ark.)
Bu rahatsızlığa sahip bireylere yardım almaya geldiklerinde MOXO dikkat ölçme testi uygulanmalıdır.
Moxo testi, 6-12 yaş arası çocuklar ve 13-60 yaş arası yetişkinler için geliştirilmiş “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu” tanısına yardımcı olan bilgisayar üzerinden yapılan görsel ve işitsel çeldiricilerin olduğu “online” dikkat ölçme testidir. Bu test, DEHB’nun dört ana semptomu olan; dikkat eksikliği, zamanlama problemi, dürtüsellik ve hiperaktivitenin objektif olarak ölçülmesini sağlayan bir testtir. Test sonuçlanır sonuçlanmaz “online” hızlı sonuç alınır.
Dikkatli, huzurlu olmanız duasıyla Allah’a emanet olunuz.
KIVANÇ TIĞLI BULUT.
PSİKOTERAPİST DANIŞMAN.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
