İyilik
Her müslüman için nihai hedef cennettir. En azından iddia odur. Bunun için de bu dünyada cennete götürecek davranışlarda bulunmak, cehenneme götürecek davranışlardan da kaçınmak gerekir. Zira dünya imtihan yeridir ve ahiretin de tarlasıdır. Cennet “ödül” cehennem de “ceza” yeridir.
Cennete giden yol iyilikten geçer. Cennete iyiler gidecektir. Peki iyi kim, iyilik nedir?
İyi, nefsin iyi dediği değil Allah’ın iyi dediğidir. İyi kimse, iman edip salih amel işleyendir kısaca. İyi insan Rabbinin rızasını gözetir devamlı. İyi insan ahiret merkezli dünya hayatı yaşar. Bunun için dünyada erdemli bir hayat tarzı benimser. Yalan-dolan, fırıldak işlere girmez. Aldatmaz, incitmez, nereden gelirse gelsin küpünü doldur demez ve helal haram duyarlılığı vardır.
İyilik konusu Kur’an ve sünnette umumiyetle Birr, Hayr ve İhsan/Hasene kelimeleriyle ifade edilir. Bakara 177 ve Al-i İmran 92’de olduğu gibi “Birr” kelimesi ile ifade edilir.Bakara 177’ye baktığımızda dört husus iyilik için sayılır. Buna göre 1-İman, 2-İnfak, 3-Sözde durmak, 4-Sabır. Elbette sadece bunlar değildir ama burada sayılan hususlar iyi müslümanda bulunur.
Bir başka yerde(Al-i İmran 92) infak merkezli bir iyilik profili çiziliyor. Öyle ki “sevdiğiniz mallardan Allah yolunda harcamadıkça iyilerden olamazsınız” mesajı verilmektedir. Sadece bu ayet sahabeden Ebu Talha’nın hayatını değiştirmiştir. Nasıl mı? Bu ayetin indirildiğini duyar duymaz Allah Rasulü’ne koşuyor Ebu Talha. Ya Rasulallah benim en sevdiğim malım işte şu mescidin karşısındaki hurmalığımdır, şimdi orayı infak ediyorum diyerek Medine’nin en kral yerindeki en kaliteli hurmalığını gözünden çıkarıyor. Hedef? Hedef iyilerden olabilmek. Ve tabi cennete gidebilmek. Cennete sloganla gidilemeyeceğini biliyor Ebu Talha.
Asıl iyilik takvalı davranmaktır der Kur’an(Bakara2/189).Takvalı davranmak ise günahlardan korunmakla olur. Rabbimizin yasaklarından sakınmakla olur.
İyilik Bakara 2/110’da olduğu gibi “hayr” ile ifade edilir. “Namazı dosdoğru kılın, zekatı verin. Kendiniz için önceden her ne İYİLİK yaparsanız mükafatını Allah’ın yanında bulacaksınız” Bu ayetin mesajı şu: İyilerden olabilmen için namaz kılacaksın ve infak edeceksin. Yani malından hayır yolunda harcayacaksın.
“Siz hayırda/iyilikte yarışın”(Bakara148) ayetinde de müslümanın yönünün hayır/iyilik olduğu vurgulanır. Bu bakımdan bir müslüman asla şer yolunda olmamalıdır. Hep hayrın, iyiliğin yolunda ve yanında olmalıdır. İyiliğin safında olmalıdır.
Bakara2/195’te iyilik ihsan ile ifade edilir. Burada dikkat çeken husu yine infak ile birlikte zikredilmesi. “Allah yolunda harcama yapın;kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın. İyilik edin, şüphesiz Allah iyilik edenleri sever.” Demek ki iyilik infaktır. İyilik Allah yolunda harcamaktır.
İyilik, öfkeyi kontrol etmek ve insanları affetmektir.(Al-i İmrann3/134). İyilik aynı zamanda kötülüğü de yok eder. İyiliğin böyle de bir yönü vardır. “...Şüphesiz iyilikler kötülükleri giderir...”(Hud 114) Bakınız bu hususta Allah Rasulü de şöyle der: “ Nerede ve nasıl olursan ol Allah’tan kork.Kötülük işlersen hemen peşinden iyilik yap ki, o kötülüğü silip süpürsün...(Tirmizi, Birr 55)
Son olarak şunu belirtelim Rabbimiz iyiliklerin karşılığını kat kat verecektir. “Kim bir iyilikle gelirse ona on misli vardır...”(Enam 6/160)Rabbimizin biz kullarına merhametinin eseri olarak iyiliklere kat kat verirken kötülüklere sadece 1 kötülük olarak yazıyor.Bu ayetin devamında da zaten buna vurgu yapıyor. Bazen de 700 kat vermekten bahseder(Bkz.Bakara2/261) ki buradaki 700 aslında çokluktan kinayedir. Yapılan iyiliğin karşılığı çok daha fazla da olabilir.
Selam olsun iyilere ve iyilik yolunda yürüyenlere.
Recep Şahan.