Öfkeme Hakim Olamıyorum
Değerli okuyucular, öfke ile ilgili pek çok tanım yapabiliriz ancak özetle öfke; bireyin varlığını korumak isteğinden, tehdit algılamasından, isteklerinin doyurulamamasından, çıkarına zarar gelmesinden, haksızlıkla karşılaşmasından dolayı gösterdiği bir heyecandır, krizdir, saldırganlık tasarımıdır ve duyusal bir tepkidir.
Kişiler öfkelendiğinde bazı belirtiler yaşarlar bunlar;
*Bedensel belirtiler: Öfkelenen kişinin nefes alıp vermesi yoğunlaşır, kan basıncı artar, kalp atım hızı yükselir, ağzı kurur, mutsuzluk ve gerginlik yaşar, eli terler, vücudu titrer, midesi ağrıyabilir.
Başarıya yönelik belirtiler: Öfke anında bireyler, yaptıkları işe odaklanamazlar, bu noktada konsantrasyon problemi yaşarlar. Aynı zamanda performans düzeyinde düşüklük görülür, böylece üretkenlik azalır.
*İlişkisel belirtiler: Öfke, bireylerin insanlarla kurdukları ilişkilere de zarar verir. Öfkeli kişiler, etraflarındaki kişilerle olumsuz iletişim kurarlar, hatta öfkelerinden dolayı çevrelerindeki insanlara saldırabilirler. Öfkeli kişiler, küfretme, bağırma, çağırma gibi tepkileri çevrelerine verirler. Öfkeli kişiler, her şeyden şikayetçi olurlar ve eleştirel tavır takınırlar. Düşmanlık duyguları beslerler ve başkalarını çekiştirirler.
*Maneviyat /gelecek açısından belirtiler: Öfkeli kişiler, yaşadıkları olumsuz duyguların etkisiyle kötümser bir bakış açısına sahip olabilirler. Geleceklerine umutsuz bir şekilde bakabilirler. Problemleri çözülmez olarak görebilirler ve hatta çaresizlik duyguları yaşayabilirler.
Öfke, uygun ifade edildiğinde, son derece sağlıklı bir duygudur. Ancak kontrolden çıkıp da yıkıcı hale dönüşürse, kişinin hayat kalitesinde sorunlara yol açar. Doğru ifade edilemeyen öfkenin yol açtığı fiziksel problemler arasında; Baş ağrıları, mide rahatsızlıkları, solunum problemleri, cilt problemleri, böbrek fonksiyonlarında problemler, sinir sistemi rahatsızlıkları, dolaşım sorunları, var olan fiziksel rahatsızlıkların kötüleşmesi, duygusal rahatsızlıklar yer almaktadır.
Kızgın olduğunuz zaman genellikle düşüncelerimiz gerçeği yansıtmaktan çok, olayların abartılmış ve çarpıtılmış bir şekilde algılandığını yansıtır. Bu tür düşünceleri fark edin ve yerine daha mantıklı olanları yerleştirin. Örneğin kendi kendinize “Eyvah şimdi her şey mahvoldu” gibi bir şey söylemek yerine “Evet çok can sıkıcı. Neden kızdığımı çok iyi anlıyorum. Ama dünyanın sonu değil ve buna kızmam, bu olayı olmamış hale getirmeyecek” diyebilirsiniz .Her iki düşünceyi de zihninizden geçirerek deneyin. Kızgınlığınızın hangi düşünceyle arttığını ya da azaldığını görün.
Öfkenin nedenlerine değinelim;
*Öfke ilişkilerdeki mesafeyi ayarlama görevi görüyor olabilir.
*Kendimizi çıkmazda hissettiğimizde, anlaşılmadığımızı düşündüğümüzde, engellendiğimizde benliğimize direkt saldırıldığında öfke gösterebilmekteyiz.
*Öfke diğerinin dikkatini çekmek ve diğeriyle etkileşim kurabilmek için bir araç görevi görüyor olabilir.
*Öfke, ilişkideki bağlılık derecesini sınamak ölçmek için kullanılıyor olabilir.
*Öfke gücün ve kontrolün ispatı için kullanılıyor olabilir. Öfkeli, kişi kendini çok güçlü hisseder. Bu gücü kaybetmemek ya da korumak için öfkeli davranır.
*Ailede öfkenin sorun çözme yöntemi olarak kullanılması.
*Kişi öfkesi ile sınırlarını koruyor olabilir.
*Hipertiroidi veya şeker düşüklüğünde insanla rda öfke sorunu yaşayabilirler.
*Hatalı ebeveyn davranışları; öfke ve kızgınlıklarını, öfkeyle değil, sakinlikle yatıştırabilme kapasitesini anneden alır çocuk… Çocukta öfke kontrolsüzlüğü varsa muhtemelen annenin duygu regülasyonu bozuktur. Anne ya depresyondadır, ya kaygı düzeyi çok yüksektir. Ya da sınır kişilik bozukluğu hastasıdır.
*Stres ve anksiyete düzeyinin yüksek olması; kişi çok kolay öfkeleniyorsa bu onun sinirli olduğunu değil stresli olduğunu gösterir. Stres ve kaygı üzerine, tetikleyiciler üzerine çalışılmalıdır. Kişinin stresle baş edebilmesi için destek ve terapi alması gereklidir..
Kendinizde bir öfke yönünde duygu değişikliği hissettiğinizde duygunun hemen farkına varmaya ve hemen öncesinde aklınızdan ne geçtiğini tespit etmeye çalışın. Olayları aslında olduğu gibi göremiyor, abartıyor ya da aşırı genelliyor, kişiselleştiriyor olabilirsiniz. Bu çarpıtmaları fark ederek olayları tam da olduğu gibi nötr gözle görmeye ve böyle değerlendirmeye çalışabilir, bu düşüncelere alternatif düşünceler üretmeye çalışabilirsiniz.
Öfkenizi içinize atmadan uygun bir biçimde ifade etmelisiniz; Yani beden dili ile “Kızgınım çünkü, misafirlerin yanında beni küçük düşürdün” şeklinde ifade edebilirsiniz.
Öfkenizle yapıcı şekilde başa çıkabilmeniz duasıyla Allah’a emanet olunuz.
KIVANÇ TIĞLI BULUT. PSİKOTERAPİST DANIŞMAN.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
