Gönderen Konu: Suriye Olaylarının Perde Arkasında Neler Var 16 (Okunma sayısı 45 defa)

fanidunya NET · « : Ocak 05, 2025, 07:29:46 ÖÖ »

Suriye Olaylarının Perde Arkasında Neler Var 16

SÖMÜRGECİLERİN PLANLARI VE TAŞERON ÖRGÜTLERİN KURULMASI

VI-SURİYE İÇ SAVAŞI

SURİYE’NİN KISA GEÇMİŞİ

*Suriye Halid bin Velid komutasındaki İslam ordusu tarafından 634-640 yıllarında İslam Devleti topraklarına katıldı. 7. yy’da Emevi hanedanı Başkenti Medine’den Şam’a nakletti. Suriye daha sonra sırasıyla Abbasiler (750-887), Tolunoğulları (887-905), İhşidiler (941-969), Bizans (Doğu Roma, 996-1084), Selçuklular (Melikşah, 1084-1086), Zengiler (Nureddin Zengi, 1154), Eyyubiler (Selahaddin Eyyubi, 1175-1185), Haçlılar (Antakya, Trablus, 1098-1109), Moğollar, Timur imp. Memlükler ve nihayet Yavuz Sultan Selim Mercidabık muharebesinde Memlükleri yenerek 1516’da Suriye’yi Osmanlı topraklarına kattı. Suriye bir eyalet olarak 1516’dan 1918’e kadar (1. Cihan savaşı sonu) Osmanlı İmp. hakimiyetinde kaldı. Suriye’deki etnik ve çeşitli inançtan olan halklar (Rum Ortodoks, Ermeni, Yahudi, Şii, Maruni, Durzi, vs) Osmanlı idaresinde barış içinde bir arada uzun yıllar yaşadılar. 1. Dünya savaşında Fransız hariciye nazırı François G. Picot ile İngiliz diplomat Mark Sykes 1916’da savaş sonrası, Ortadoğu’daki Osmanlı topraklarını paylaşmak için gizlice anlaştılar (Sykes-Picot anlaşması). 1918 Ekim’inde İngilizler yerli Araplarla birlikte Suriye’yi elegeçirdiler. Sykes-Picot anlaşması gereği olarak Suriye 1920’de Fransa kontrolüne geçti. Suriye 1946 Nisan’ına kadar Fransa’nın mandası altında kaldı. Suriye 17 Nisan 1946’da bağımsızlığını kazandı. Suriye 1948’de Arap-İsrail savaşına katıldı. Arap-İsrail savaşında Suriye pek başarılı olamadı ve Suriye’de darbeler devri başladı. Genl. Kur. Başk. Hüsnü Zaim, 30 Mart 1949’da darbe yaparak devlet başkanı Şükrü el Kuvvetli hükümetini devirdi. Hüsnü Zaim’e de Albay Sami el Hınnavi darbe yaptı. Hınnavi’ye de 1951’de Albay Edip Çiçekli darbe yaptı. Darbeye Baas partisi, Dürziler, komünist partisi üyeleri de destek verdiler. Edip Çiçekli yönetimine de 1954 Şubat’da Dürzi lider Sultan el Atraş ve Haşim el Atasi birlikte darbe yaptılar. Tahmin edileceği üzere darbelerin arkasında genelde ‘İyi saatte olsunlar’ vardır.

1956’da Süveyş kanalı krizinden sonra Suriye Sovyetler Birliğine yanaştı. 1 Şubat 1958’de Mısır Devlet başkanı Cemal Abdünnasır ile Suriye devlet başkanı Şükrü el Kuvvetli Suriye ile Mısır’ın birleşerek Birleşik Arap Cumhuriyeti’ni (BAC) oluşturduğunu ilan ettiler. Ancak bu birliktelik fazla uzun sürmedi. 28 Eylül 1961’de Yarbay Abdulkerim en Nahlevi Yb. Haydar el Kuzbari liderliğindeki askeri konsey darbe yaparak iktidarı ele geçirdi. Ve Suriye Arap Cumhuriyeti kuruldu. 8 Mart 1963’te Baas Partisi’nin askeri kanadı darbe yaptı.

Darbede Salah Cedid, Hafız Esad, Muhammed Ümran gibi Alevi Baas Partisi üyeleri rol oynadı. Darbecilere Ziyad el Hariri gibi Nasırcı olanlar da destek verdiler. Darbe Baas Partisi başkanı Mişel Eflak tarafından planlandı. 1966’da da Gen. Salah Cedid Selahaddin el Bitar yönetimini devirdi. Suriye Salah Cedid yönetiminde Sovyetler Birliği bloğuna kaydı ve Baas Partisi yasama organı olarak parlementonun yerine geçti ve diğer partiler yasaklandı. S. Cedid yönetimi Arap Birliği yerine ‘Siyonizme karşı Birlik’ politikası izledi. İsrail 1967 Altı Gün savaşıyla Golan Tepelerini aldı. 13 Kasım 1970 Savunma Bakanı Hafız Esad kansız bir darbe ile iktidarı ele geçirdi.

HAFIZ ESAD DÖNEMİ (1970-2000)

*1971 Mart’ında yapılan referandumla Hafız Esad 7 yıllığına Cumhurbaşkanı seçildi. H. Esad 1972 Mart’ında Ulusal İlerici Cephe’yi oluşturdu.

Mart 1973’te Suriye Anayasası yürürlüğe girdi ve 1962’den beri yapılmayan seçimler yapıldı. Seçimlerden sonra Suriye, İslam’ın çoğunluk Dini olarak kabul edildiği Laik, Sosyalist bir Devlet olarak tanımlandı. 6 Ekim 1973’te Suriye ve Mısır İsrail’e saldırarak Yom Kippur savaşını başlattılar. İsrail karşı saldırıya geçerek Suriye ordusunu Golan Tepelerinden püskürttü ve 1967 sınırlarını da geçerek Suriye içlerine ilerledi.

Sonuç olarak 1967’den beri İsrail Golan Tepelerini işgale devam ediyor. 1975’te H. Esad İsrail’in işgal ettiği topraklardan çekilmesi karşılığında İsrail ile barış yapacağını söyledi. Suriye Ordusu 1976’da Lübnan’a müdahale etti. Lübnan’da Refik Hariri, Kemal Canbolat ve Beşir Cümeyyil’e yapılan suikat suçlamalarına maruz kaldı. Suriye 30 yıl Lübnan’dan çıkmadı.

1981’de İsrail Golan tepelerini ilhak etti, 1982’de de Lübnan’ı işgal etti, Suriye ordusuna saldırdı ve onu Lübnan’dan çekilmeye zorladı. Suriye Lübnan’da vekalet savaşı başlattı. 1987’de H. Esad ikinci defa Lübnan’a asker sevketti. İran-Irak savaşında Suriye İran’ı destekledi. İran’daki Devrimden sonra Sünni Müslümanlar Şubat 1982’de Halep, Humus ve Hama’da ayaklandılar. H. Esad ayaklanmalara acımasızca bombalarla karşılık verdi. Müslüman Kardeşler mensubu kadın ve çocukların da olduğu çok sayıda (10.000-25. 000) insan katledildi (Hama katliamı). H. Esad kendisine muhalif olanları hapsedip, işkence ederek 30 sene acımasız bir baskı rejimi uyguladı. Bu baskıdan laik ve liberal muhalefet de nasibini aldı.

Prof. Dr. Yusuf Özertürk.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Suriye Olaylarının Perde Arkasında Neler Var 16 (Okunma sayısı 45 defa)

fanidunya NET

Suriye Olaylarının Perde Arkasında Neler Var 16