DERS BAŞARISIZLIĞI VE DİKKAT SORUNLARI
Bazı öğrencilerimizin zekâsı normal olduğu halde, derslerinde başarı gösteremiyorlar. Öğrenme güçlüğü denilen bu bulgu, beyindeki bir sorundan kaynaklanır. Beynin bölümleri birbiriyle yeterli şekilde iletişim kuramamakta ya da bilgiyi uygun bir şekilde transfer edememektedir.
Temelde eksik olan unsurlar (dikkat, dil öğrenme, görsel algılayış) birçok yeteneği etkilemektedir. Bunlar arasında okuma yazma, aritmetik, dinleme, konuşma ve anlama sayılabilir. Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, genellikle bunlardan birkaçında birden sorun yaşarlar.
“Psikanalitik kurama “göre DEHB şöyle açıklanır;
DEHB daha çok okul döneminde(latans dönemde) görülen bir bozukluktur.Bu dönemde ödipal dönemin özelliği olna tümgüçlülüğün sönmesi beklenir.Çocuk artık hiyerarşik farkı ,babanın gücünü kabul eder ve kendi arzularını erteler.Böylece çocuksu arzu ve istekler ,toplumun kabul ettiği istek ve arzulara yöneltilip yüceltilir;babayla anne için değil,akranlarla akademik başarı için rekabet başlar.
Dikkat derslere verilir.Otorite kabul edilip ,çocuksu cinsellik ergenliğe kadar ertelenir.
Çocuk bir çiftin varlığında ,üçüncü olarak var olamlıdır ki bazı durumlarda bu olmaz ve çocuk annenin çifti konumunda kalır.Yani baba, araya girme ayırma görevini yapamamış sayılır.Çocukla annenin arasına giremeyen baba aynı zamanda eşini de yalnız bırakmıştır.Yalnız kalan eş de çocuğuna sarılır ve bu durum çocukta yoğun sıkıntıların oluşmasına yol açar.Buna ek olarak ,çocuk babanın yerine geçtiğinde aslında ailedeki sınırları ihlal etmiş ve buna müsade edilmiş demektir.İlk güvenli ortamında bununla karşılaşan çocuk,bu durumun benzerini dış dünyaya yani okul hayatına taşır.Onun için sanki,sınırlar karışmıştır,durmak zordur.Babanın otoritesini yok sayan çocuk,devlet babanın yani okulun .öğretmenin de otoritesini yok sayacaktır.”Artık tahtaya bakıp dikkatini buraya vereceksin “kuralı geçersiz ,”Şimdi değil sonra ” yetersiz kalır.
Bazen de dikkat eksikliği bozukluğu yaşayan öğrencilerde de ders başarısızlığı görülebilir. Dikkat eksikliği bozukluğu denilen şey, “Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu”nun bir alt türüdür.. DEB’da konsantrasyon zorluğu, dikkat dağılması, geleceğe yönelik düşünmekte zorlanma ve idarecilikte faal olamamaktır. Örneğin, öğretmenin çocuk için tuttuğu notlarda “Ayşe daha az hayal kurmalı ve işine daha iyi konsantre olmalı” ya da “Ahmet potansiyelini değerlendiremiyor” gibi tanımlama olması DEB şüphelerini ortaya çıkarabilir.
Tedavide üç yöntem vardır; psikolojik, tıbbi ve eğitsel tedavi.
Psikolojik tedavilerde bizler daha çok “Davranış Terapisi”ni uyguluyoruz. Davranış terapisinde uygulanacak teknikler, çocuğun yetersiz olduğu alanlara göre belirlenecek ve şekillenecektir. Örneğin çocuk ödevini zamanında getirmediği için matematikte zayıf notlar alıyorsa, davranış terapisi; onun matematik kitabını eve götürebilmesi, sonra ödevini evde yapabilmesi ve ertesi sabah ödevi okula getirebilmesi üzerine kurulacaktır.
Özellikle öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliği teşhisinde mutlaka ” Wisc-r zeka testi “çocuğa uygulanmalıdır.
Bu test 6-12 yaş çocuklarına uygulanan bireysel bir testtir. Uygulanma süresi 1-1,5 saat kadardır. Bu test şu alanlarda çocukla ilgili kesin güvenilir bilgiler verir;
SÖZEL ALAN:
Genel bilgi: Çocuğun çevreden ve ailesinden ne kadar bilgi aldığıyla ilgili ve bilgi düzeyini gösteren alt testtir.
Benzerlikler: Çocuğun iki şey arasında benzerlik kurarken soyutlama ve genelleme yapıp yapamadığını, ayrıca bunu doğru ifade edip edemediğini gösteren bir alt testtir.
Aritmetik: Dikkati bir probleme yönlendirebilme ve öğrenme yeteneğini gösteren bir alt testtir.
Sözcük dağarcığı: Çocuğun bildiği sözcük sayısını ve ifade becerisini gösteren bir alt testtir.
Yargılama: Muhakeme ve akıl yürütme, duygusal ve mantıksal olgunluk düzeyini gösteren bir alt testtir.
Sayı dizisi: Çocuğun işitsel uyaranları anımsama gücünü gösteren bir alt testtir.
PERFORMANS ALANI:
Resim tamamlama: Dikkati görsel uyaranlara yoğunlaştırabilme ile ilgili alt testtir.
Resim düzenleme: Olaylar dizisini algılama, neden-sonuç ilişkisi kurabilme, muhakeme gücüyle ilgili alt testtir.
Küplerle desen: Görsel-hareketsel-mekansal koordinasyonla, parçalar arası ilişkide bütüne giderken ön tahmin yeteneği ile ilgili alt testtir.
Parça birleştirme: Görsel-hareketsel koordinasyon ve parça-bütün ilişkisini kavramayla ilgili alt testtir.
Şifre: Çalışma hızı, sıraya koyma, psikomotor hız, görsel uyaranları anımsama ve konsantrasyon yeteneği ile ilgili alt testtir.
Labirent: El-göz koordinasyonu ve figür-zemin algısı ilişkisini gösteren bir alt testtir.
Çocuğumuzun derslerinde daha başarılı olması için yapabileceğiniz şeyler;
Okulda da çocuk, sınavlarda derste dikkatini dağıtacak şeylerden mümkün olduğunca uzak olabilmelidir. Sınıfın arka taraflarındaki, camlardan uzak bir köşede, diğer çocuklara sırtı dönük bir şekilde sınava girmesi, dikkatini sorulara verebilmesini kolaylaştıracaktır. Ama sınav olmadığında, derste çocuk öğretmenine yakın bir mesafede oturmalıdır.
Eğer çocuğunuz çantasını toplamakta zorlanıyorsa, çantaya birkaç tane daha göz eklenebilir ve çocuğun bu gözleri nasıl kullanacağını belirleyip, her bir gözün üzerine hangi kitaba ait olduğunu yazabilirsiniz.
Yine çantaya ödevlerini koyması için renkli dosyalar yerleştirebilir, bunlardan birinin üzerine “okula gidecek” diğerinin üzerine ise “eve gidecek” yazabilirsiniz.
Eğer çocuğunuz okulda beklediğiniz kadar başarılı değilse, ya da dikkatini toplamakta zorlanıyor gibi duruyorsa, öğretmeniyle konuşun ve çocuğun gerçekten kapasitesinin altında sonuçlar alıp almadığını tespit edin.
DEB ile mücadelede başarının sırrı, sürekli tekrar etmekte gizlidir. Sürekli tekrar etmek, sadece çocuğun dikkatini belli bir şeye vermesine değil, aynı zamanda kuralları öğrenmesine de yardımcı olacaktır.
İşleri veya ödevlerini mümkün olduğunca küçük bölümlere ayırmak, çocuğunuzun o işi gerçekleştirirken başarılı olma şansını artıracaktır. Onun dikkatini kısa sürelerle de olsa belirli bölgelere yoğunlaştırmasını sağlayacaktır.
Çocuğunuzun öğretmeni ve psikoloğu ile ortak çalışmanız çok önemlidir. DEB ve öğrenme güçlükleri evde ve okulda ortak problemler yaratabileceği için, çocuğunuzun öğretmeni, psikoloğuyla işbirliği yapmanız, bu problemleri ortak yollarla çözmenizi sağlayacaktır.
Kıvanç Tığlı Bulut.
FANİ DUNYA FORUM HABERLER
